Bắc Kinh mùa thu

Bắc Kinh những ngày giữa tháng 10 vẫn còn không khí của mùa thu tuyệt đẹp. Thành phố với những công trình kiến trúc đẹp, môi trường sạch, chuẩn bị Thế vận hội Bắc Kinh 2008 đang có sức thu hút nhiều người tìm đến. Một chút lạnh chớm đông càng tăng thêm niềm háo hức cho người phương Nam (đoàn Báo Sài Gòn Giải Phóng) đang mong muốn tìm lại bóng dáng lịch sử, văn hóa Trung Quốc qua những di tích nổi tiếng…

Đường xa vạn dặm...

“Bất đáo Trường Thành phi hảo hán”, ngày nay câu thơ từ bút tích của Chủ tịch Mao Trạch Đông đã trở thành câu nói quen thuộc của người dân Trung Quốc mỗi khi nhắc đến di sản thế giới nổi tiếng này.

Câu thơ cũng được hiểu ngấm ngầm như ý nghĩa khích lệ du khách phương xa phải chinh phục cho bằng được “bức tường thành dài vạn dặm”. Vạn Lý Trường Thành được xây dựng từ thế kỷ thứ V trước Công nguyên đến thế kỷ XVI. Sách sử Trung Quốc xưa đã ghi chép biết bao câu chuyện về ba thời kỳ xây dựng bức tường thành chống giặc phương Bắc: từ thời Tần Thủy Hoàng đến Hán Vũ Đế và cuối cùng chấm dứt khi Ngô Tam Quế, thời nhà Minh, mở cổng thành cho người Mãn Châu vượt sang, xây dựng triều đại Mãn Thanh. Vạn Lý Trường Thành dài hơn 6.600 km, có nhiều tháp canh, còn gọi là phong hỏa đài, nơi quân lính quan sát thấy giặc đến phải đốt lửa cho khói bay lên làm hiệu lệnh báo tin.

Đây cũng là cửa ngõ con đường tơ lụa vào Trung Quốc; dấu vết còn lưu lại tại Gia Dục Quan, thuộc tỉnh Cam Túc, nơi tiếp giáp sa mạc Gô-bi. Chuyện xưa là như vậy. Ngày nay, nhiều đôi uyên ương Trung Quốc hiện đại đã kéo nhau lên Vạn Lý Trường Thành, tổ chức đám cưới tập thể với lời thề son sắt “khóa chặt đời nhau” được tượng trưng qua những ổ khóa treo dọc dài bờ tường thành. Họ đọc chệch câu thơ “bất đáo trường thành phi hảo hán” là “bất đáo… trưởng thành phi hảo hán”!

Đường xa vạn dặm tìm đến Bắc Kinh, sau Vạn Lý Trường Thành, khách phương xa không khỏi mong mỏi chiêm ngưỡng kỳ quan Di Hòa Viên, vườn hoa và hành cung xinh đẹp, tráng lệ, rộng hơn 290 ha, nổi tiếng xa xỉ của Từ Hi Thái Hậu vào những năm gần cuối thế kỷ XIX. Di Hòa Viên từng bị liên quân 8 nước đốt phá vào đầu thế kỷ XX. Năm 1961, Di Hòa Viên được phục dựng và càng ngày càng được tôn tạo hoàn chỉnh. “Cưỡi ngựa xem hoa” trên dãy Trường Lang (hành lang dài), người xem thật kinh ngạc với những bức tranh mô tả nhiều nhân vật của lịch sử Đông Chu liệt quốc, nhân vật của Tam quốc diễn nghĩa, Tây du ký…

Dấu ấn điêu khắc, hội họa một thời của cung đình Di Hòa Viên đã được tái hiện một cách tinh tế, tuyệt vời. Cũng từ Di Hòa Viên, lướt qua Ngọc Lan Đường, ghé mắt đôi phút vào “rạp hát” Thọ Đường, trước khi chuẩn bị “lướt sóng” đi thuyền trên hồ Côn Minh ngắm lầu Phật Hương Các, du khách không khỏi bồi hồi khi nghe nhắc lại câu chuyện vua Quang Tự từng bị giam lỏng và bị chôn sống ở đây. Bước theo bờ tường, tưởng như bóng dáng Từ Hi Thái Hậu uy nghiêm, đĩnh đạc đầy quyền lực qua tài diễn xuất của diễn viên Tư Cầm Ca Oa; gương mặt vua Quang Tự đầy trầm tư, qua diễn viên Khưu Tâm Chí và nét xinh đẹp, thông minh của Chân phi, qua nét diễn của nữ diễn viên Tưởng Văn Lệ trong bộ phim truyện Hoàng hôn trên Tử Cấm Thành…

Bắc Kinh ngày nay

Rời Tử Cấm Thành, đến quảng trường Thiên An Môn, những người đi bộ có cảm giác nóng ấm lạ lùng trong những ngày cuối thu. Phía bên kia quảng trường Thiên An Môn, màu cờ, sắc hoa và cả băng rôn đỏ rực kẻ dòng chữ trắng chào mừng ngày khai mạc Đại hội lần thứ XVII Đảng Cộng sản Trung Quốc. Hướng tay trái quảng trường là biểu tượng Thế vận hội Olympic Bắc Kinh - 2008 với chiếc đồng hồ chạy ngược sẽ điểm đúng ngày giờ, phút, giây khai mạc thế vận hội. Khu vực này, người dân Trung Quốc và nhất là khách nước ngoài đều bị cuốn hút vào những kiến trúc bằng cỏ và hoa tạo hình các di tích tiêu biểu của Trung Quốc, như một cách trang trí chào mừng những sự kiện lớn của thủ đô.

Người dân Bắc Kinh quan tâm như thế nào đến những sự kiện này? Ông Ngô Can Phát, người hướng dẫn đoàn tham quan cho biết ngày nay, người dân Bắc Kinh sống rất thoải mái và họ quan tâm đến những chính sách kinh tế của nhà nước cũng như những đổi mới chính trị của Đảng Cộng sản Trung Quốc; theo dõi hoạt động chuẩn bị Thế vận hội Bắc Kinh… Cứ nhìn bộ mặt Bắc Kinh phát triển: từ kiến trúc nhà cửa, chung cư, khách sạn, ngân hàng… cho đến cầu đường, xe điện ngầm, xe ô tô… đã cho thấy hiện nay, đời sống kinh tế, đời sống văn hóa Trung Quốc đã và đang phát triển dữ dội, phong phú.

Chính phủ Trung Quốc khuyến khích người dân sắm nhà, sắm xe trong điều kiện có thể chi trả dần được. Người dân bây giờ không chọn phương án gửi tiết kiệm đồng tiền nhàn rỗi mà là sẽ đầu tư chứng khoán, đầu tư vào các quỹ hoạt động kinh tế có hiệu quả, có uy tín. Mạnh dạn hơn, chính sách rộng mở thu hút đầu tư và kêu gọi thanh niên trí thức trẻ tài năng du học từ nước ngoài trở về phục vụ quê hương cũng góp phần làm kinh tế nước nhà phát triển. Không ít “đại gia trẻ tuổi” đã xuất hiện và chứng tỏ được bản lĩnh, tài năng của họ trong các lĩnh vực công nghệ, khoa học. Thanh niên Trung Quốc ngày nay muốn làm viên chức trong một cơ quan nhà nước cũng phải thi vào và phải được trang bị kiến thức, tay nghề thành thạo. Đã qua rồi cái thời chất xám của trí thức không được coi trọng.

Giới trẻ với sức bật mạnh mẽ cùng với ưu điểm siêng năng, khiêm tốn, chăm chỉ học tập và làm việc, họ sẽ dễ dàng tìm được cơ hội và nhanh chóng ổn định được cuộc sống cá nhân. Theo thống kê, giới trẻ được xếp loại là những người mua ô tô nhiều hơn cả. Họ có nhu cầu làm việc, đi lại và đó cũng là một trong những nguyên nhân làm thay đổi bộ mặt giao thông của đường phố Bắc Kinh. Số lượng ô tô Bắc Kinh từ con số 2 triệu, đã tăng vọt gần đến 5 triệu! Cách đây 10 năm, Bắc Kinh tự hào về thành phố vương quốc của xe đạp, nhưng bây giờ xe đạp đã giảm, lượng xe ô tô gia tăng và tình trạng kẹt xe trong những giờ cao điểm không còn coi là chuyện nhỏ!

Người bạn cũ của Việt Nam

Đi cùng và giúp đỡ đoàn tham quan trong suốt chuyến đi, thật từ tốn và dí dỏm, Tể tướng Lưu Dung (biệt danh của đoàn đặt cho ông Ngô Can Phát) kể về hành trình đi tìm “huyền thoại con kỳ hưu” ở Bảo tàng quốc gia. Cho đến sắp chia tay đoàn, ông Lưu Dung thâm trầm bỗng “thố lộ” rằng ông đã từng sống ở TP Hồ Chí Minh 8 năm trong những năm 90, khi Việt Nam bước vào thời kỳ mở cửa. Ông Ngô Can Phát quen biết rất nhiều bạn bè Việt Nam trong số đó có nhà thơ Hoài Vũ, họa sĩ Trương Hán Minh…

Từ giã đoàn, ông đã hát những khúc dân ca Trung Quốc thật ngọt ngào và những bài ca Việt Nam thật trữ tình, trong đó có bài Hồ Chí Minh đẹp nhất tên Người. Ông Ngô Can Phát bảo: “Đó cũng là sự thể hiện tình cảm yêu kính của tôi đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh. Trong quãng đời trước đây, từ tuổi thiếu niên cho đến lúc trưởng thành, tôi đã may mắn được gặp Chủ tịch Hồ Chí Minh ba lần: hai lần ở Bắc Kinh và một lần ở Phủ Chủ tịch tại Hà Nội”. 

KIM ỬNG