Nguyên nhân bắt nguồn từ lùm xùm đời tư giữa Thiên An, diễn viên góp mặt trong phim và ca sĩ Jack (Trịnh Trần Phương Tuấn). Khi câu chuyện cá nhân của họ chưa “hạ hồi phân giải”, thì Cải mả cùng đạo diễn và các diễn viên khác trở thành đối tượng bị chỉ trích liên đới.
Làn sóng phản đối bùng nổ ngay giữa thời điểm đoàn phim đang quảng bá rầm rộ. Dưới sức ép của dư luận, tên Thiên An đã bị xóa khỏi poster chính thức. Tuy nhiên, trong buổi chiếu dành cho báo chí vừa qua, hình ảnh của cô vẫn xuất hiện trong phim.
Khi được hỏi về việc có cắt vai không, đạo diễn Thắng Vũ chỉ lấp lửng “chuyện cắt ít hay nhiều, cắt như thế nào không phải điều quan trọng nhất”. Nhà sản xuất Emily Lê lại bày tỏ “khán giả có thể cho Cải mả một cơ hội, đón nhận và đánh giá về bộ phim một cách công bằng nhất vì đây là tâm huyết của cả ê kíp chứ không của riêng ai”. Song, mong mỏi này dường như không có hiệu quả.
Trên thực tế, diễn viên vướng scandal khiến phim bị liên đới không phải chuyện hiếm. Trước đó, Chốt đơn, Chú ơi đừng lấy mẹ con, Hạnh phúc của mẹ, Vu quy đại náo, hay Đất rừng phương Nam đều từng trải qua tình huống tương tự, chỉ khác ở mức độ ảnh hưởng. Tẩy chay có thể xem là một “quyền” của khán giả, xuất phát từ cảm xúc yêu ghét, dù đôi khi thiên về cảm tính.
Ở khía cạnh tích cực, nếu được thể hiện có văn hóa, đây cũng là cơ chế “tự thanh lọc” với giới giải trí. Tuy nhiên, khi cảm xúc bị đẩy quá xa, tẩy chay dễ trở thành hành động “giận cá chém thớt”, khiến công sức của cả tập thể bị xóa bỏ chỉ vì tác động của một cá nhân.
Về mặt pháp lý, Luật Điện ảnh (sửa đổi) không cấm tác phẩm ra rạp chỉ vì diễn viên vướng bê bối đời tư, miễn nội dung không vi phạm điều cấm. Việc cắt bỏ hoặc thay thế vai diễn hoàn toàn do nhà sản xuất tự quyết, nhằm giảm thiểu tổn hại hình ảnh hoặc doanh thu.
Trong trường hợp như Cải mả, dù cắt hay giữ vai diễn của Thiên An, tổn thất đã là điều khó tránh. Không ai mong muốn một bộ phim - thành quả lao động của hàng trăm con người bị phủ nhận, tẩy chay chỉ vì đời tư của một cá nhân.
Từ vụ việc này, bài học cũ vẫn còn nguyên giá trị: nhà sản xuất cần thận trọng trong việc lựa chọn diễn viên, không chỉ ở năng lực diễn xuất mà còn ở hình ảnh trong mắt công chúng. Còn với nghệ sĩ, việc giữ gìn danh tiếng không còn là chuyện cá nhân, mà là trách nhiệm nghề nghiệp nếu muốn đi tiếp con đường nghệ thuật này.
