Ngày 24-8, Hội Hen - Dị ứng - Miễn dịch - Lâm sàng TPHCM phối hợp Công ty TNHH Pfizer Việt Nam tổ chức họp báo “Nâng cao nhận thức phòng ngừa phế cầu khuẩn vì một Việt Nam khỏe mạnh”, trong bối cảnh gia tăng các bệnh lý nhiễm trùng hô hấp.
Theo PGS-TS-BS Cao Hữu Nghĩa, Chủ nhiệm bộ môn Khoa học Y sinh, Viện Pasteur TPHCM, phế cầu khuẩn, với hơn 100 type huyết thanh, là tác nhân truyền nhiễm gây ra khoảng 1,6 triệu ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm.
Tại Việt Nam, phế cầu khuẩn là nguyên nhân hàng đầu gây viêm phổi. Đây cũng là tác nhân gây bệnh viêm xoang, viêm tai giữa, thậm chí bệnh xâm lấn như nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não.
Đặc biệt, xu hướng già hóa dân số và ô nhiễm không khí tại nước ta đặt ra thách thức nghiêm trọng, khiến phế cầu khuẩn trở thành gánh nặng đáng kể cho cộng đồng. Dù vậy, phế cầu khuẩn vẫn chưa được nhận thức tương xứng trong cộng đồng.
Phế cầu khuẩn có thể tìm thấy ở 5%-90% người khỏe mạnh. Chúng thường trú ở vùng hầu họng và chờ thời điểm thuận lợi sẽ bùng phát, gây bệnh.
Người trên 50 tuổi và người trưởng thành có bệnh lý nền như tiểu đường, bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính là nhóm nguy cơ cao đối mặt với các biến chứng nghiêm trọng.
TS-BS Lê Thị Thu Hương, Trưởng khoa Nội hô hấp, Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TPHCM) chia sẻ, người bệnh viêm phổi do phế cầu lớn tuổi có thể trải qua hàng tháng trời trong hồi sức tích cực. Sau khi xuất viện, người bệnh suy kiệt, suy giảm chức năng phổi và phụ thuộc rất lớn vào người chăm sóc.
Tuy vậy, Việt Nam và nhiều quốc gia tồn tại nghịch lý điều trị và phòng ngừa viêm phổi do phế cầu. Chi phí điều trị một ca viêm phổi có thể lên tới 710 triệu đồng, tăng rất cao ở những ca nguy kịch và biến chứng, chưa kể chi phí phục hồi chức năng và công sức người nhà.
Hệ thống y tế hiện nay đang tập trung nguồn lực vào chữa bệnh. Trong khi đó, việc chủ động phòng ngừa bằng các biện pháp đơn giản sẽ tiết kiệm hơn rất nhiều nhưng chưa được chú trọng.
Theo các chuyên gia, phòng ngừa bệnh do phế cầu khuẩn phải tổng lực các giải pháp như: Tăng cường đề kháng qua dinh dưỡng, giữ gìn vệ sinh nhà cửa và môi trường, ngừng hút thuốc và hạn chế sử dụng rượu bia, giảm lây nhiễm HIV, chủ động tiêm ngừa, khám sức khỏe định kỳ.
Bệnh viện Nhân dân Gia Định hiện đang triển khai mô hình 4T phối hợp chủ động phòng ngừa và điều trị với bệnh lý viêm phổi nhiễm trùng.
Mô hình gồm 4 bước tích hợp điều trị và dự phòng: Tầm soát - Tư vấn - Thực hiện - Theo dõi.
BS Lê Thị Thu Hương đề nghị, cần phải nâng cao nhận thức đồng đều cho cả nhân viên y tế cùng người bệnh, tạo sự lan tỏa đến người dân. Đây là chặng đường dài nhưng cần thiết vì sức khỏe cộng đồng.
