Xung quanh vấn đề này, Báo SGGP có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Phương Bắc, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ (KH-CN) tỉnh Cà Mau.
* PHÓNG VIÊN: Xin ông cho biết về tình hình thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết số 57-NQ/TW) trên địa bàn tỉnh Cà Mau thời gian qua như thế nào?
- Ông NGUYỄN PHƯƠNG BẮC: Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22-12-2024 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Cà Mau đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt. Chúng tôi đã ban hành Chương trình hành động, Kế hoạch triển khai cụ thể, đồng thời kiện toàn Ban chỉ đạo của tỉnh theo mô hình thống nhất, bảo đảm đồng bộ từ tỉnh đến cơ sở.
Đến thời điểm hiện tại, đạt được nhiều kết quả nổi bật như: Ban chỉ đạo của tỉnh đã tổ chức 5 phiên họp, ban hành nhiều văn bản triển khai, giám sát, tháo gỡ kịp thời khó khăn. Nhiều sự kiện, hội nghị, tọa đàm lớn đã được tổ chức gồm: Phong trào “Bình dân học vụ số”, Hội nghị Chuyển đổi số trong doanh nghiệp, các lễ ký kết hợp tác chiến lược với Viettel, VNPT, FPT.
Hạ tầng dữ liệu và các hệ thống dùng chung đã cơ bản đáp ứng yêu cầu vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Trung tâm tích hợp dữ liệu, Trung tâm điều hành IOC, các cơ sở dữ liệu dùng chung được nâng cấp mạnh mẽ; toàn tỉnh hiện có 167 điểm phát sóng 5G; trên 9.600 chữ ký số còn hiệu lực. Hệ thống dịch vụ công trực tuyến đạt kết quả cao: gần 80% hồ sơ trực tuyến, trên 94% thanh toán trực tuyến, mức độ hài lòng trên 95%.
Triển khai nhiều mô hình, hoạt động sáng tạo: mô hình “Đại hội Đảng không giấy tờ” tại Đảng bộ phường Hòa Thành, xã Thới Bình và Ninh Quới.
Đặc biệt, Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Cà Mau lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 vừa diễn ra rất thành công với theo hình thức “Đại hội Đảng không giấy tờ”. Theo đó, ứng dụng công nghệ nhận diện gương mặt để điểm danh đại biểu, không sử dụng văn bản giấy. Toàn bộ tài liệu, chương trình làm việc được số hóa, triển khai trên nền tảng trực tuyến, không sử dụng giấy in; góp phần tiết kiệm chi phí, bảo đảm an toàn thông tin và nâng cao hiệu quả điều hành.
Cà Mau đã thành lập Hiệp hội Chuyển đổi số tỉnh - một mô hình mới, góp phần huy động nguồn lực xã hội tham gia chuyển đổi số. Chủ động tìm kiếm đối tác trong và ngoài nước để hợp tác trong nghiên cứu, triển khai các mô hình, dự án nhằm phục vụ khai thác tiềm năng, thế mạnh của địa phương, đặc biệt là mục tiêu tăng trưởng của tỉnh.
* Có một thực tế là tỉnh Cà Mau xa các trung tâm, nguồn nhân lực để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số còn hạn chế. Vậy, tỉnh Cà Mau làm gì để khắc phục tình trạng này?
- Đúng như nhận định, Cà Mau là địa phương xa các trung tâm lớn, điều kiện tự nhiên còn nhiều khó khăn, nguồn nhân lực phục vụ phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số còn hạn chế. Trước thực tế này, tỉnh đã và đang triển khai nhiều giải pháp đồng bộ để khắc phục, cụ thể:
Tập trung đào tạo, bồi dưỡng tại chỗ: Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Kế hoạch số 14-KH/TU về đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức cho hơn 2.300 cán bộ, công chức, viên chức xã, phường trong năm 2025. Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức 35 lớp tập huấn “thực chiến” về chuyển đổi số cho hơn 1.200 học viên cấp cơ sở.
Đẩy mạnh phong trào xã hội hóa kỹ năng số: Tỉnh đã phát động phong trào “Bình dân học vụ số”, huy động 95 đội hình thanh niên công nghệ với hơn 1.200 thành viên, đã trực tiếp hỗ trợ trên 47.500 lượt người dân tiếp cận, sử dụng công nghệ số.
Thu hút, trọng dụng nhân tài: Hội đồng nhân dân tỉnh ban hành các chính sách khuyến khích đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng cán bộ; đồng thời, tỉnh đã mời gọi các chuyên gia trong và ngoài nước tham gia Hội đồng Tư vấn cấp tỉnh. Song song đó, tỉnh đang nghiên cứu cơ chế hợp đồng, thuê chuyên gia trong lĩnh vực công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, bán dẫn.
Hợp tác với các tập đoàn, trường đại học, viện nghiên cứu: Cà Mau đã ký kết hợp tác với Viettel, VNPT, FPT trong phát triển hạ tầng số, nhân lực số; phối hợp với Đại học Queensland và Quỹ Vingroup để triển khai dự án nghiên cứu, đào tạo nguồn nhân lực.
Triển khai thực hiện có hiệu quả chính sách thu hút, trọng dụng người có tài năng theo quy định tại Nghị định số 179/2024/NĐ-CP ngày 31-12-2024 của Chính phủ quy định chính sách thu hút, trọng dụng người có tài năng làm việc trong cơ quan, tổ chức, đơn vị của Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội.
"Tuy còn nhiều khó khăn nhưng Cà Mau đang chủ động tạo dựng nền tảng nhân lực cho tương lai, lấy đào tạo tại chỗ làm nòng cốt, gắn với hợp tác bên ngoài để từng bước hình thành đội ngũ đủ sức đáp ứng yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của tỉnh", ông Nguyễn Phương Bắc, Giám đốc Sở KH-CN tỉnh Cà Mau.
* Tỉnh Cà Mau để ra những mục tiêu như thế nào khi thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW và giải pháp thực hiện?
- Khi triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, tỉnh Cà Mau xác định mục tiêu tổng quát là: đưa khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực then chốt, tạo đột phá cho phát triển nhanh và bền vững; xây dựng chính quyền số hiệu lực, hiệu quả; phát triển kinh tế số, xã hội số, công dân số, góp phần nâng cao đời sống nhân dân và sức cạnh tranh của tỉnh.
Các mục tiêu cụ thể đến năm 2025 và định hướng đến 2030 gồm: Hoàn thành trên 90% nhiệm vụ được giao trong Nghị quyết 57-NQ/TW; không để phát sinh nhiệm vụ quá hạn. 100% dịch vụ công đủ điều kiện được cung cấp trực tuyến mức độ 4, tích hợp trên Cổng Dịch vụ công quốc gia. 80% dân số trưởng thành có kỹ năng số cơ bản, tối thiểu 70% người dân thường xuyên sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Phát triển mạnh mẽ kinh tế số, phấn đấu đóng góp khoảng 25% GRDP tỉnh vào năm 2030. Hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; phát triển các mô hình kinh tế biển xanh, nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo gắn với ứng dụng khoa học và công nghệ hiện đại.
Để đạt được các mục tiêu này, tỉnh đã đề ra những nhóm giải pháp chủ yếu:
Thứ nhất, Tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo: Kiện toàn Ban chỉ đạo, phân công rõ trách nhiệm, đôn đốc kiểm tra chặt chẽ, gắn kết quả với trách nhiệm của người đứng đầu.
Thứ hai, Hoàn thiện thể chế, chính sách: Rà soát, sửa đổi, bổ sung văn bản quy phạm pháp luật; xây dựng cơ chế khuyến khích doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu, đổi mới sáng tạo; ban hành nghị quyết hỗ trợ Tổ công nghệ số cộng đồng.
Thứ ba, Phát triển hạ tầng số, hạ tầng dữ liệu: Đầu tư nâng cấp trung tâm dữ liệu, triển khai đồng bộ các nền tảng số; mở rộng phủ sóng 5G, tiến tới 6G; hoàn thiện kết nối dữ liệu liên thông theo mô hình “Một hệ thống thống nhất – Một dữ liệu duy nhất – Một dịch vụ liền mạch”.
Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao: Tăng cường đào tạo tại chỗ và liên kết đào tạo quốc tế; triển khai mạnh phong trào “Bình dân học vụ số” để nâng cao kỹ năng số cộng đồng; khuyến khích chính sách thu hút, trọng dụng chuyên gia, nhân tài. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ trong các ngành kinh tế chủ lực: Nhân rộng mô hình nuôi tôm siêu thâm canh tuần hoàn, phát triển năng lượng tái tạo, ứng dụng công nghệ sinh học trong nông nghiệp, thúc đẩy chuyển đổi số trong doanh nghiệp. Tăng cường hợp tác quốc tế và liên kết vùng: Ký kết hợp tác với các tập đoàn công nghệ lớn, các viện nghiên cứu, trường đại học trong và ngoài nước; huy động các nguồn lực xã hội để thúc đẩy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo.
"Với mục tiêu rõ ràng, giải pháp đồng bộ, Cà Mau quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết số 57-NQ/TW, đưa tỉnh phát triển nhanh, bền vững, đóng góp thiết thực vào tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước", ông Nguyễn Phương Bắc.
* Thưa ông, đâu là những lĩnh vực trọng tâm, đột phá về khoa học, công nghệ để phục vụ phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh Cà Mau trong thời gian tới?
- Nghiên cứu, ứng dụng KH-CN phát triển kinh tế biển. Theo đó, tập trung nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ nuôi trồng thủy sản trên biển, nuôi các đối tượng thủy hải sản có giá trị kinh tế cao. Nghiên cứu, ứng dụng các mô hình nuôi trồng thủy sản ven bờ gắn với bảo vệ rừng phòng hộ. Thúc đẩy các hoạt động nuôi trồng, khai thác hải sản bền vững, tăng cường bảo vệ, tái sinh nguồn lợi hải sản. Nghiên cứu các giải pháp đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng khu vực ven biển, gồm cả hạ tầng các đô thị ven biển để mở rộng không gian phát triển, kết nối với các trung tâm kinh tế ven biển.
Bên cạnh đó, tập trung nghiên cứu, ứng dụng KH-CN vào sản xuất và đời sống thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH. Nghiên cứu ứng dụng phát triển năng lượng tái tạo. Nghiên cứu phát triển đổi mới, chuyển giao công nghệ nhằm nâng cao giá trị hàng hóa có thế mạnh của tỉnh. Khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi số. Nghiên cứu, ứng dụng lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn.
* Xin cám ơn ông!
