Ngày 6-11, tại Trường Đại học Trà Vinh, Báo Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, Trường Đại học Trà Vinh, Hiệp hội Dừa Việt Nam cùng Sở NN-MT các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) tổ chức Diễn đàn “Truyền thông quản lý sức khỏe cây dừa Việt Nam đáp ứng yêu cầu sản xuất gắn với người tiêu dùng”.
Tại diễn đàn, bà Huỳnh Thị Ngọc Diễm, Phó Giám đốc Trung tâm Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phía Nam, cho biết ĐBSCL hiện là vùng trồng dừa lớn nhất cả nước. Nhiều địa phương đã đưa vào sản xuất các giống mới như dừa Xiêm xanh bầu, dừa Mã Lai, dừa dứa và nghiên cứu phát triển giống chịu mặn, năng suất cao bằng công nghệ cấy mô, cấy phôi để bảo tồn nguồn gen quý như dừa sáp.
Tuy nhiên, bà Diễm cho rằng chất lượng vùng nguyên liệu dừa còn chưa đồng đều, kỹ thuật trồng và chăm sóc chưa thống nhất, hệ thống tưới tiêu lạc hậu, trong khi sâu bệnh nguy hiểm như bọ cánh cứng, sâu đầu đen, đuông dừa đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất. Bà đề xuất 5 nhóm giải pháp trọng tâm: ứng dụng công nghệ tưới nhỏ giọt, cảm biến độ ẩm; tập huấn kỹ thuật canh tác; tăng cường liên kết sản xuất; thúc đẩy canh tác hữu cơ, và xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm dừa ĐBSCL ra thị trường quốc tế.
Đặc biệt, bà nhấn mạnh cần triển khai mô hình quản lý sức khỏe cây trồng tổng hợp (IPHM) – kết hợp các biện pháp giống, canh tác, sinh học và hóa học, trong đó ưu tiên thả thiên địch tự nhiên như ong ký sinh, bọ đuôi kìm, kiến vàng và sử dụng nấm xanh, nấm trắng thay thế thuốc hóa học.
PGS.TS Nguyễn Phương Thảo, Đại học Quốc tế (Đại học Quốc gia TPHCM), cho rằng phát triển cây dừa hiện nay phải gắn với công nghệ sinh học, đặc biệt trong nhân giống và chọn tạo giống mới. Bà cho biết, sau 50-70 năm sinh trưởng, năng suất và khả năng hấp thụ CO₂ của dừa suy giảm, thậm chí cây trên 60 năm có thể phát thải, do đó cần thay thế bằng giống mới năng suất cao hơn.
PGS.TS Nguyễn Minh Hòa, Hiệu trưởng Trường Đại học Trà Vinh nhấn mạnh, Việt Nam hiện nằm trong nhóm 10 quốc gia có diện tích và sản lượng dừa lớn nhất thế giới, trong đó riêng vùng ĐBSCL chiếm khoảng 80%.
Tuy nhiên, ngành dừa đang phải đối mặt với nhiều thách thức như biến đổi khí hậu, sâu bệnh và các tiêu chuẩn quốc tế ngày càng khắt khe...
