Tình trạng gián đoạn hậu cần do động đất và sóng thần đã trở thành một vấn đề lớn, bởi hầu hết các cảng lớn của Nhật Bản (Tokyo, Yokohama, Kobe, Nagoya và Osaka) đều tập trung dọc theo bờ biển Thái Bình Dương và chiếm tới khoảng 70% tổng khối lượng xử lý container của cả nước. Bất kỳ thiệt hại nào đối với những cảng này đều có thể kéo theo hiệu ứng dây chuyền, gây đứt gãy vận tải không chỉ trong nước mà còn trên các tuyến thương mại quốc tế.
Trước nguy cơ đó, tập đoàn Mitsubishi Logistics đã sửa đổi toàn bộ hướng dẫn ứng phó động đất trong năm tài chính này, với mục tiêu tối đa hóa khả năng vận hành trong 72-96 giờ đầu sau thảm họa. Doanh nghiệp xác định lại thứ tự ưu tiên giữa kho bãi, hạ tầng IT và mạng lưới phân phối, đồng thời tăng cường dự phòng bằng cách phân tán hàng tồn kho thiết yếu ở nhiều khu vực chiến lược.
Cơ chế thay thế nguồn lực nhanh và việc đa dạng hóa tuyến đường được xem là yếu tố then chốt để duy trì dòng lưu chuyển hàng hóa, khi một khu vực bị cô lập. Theo Nikkei Asia, không chỉ có Mitsubishi, tập đoàn Nippon Express cũng vừa ra mắt Dịch vụ vận chuyển quốc tế (BCP) - một hệ thống được thiết kế để bảo đảm tính linh hoạt và tốc độ trong tình huống khẩn cấp.
Dựa trên mạng lưới rộng khắp gồm 2.130 địa điểm kinh doanh và 1.050 kho hàng, Nippon Express có thể chuyển hướng hàng hóa qua các tuyến đường an toàn hơn khi xảy ra động đất. Hàng tiếp nhận tại các kho nội địa sẽ được thông quan và chuyển tới Trung tâm Logistics toàn cầu Busan (BGLC) của Nippon Express Korea để phân loại và quản lý hàng tồn kho.
Từ đây, hàng có thể tiếp tục đi đến châu Âu, châu Mỹ, châu Á, Trung Đông, châu Phi và nhiều khu vực khác. Ngoài ra, công ty còn triển khai dịch vụ vận chuyển hàng không từ Busan qua sân bay quốc tế Incheon nhằm đáp ứng các nhu cầu vận chuyển khẩn cấp, bao gồm cả hàng nhập và hàng xuất từ Nhật Bản.
Ở lĩnh vực bán lẻ, các chuỗi cửa hàng tiện lợi, vốn được xem là “mạch sống cộng đồng” trong thảm họa, cũng đang tích cực tham gia mạng lưới ứng phó. Chuỗi Lawson vừa công bố kế hoạch xây dựng 100 cửa hàng trung tâm ứng phó thảm họa trên toàn quốc vào năm 2030.
Các cửa hàng này sẽ được trang bị tấm pin mặt trời, có thể nhận điện từ xe điện của công ty và cho phép cư dân sạc điện thoại khi mất điện. Lawson cũng sẽ ứng dụng dịch vụ internet vệ tinh Starlink để duy trì liên lạc trong tình huống khẩn cấp. Cửa hàng thí điểm đầu tiên đặt tại thành phố Futtsu (tỉnh Chiba) sẽ đi vào hoạt động trong năm tài chính này, đồng thời tổ chức diễn tập định kỳ để hoàn thiện quy trình phản ứng.
Song song đó, FamilyMart cũng đang triển khai chương trình thử nghiệm tại khu vực Noto (tỉnh Ishikawa), phối hợp NTT Docomo và các đối tác khác. Họ sử dụng xe bán hàng di động có trang bị liên lạc vệ tinh, giúp cung ứng hàng hóa cơ bản và duy trì kết nối trong điều kiện hạ tầng bị tê liệt. Từ các tập đoàn logistics hàng đầu đến những chuỗi cửa hàng tiện lợi, Nhật Bản đang dệt nên một “mạng lưới sinh tồn” vững chắc, góp phần đảm bảo an toàn và ổn định cho toàn xã hội khi thiên tai ập đến.
