Trong phiên thảo luận về kinh tế - xã hội sáng 28-10, các Bộ trưởng Bộ TN-MT và Công thương đã giải trình một số vấn đề ĐBQH quan tâm.
ĐB Nguyễn Văn Huy (Thái Bình) và một số ý kiến ĐBQH quan tâm đến vấn đề đất đai. Các ĐB cho rằng, cử tri và nhân dân trông đợi ở kỳ họp Quốc hội lần này là việc xem xét, sửa đổi Luật Đất đai.
Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ TN-MT Trần Hồng Hà cho biết khi Trung ương thông qua Nghị quyết 18 về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao và trong báo cáo tổng kết về Luật Đất đai (sửa đổi) đã nêu rõ các tồn tại, yếu kém trong quản lý đất đai. Bộ trưởng cho biết, có nhiều nguyên nhân của tình trạng lãng phí đất đai, như chậm giải phóng mặt bằng, quy hoạch thay đổi, các nhà đầu tư kém năng lực và pháp luật đất đai, pháp luật liên quan có sự chồng chéo…
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà giải trình. Ảnh: VIẾT CHUNG Bộ trưởng nhấn mạnh, việc sửa đổi Luật Đất đai sẽ tiếp thu toàn bộ ý kiến của các đại biểu, chủ trương nhất quán là bám sát nguyên tắc không làm thất thoát tài sản của nhà nước, không hợp thức hóa những sai phạm. Việc sửa đổi Luật Đất đai lần này cũng sẽ tập trung vào các công cụ như quy hoạch, kế hoạch, định giá và hầu hết các phương thức giao đất là đấu thầu và đấu giá để đảm bảo công khai, minh bạch…
Cũng trong sáng 28-10, giải trình về tình hình cung ứng xăng dầu, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, xăng dầu là hàng vật tư chiến lược, có ý nghĩa sống còn của mọi nền kinh tế, vấn đề khủng hoảng năng lượng đã, đang và sẽ ngày càng trở nên trầm trọng trong phạm vi toàn cầu. Thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành chức năng và các địa phương đã cố gắng trong quyết sách, trong chỉ đạo điều hành thông qua các công cụ thuế, phí, quỹ bình ổn và cả chính sách xã hội. Vì thế, thị trường xăng dầu nước ta cơ bản được ổn định, tổng nguồn cung xăng dầu không thiếu, giá hợp lý và luôn ở nhóm nước có mức giá bán lẻ thấp nhất khu vực, thế giới.
Tại thời điểm đầu tháng 10, cả nước có khoảng 3 triệu m3 xăng dầu (gồm nguồn từ 2 nhà máy lọc dầu, dự trữ thương mại, lượng nhập khẩu trong kỳ của 34 doanh nghiệp đầu mối) đủ cho nhu cầu sản xuất, tiêu dùng tới hết tháng 11. Chưa kể các nhà máy đang sản xuất, nhập khẩu tiếp theo kế hoạch. Tuy nhiên, để xảy ra hiện tượng thiếu hàng cục bộ ở hệ thống phân phối, thương nhân phân phối và cửa hàng bán lẻ ở TPHCM và một số tỉnh phía Nam là điều rất đáng tiếc và bất thường. Bởi dù hoàn cảnh khó khăn giống nhau nhưng phần lớn các tỉnh, thành phố, nhất là phía Bắc và miền Trung thì không xảy ra như vậy.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên giải trình. Ảnh: VIẾT CHUNG Bộ trưởng cho hay, theo quy định, xăng dầu do 7 bộ, ngành và chính quyền 63 tỉnh, thành phố cùng quản lý. Trong đó, Bộ Công thương được giao lập kế hoạch, tạo nguồn cung ứng; cấp phép doanh nghiệp đầu mối (34 doanh nghiệp), 332 thương nhân phân phối. Còn cấp phép, quản lý hệ thống 17.000 cửa hàng bán lẻ trong nước thuộc về chính quyền địa phương. Vì thế để quản lý, cung ứng tốt xăng dầu cho thị trường cần sự hợp tác chặt chẽ, hiệu quả giữa các bộ, ngành và địa phương.
Về nguyên nhân bất ổn thị trường xăng dầu vừa qua, ngoài lý do khách quan từ thị trường thế giới, Bộ trưởng Bộ Công thương cho rằng, chủ yếu do doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu bị lỗ; tỷ giá cao, giá mua biến động liên tục... gây rủi ro. Doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối đã không thể lấy đâu ra chiết khấu cho đại lý, cửa hàng bán lẻ. Vì thế, một số nơi bị đứt gãy cục bộ ở khâu bán lẻ.
Riêng TPHCM và một số tỉnh phía Nam, theo Bộ trưởng Bộ Công thương, nơi đây tập trung tới 44% số lượng thương nhân phân phối cả nước, với 144/332 thương nhân phân phối. Thực tế khảo sát, nhiều thương nhân phân phối ký hợp đồng mua hàng của nhiều đơn vị đầu mối, nhưng lại không mua hàng thường xuyên, gây khó cho việc chủ động nguồn hàng của doanh nghiệp đầu mối. Khi thiếu hàng, các thương nhân phân phối này quay lại mua hàng của đầu mối và đương nhiên không còn cơ hội, vì thế dẫn tới đứt gãy.
Về giải pháp khắc phục tình trạng này trong thời gian tới, Bộ trưởng cho biết cần thực hiện đồng bộ các giải pháp: tập trung chỉ đạo hướng dẫn các doanh nghiệp đầu mối, kinh doanh phân phối chia sẻ nguồn cung trong dự trữ của mình để kịp thời chi viện, ứng cứu trong điều hành. Đề nghị Ngân hàng Nhà nước kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu về tiếp cận nguồn vốn bảo lãnh tín dụng, đây được xem là điều kiện tiên quyết để các doanh nghiệp xăng dầu có thể tồn tại, phát huy vai trò quan trọng của mình trong cung ứng cho xã hội mặt hàng đặc biệt này.
Các đại biểu dự phiên thảo luận sáng 28-10: Ảnh: QUANG PHÚC Đồng thời, để doanh nghiệp xăng dầu không lỗ và có lỗ thì cũng trong khả năng chịu được ở thời điểm thị trường xăng dầu có nhiều biến động, Bộ Công thương sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành chức năng tham mưu cho Quốc hội, Chính phủ và cùng các cơ quan chức năng tiếp tục sử dụng công cụ thuế, phí, quỹ xăng dầu và chính sách an sinh khi cần thiết để điều hành giá bán lẻ xăng dầu, phù hợp với biến động giá thế giới, đáp ứng mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, ổn định an sinh xã hội.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho rằng, cần tiếp tục triển khai phần mềm quản lý, phân phối kinh doanh xăng, dầu thống nhất trực tiếp từ Bộ Công thương đến các doanh nghiệp sản xuất, doanh nghiệp đầu mối và thực hiện phân phối; từ các tỉnh thành đến các đại lý bán lẻ trong cả nước nhằm bảo đảm tính khách quan, chính xác, minh bạch, kịp thời. Khẩn trương triển khai rà soát, đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, chính sách quản lý trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh xăng dầu…
Bộ Công thương cũng sẽ yêu cầu doanh nghiệp đầu mối, thương nhân phân phối chia sẻ nguồn trong dự trữ thương mại để chi viện cho các địa bàn bị thiếu; phân giao sản lượng nhập khẩu trong quý 4 cho các doanh nghiệp đầu mối. Doanh nghiệp vi phạm nhiều lần sẽ bị rút giấy phép kinh doanh vĩnh viễn.
