Chiều 11-8, tiếp tục phiên họp thứ 48, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến về việc sửa đổi, bổ sung 4 dự thảo Luật Tư pháp (bao gồm Luật Dẫn độ, Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù, Luật Tương trợ tư pháp về hình sự và Luật Tương trợ tư pháp về dân sự).
Báo cáo về vấn đề này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, việc sửa đổi, bổ sung hướng tới mục tiêu hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường hợp tác tư pháp quốc tế.
Trong đó, đối với dự thảo Luật Dẫn độ, thay đổi đáng lưu ý là bổ sung quy định về trình tự, thủ tục và điều kiện giữ người trong cả 2 trường hợp (Việt Nam và nước ngoài là/không là thành viên của điều ước quốc tế về dẫn độ), với thời hạn giữ người không quá 45 ngày tại cơ sở lưu trú cho người nước ngoài chờ xuất cảnh.
Theo Chủ nhiệm Hoàng Thanh Tùng, quy định này tạo ra một khung pháp lý rõ ràng cho việc tạm giữ người trong các trường hợp khẩn cấp, trước khi có yêu cầu dẫn độ chính thức. Điều này rất quan trọng để đảm bảo tính hợp pháp và hiệu quả của các biện pháp khẩn cấp trong hợp tác quốc tế, góp phần vào công tác đấu tranh phòng chống tội phạm xuyên quốc gia.
Về dự thảo Luật Chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù, nội dung quan trọng là bỏ quy định "không chuyển đổi hình phạt tù thành các hình phạt khác" tại Khoản 3 và giao Bộ trưởng Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Chánh án Tòa án nhân dân tối cao và Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao quy định chi tiết điều này.
Lý giải, người đứng đầu Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho rằng, chuyển đổi hình phạt tù là vấn đề phức tạp do sự khác biệt trong chính sách hình sự giữa Việt Nam và các nước. Việc giao Chính phủ quy định chi tiết sẽ đảm bảo tính linh hoạt, ổn định và khả thi của luật, đảm bảo bản án được thực thi phù hợp với pháp luật Việt Nam.
Dự thảo Luật Tương trợ tư pháp về hình sự được chỉnh lý theo hướng quy định trường hợp “có thể” bị từ chối tương trợ tư pháp về hình sự thay cho quy định “bắt buộc” phải từ chối đối với tội phạm có liên quan đến chính trị hoặc quân sự; tạo linh hoạt lớn hơn cho Việt Nam trong quá trình đàm phán, ký kết các hiệp định tương trợ tư pháp trong tương lai; giúp tránh xung đột pháp luật hoặc các cách hiểu khác nhau đối với các quy định pháp luật liên quan (đặc biệt là Bộ luật Hình sự).
Vẫn theo ông Hoàng Thanh Tùng, điểm mới trong dự thảo Luật Tương trợ tư pháp về dân sự là bổ sung 1 điều luật mới quy định về tương trợ tư pháp về dân sự giữa các tỉnh của Việt Nam với các địa phương của quốc gia khác có chung đường biên giới với Việt Nam; tạo điều kiện cho cơ quan có thẩm quyền của các nước giải quyết nhanh chóng các vụ việc dân sự, phá sản, thi hành án dân sự, tránh dồn việc lên cơ quan trung ương, làm tắc nghẽn quá trình giải quyết. Đây là việc luật hóa quy định của điều ước quốc tế đã ký kết (như hiệp định với Lào), giúp thúc đẩy hợp tác cấp địa phương, phục vụ hiệu quả nhu cầu của người dân và doanh nghiệp ở khu vực biên giới.
