Cây cầu vắt ngang con sông Thạch Hãn có khi được gọi tên là cầu Quảng Trị, có khi gọi theo tên dòng sông. Khách lữ hành ngược Bắc xuôi Nam khi qua cây cầu này đều nôn nao tìm tới một địa chỉ: Thành cổ Quảng Trị. Nằm ở phía Bắc cây cầu, khu đài tưởng niệm mang hình tượng 19 trái tim đỏ được bao bọc bởi một trái tim lớn. Tượng đài này ghi dấu nơi ngã xuống của những chiến sĩ đặc công Trung đội Mai Quốc Ca thuộc biên chế của Đại đội 11, Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 9, Sư đoàn 304.
Đài tưởng niệm phía Bắc cầu Thạch Hãn
Chuyện kể rằng, vào đầu mùa hè năm 1972 sôi sục những trận đánh lớn giữa ta và địch tại mặt trận Bắc Quảng Trị, Trung đội đặc công của Trung đội trưởng Mai Quốc Ca nhận nhiệm vụ mang 100kg thuốc nổ để đánh sập cây cầu trên sông Thạch Hãn nhằm cắt đứt con đường huyết mạch mà địch chuyên chở đạn dược, xăng dầu, súng đạn từ Đà Nẵng, Huế chi viện cho hai căn cứ Ái Tử và Đông Hà. Khi bắt đầu hành động, không may các chiến sĩ đặc công vấp phải mìn địch gài ở mép sông. Phát hiện ra các anh, địch điều động binh lực lớn tới 2 tiểu đoàn, có pháo binh, xe tăng, máy bay khép chặt vòng vây, hòng bắt sống Trung đội Mai Quốc Ca. Với tương quan lực lượng quá chênh lệch, các chiến sĩ của ta hầu như chỉ có súng AK và lựu đạn trong tay, nhưng với sự chỉ huy của Trung đội trưởng Mai Quốc Ca, các anh đã bình tĩnh, ngoan cường chiến đấu trong vòng vây mỗi lúc một siết chặt của địch. Chúng bắc loa gọi đầu hàng, nhưng không một chiến sĩ nào chịu khuất phục. Đạn hết dần, từng chiến sĩ ngã gục trước sự kinh hãi của kẻ địch.
Cầu Thạch Hãn (ảnh lớn)và phiến đá ghi tên tuổi công tích của Trung đội Mai Quốc Ca
Kẻ địch kéo lê thi hài của 19 chiến sĩ lên phơi nắng trên quốc lộ một nhằm uy hiếp tinh thần bà con cô bác trong vùng. Cảm phục tinh thần chiến đấu dũng cảm và đức hy sinh không chịu khuất phục của các chiến sĩ trẻ, nhân dân thôn Nhan Biều rùng rùng kéo tới yêu cầu bọn địch phải để bà con đưa thi hài của các anh về mai táng. Cuộc đấu tranh giằng co, quyết liệt của bà con với bọn địch kéo dài tới tận ngày thứ 5, bọn địch mới chịu để bà con đưa thi hài các anh về chôn cất tại thôn Nhan Biều. Sau ngày đất nước được thống nhất, hài cốt của các anh được chuyển về mai táng tại nghĩa trang Liệt sĩ Ái Tử, phía Bắc cầu Thạch Hãn.
19 trái tim đỏ được ôm ấp trong trái tim Bà mẹ Tổ quốc góp thêm vinh quang, hiển hách cho dòng sông Thạch Hãn.
TÔ HOÀNG
