Yếu tố hạt nhân
Cuộc gặp đánh dấu chuyến thăm đầu tiên của Tổng thống Vladimir Putin tới Mỹ từ năm 2015 và là cuộc hội đàm trực tiếp đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo Nga - Mỹ, tính từ tháng 6-2021.
Nhiệm vụ bảo vệ vùng trời Alaska trong thời gian diễn ra hội nghị thuộc về Bộ Tư lệnh Phòng không Bắc Mỹ (NORAD). Theo Newsweek, dù chi tiết về hoạt động bảo đảm an ninh cho hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga không được tiết lộ nhưng truyền thông Mỹ dẫn lời Thiếu tướng về hưu Scott Clancy, cựu Phó chỉ huy NORAD khu vực Alaska, cho rằng Bộ An ninh Nội địa Mỹ nhiều khả năng coi đây là sự kiện cần được áp dụng quy trình an ninh đặc biệt, huy động nhiều lực lượng giám sát khu vực tổ chức hội nghị thượng đỉnh.
Trước cuộc gặp, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ám chỉ ông có thể sẵn sàng đạt được một thỏa thuận hạt nhân với Mỹ. Phát biểu với các quan chức quân sự và dân sự cấp cao của Nga tại Điện Kremlin trước khi lên đường, Tổng thống Nga Vladimir Putin đánh giá Chính phủ Mỹ đã có “những nỗ lực chân thành” nhằm chấm dứt cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine, đã kéo dài hơn 3 năm.
Những cuộc trao đổi với Mỹ hướng tới việc tạo ra “những điều kiện lâu dài cho hòa bình giữa hai nước, ở châu Âu và trên toàn thế giới, nếu hai bên đạt được thỏa thuận trong lĩnh vực kiểm soát vũ khí tấn công chiến lược ở các giai đoạn tiếp theo”.
Tính biểu tượng
Trả lời các phóng viên trên chuyên cơ tới Alaska, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết mục tiêu của ông là thúc đẩy Nga và Ukraine khởi động đàm phán. Tổng thống Donald Trump tuyên bố ông sẽ không đàm phán thay Ukraine trong cuộc gặp thượng đỉnh sắp tới với Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Alaska và sẽ để Kiev tự quyết định có tham gia thỏa thuận trao đổi lãnh thổ với Moscow hay không.
Cùng ngày, Điện Élysée thông báo Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Tổng thống Zelensky đã nhất trí sẽ gặp nhau sau hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga tại Alaska.
Trước cuộc gặp lịch sử này, giới chuyên gia toàn cầu thể hiện thái độ thận trọng và không mấy lạc quan về cơ hội hòa bình thực chất. Tờ Wall Street Journal nhận định Nga xem cuộc gặp như một “chiến thắng ngoại giao” dù không đưa ra cam kết hòa bình rõ ràng, đồng thời nhấn mạnh rằng động thái này có thể tách Ukraine ra khỏi mối quan tâm chính của Mỹ.
Tờ Washington Post cho biết, trong một cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh ngày 14-8, Tổng thống Donald Trump có nghĩ tới trường hợp cuộc gặp với Tổng thống Vladimir Putin có thể diễn ra không tốt đẹp. Tổng thống Donald Trump đặt tỷ lệ thất bại là 25% và cho biết sẽ trở về Washington ngay lập tức trong trường hợp đó.
Trong khi đó, giới quan sát cho rằng Tổng thống Nga Vladimir Putin có thể đã thắng thế khi ghi điểm trong cuộc gặp trên đất Mỹ. Nhưng phong cách khó đoán của Tổng thống Donald Trump có thể là yếu tố then chốt trong các cuộc đàm phán về thỏa thuận hòa bình ở Ukraine.
Cuộc gặp Nga - Mỹ không được kỳ vọng sẽ giải quyết cục diện chiến sự mà có thể chỉ mang tính biểu tượng sâu sắc khi hai bên đều muốn tăng uy tín quốc tế.
Nga và Mỹ hiện sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn nhất thế giới. Cuộc gặp đầu tiên giữa Mỹ và Nga kể từ năm 2021 diễn ra trong bối cảnh trụ cột cuối cùng còn lại của cơ chế kiểm soát vũ khí hạt nhân giữa hai nước là Hiệp ước Cắt giảm vũ khí chiến lược mới (New START) sẽ hết hiệu lực vào ngày 5-2-2026.
