Ứng cử viên Mariano Rajoy (56 tuổi) đại diện cho đảng Nhân dân theo đường lối trung hữu đã giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử Quốc hội Tây Ban Nha, đánh bại đảng Xã hội cầm quyền. Như vậy, sau Italia, Hy Lạp, Ireland và Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha là chính phủ thứ năm của châu Âu “đầu hàng” vì cơn bão khủng hoảng của khu vực đồng tiền chung châu Âu (eurozone).
Ông Mariano Rajoy chia sẻ niềm vui chiến thắng cùng vợ. Ảnh: AFP
Chiến thắng được kỳ vọng
Chiến thắng được ghi nhận là cú về đích ấn tượng nhất của đảng Nhân dân, cho thấy thất bại nặng nề của đảng Xã hội kể từ khi Tây Ban Nha có lại nền dân chủ vào năm 1978. Theo Financial Times, qua 99% số phiếu được kiểm, đảng Nhân dân nhận được 44,6% phiếu ủng hộ, giành được 186/350 ghế trong khi đảng Xã hội chỉ có được 100 ghế (tính trên 97% số phiếu được kiểm). Đúng như dự đoán trước đó của các nhà phân tích, người dân Tây Ban Nha đã “trừng phạt” chính phủ do đảng Xã hội cầm quyền vì đã không hành động kịp thời, dẫn đến tình trạng nền kinh tế trượt dốc.
Theo Reuters, chiến thắng của ông Mariano hứa hẹn tạo hiệu ứng tích cực đối với thị trường vì Mariano được giới đầu tư đánh giá là người theo trường phái thân thiện với môi trường đầu tư - kinh doanh. Một trong những mục tiêu mà ông Mariano cam kết thực hiện trong nhiệm kỳ của mình là giảm thâm hụt ngân sách, cố gắng để Tây Ban Nha, quốc gia có nền kinh tế lớn thứ tư châu Âu có lại xếp hạng tín dụng ở mức AAA.
Ông Mariano nắm quyền lãnh đạo đảng Nhân dân từ năm 2004, có nhiều kinh nghiệm ở nhiều vị trí trong bộ máy Chính phủ Tây Ban Nha. Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy sau khi biết ông giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử vừa qua đã chúc mừng và kêu gọi ông hợp tác với Pháp để đưa ra một đối sách hiệu quả, đáng tin cậy nhằm khôi phục ổn định cũng như lòng tin tại eurozone. Chủ tịch Hội đồng châu Âu Herman Van Rompuy đã chúc mừng ông Mariano.
Ông Van Rompuy tuyên bố hoàn toàn tin tưởng chính phủ mới của Tây Ban Nha có khả năng vượt qua tình hình kinh tế hiện nay bằng việc tiếp tục chương trình cải cách cần thiết để tăng tưởng kinh tế và tạo việc làm.
Thử thách cho người đến sau
Dự kiến, ông Mariano Rajoy sẽ nhậm chức thủ tướng trước ngày 20-12. Phát biểu khi tuyên bố chiến thắng, ông Mariano Rajoy cho biết: “Thời khắc cam go ở ngay trước mắt”. Khó khăn mà ông phải giải quyết là vực dậy nền kinh tế trì trệ với tỷ lệ thất nghiệp lên đến 21,5%, hơn 40% thanh niên không tìm được việc làm, khoảng 1 triệu người có nguy cơ trở thành người vô gia cư vì không thể trả nợ ngân hàng. Chi phí lãi vay trở lại mức ngang với trước khi Tây Ban Nha gia nhập eurozone.
Bộ Tài chính Tây Ban Nha vài ngày trước đã bán 3,56 tỷ EUR trái phiếu kỳ hạn 10 năm với lãi suất 6,98%, mức cao nhất kể từ năm 1997. Đây cùng là ngưỡng đẩy Bồ Đào Nha và Hy Lạp đến con đường thỏa hiệp để nhận cứu trợ từ quốc tế.
Trong bối cảnh thâm hụt ngân sách khó có thể kéo xuống mức 6% GDP (năm 2010 là 9,2% GDP), ông Mariano cam kết giảm thâm hụt ngân sách xuống còn 4,4% ngay trong năm 2012 (và xuống 3% năm 2013). Nghĩa là, chính phủ của ông Mariano phải tiết kiệm thêm 17 tỷ EUR trong năm 2012, đồng nghĩa với việc dân chúng Tây Ban Nha sẽ phải thắt lưng buộc bụng hơn nữa.
Đây là mục tiêu táo bạo vì trước đó ông đã hứa sẽ trải thảm đỏ đón các nhà đầu tư nhằm tạo thêm việc làm thông qua cam kết giảm thuế đánh vào doanh nghiệp.
Như Quỳnh
