Nhiều nguy cơ về an toàn thực phẩm
Theo báo cáo của Bộ Y tế, sau 2 năm thực hiện Chỉ thị 13, các cơ quan chức năng đã khởi tố 28 vụ với 42 bị can về tội vi phạm các quy định về an toàn thực phẩm (ATTP) và buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm. Từ năm 2017, tiêu chí bảo đảm ATTP đã được đưa vào tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Đã tập trung xử lý dứt điểm các vấn đề nóng, gây bức xúc trong nhân dân như sử dụng hóa chất, kháng sinh trong chăn nuôi gia súc, gia cầm, nuôi trồng thủy sản.
Năm 2019, toàn quốc ghi nhận 76 vụ ngộ độc thực phẩm làm gần 2.000 người mắc, 1.918 người đi viện và 8 trường hợp tử vong. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất hiện nay là sản xuất nhỏ lẻ (với trên 8 triệu hộ) với nhiều nguy cơ về ATTP, nhất là các thói quen, tập quán canh tác, sản xuất, mua bán, tiêu dùng nhỏ lẻ. Việc kiểm soát giết mổ gia súc, gia cầm, nhất là các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ, trong khu dân cư không đảm bảo ATTP vẫn hết sức khó khăn. Thói quen lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, tình trạng thuốc bảo vệ thực vật không bảo đảm chất lượng, không rõ nguồn gốc vẫn còn...
Tại hội nghị, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng, từ đầu nhiệm kỳ Chính phủ, sau khi Quốc hội thực hiện giám sát tối cao về tình hình thực hiện chính sách pháp luật về quản lý ATTP và ban hành Nghị quyết 43 năm 2017, hiện tình hình đã có chuyển biến tốt hơn rất nhiều. Tuy nhiên, vẫn cần nỗ lực nhiều hơn và liên tục với tinh thần trách nhiệm rất cao của các cơ quan quản lý, cộng đồng doanh nghiệp, cá nhân để mọi người dân Việt Nam được bảo đảm vệ sinh ATTP như các nước phát triển, hàng hóa thực phẩm trong nước có chất lượng như hàng hóa xuất khẩu sang các nước phát triển.
“Phải nhận thức rõ việc sản xuất, chế biến kinh doanh thực phẩm không an toàn là vi phạm pháp luật, phi đạo đức, ích kỷ hại nhân, trái với luân thường đạo lý, với truyền thống nhân ái của dân tộc. Những hành vi này cần được chỉ rõ, lên án và xử lý nghiêm”, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nêu rõ.
Không được bỏ qua bất cứ vụ việc vi phạm ATTP nào
Kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, việc tổ chức hội nghị khi còn gần 2 tuần nữa là đến Tết Canh Tý nhằm quán triệt tinh thần bảo vệ quyền quan trọng của con người là sức khỏe, là mạng sống. Với tinh thần chỉ đạo quyết liệt và hành động không nhân nhượng với hành vi vi phạm ATTP, lĩnh vực này đã có những chuyển biến rõ rệt. Các bức xúc về thực phẩm bẩn, không an toàn đã giảm mạnh, cả về số lượng, mức độ. Hiện tượng “heo hai chuồng, rau hai luống” đã giảm hẳn...
Tuy nhiên, Thủ tướng lưu ý thực tế quy mô sản xuất nhỏ lẻ với trên 8 triệu hộ nông dân đưa đến nhiều nguy cơ mất ATTP. Do đó, công tác bảo đảm ATTP phải tiếp tục được tăng cường. Đây là trách nhiệm của toàn xã hội, của cả hệ thống chính trị, trực tiếp là Chính phủ, chính quyền địa phương các cấp, các cơ quan chức năng. Không chỉ ban chỉ đạo tỉnh, Trung ương mà vai trò của cơ sở, xã phường rất quan trọng, cùng với đó là vai trò, trách nhiệm của cửa hàng trưởng, bếp trưởng, chủ căn tin.
Thủ tướng nhấn mạnh: Khi anh bưng một đĩa thức ăn cho khách dùng thì phải nghĩ đến ATTP như thế nào, mà nếu có gì xảy ra thì chủ căn tin chịu trách nhiệm thế nào. Người lãnh đạo, trưởng thôn, chủ tịch xã biết từng hộ sản xuất, quy trình sản xuất, nên nếu truy đến cùng nơi sản xuất thực phẩm, nông sản làm ảnh hưởng đến sức khỏe, gây ngộ độc thì ngoài người sản xuất trực tiếp, chính quyền cơ sở cũng phải chịu trách nhiệm.
“Phải xử lý nghiêm vi phạm ATTP, hoặc xử lý hành chính hoặc hình sự, không bỏ qua bất cứ vụ việc nào. Không chỉ tuyên truyền, giáo dục, vận động mà cần phải xử lý nghiêm. Thực tế, thời gian qua, nhờ xử lý quyết liệt, mạnh tay mà nhiều vấn đề nóng, bức xúc về ATTP như sử dụng hóa chất cấm, thuốc bảo vệ thực vật... đã hạ nhiệt”, Thủ tướng nêu rõ.
Thủ tướng yêu cầu năm 2020 phải có bước chuyển biến thực chất, rõ nét hơn nữa về công tác ATTP ở tất cả các cấp. Cần tiếp tục hoàn thiện thể chế về ATTP, có hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn phù hợp với thông lệ quốc tế; đề xuất mô hình tổ chức quản lý ATTP ở địa phương; đề cao trách nhiệm của chính quyền các cấp. Song song đó, quy hoạch các vùng sản xuất, nhân rộng các mô hình sản xuất, kinh doanh theo chuỗi, làng nghề thực phẩm, chợ đầu mối thực phẩm an toàn, quy trình quản lý chất lượng tiên tiến; hoàn thiện đề án phát triển nông sản hữu cơ. Đặc biệt, cần liên tục đẩy mạnh truyền thông đầy đủ về ATTP, không được xao lãng.
