Qua các kỳ xét chọn, cơ cấu doanh nghiệp đạt danh hiệu Doanh nghiệp Xanh cho thấy sự dịch chuyển rõ nét trong cách tiếp cận chuyển đổi xanh. Nếu giai đoạn đầu, danh sách doanh nghiệp được vinh danh chủ yếu tập trung ở lĩnh vực sản xuất - công nghiệp thì những năm gần đây đã mở rộng mạnh sang thương mại - bán lẻ, dịch vụ, logistics, hạ tầng, năng lượng và môi trường. Điều này phản ánh thực tế chuyển đổi xanh không còn là bài toán kỹ thuật trong phạm vi nhà máy mà đã trở thành yêu cầu xuyên suốt toàn bộ chuỗi giá trị.
Thống kê từ ban tổ chức, cơ cấu ngành nghề qua các năm cho thấy xu hướng này ngày càng rõ. Năm 2023, nhóm sản xuất - công nghiệp vẫn chiếm tỷ trọng lớn trong danh sách doanh nghiệp xanh.
Tuy nhiên, đến năm 2025, tỷ trọng của nhóm này đã thu hẹp, trong khi các lĩnh vực thương mại - bán lẻ, dịch vụ và đặc biệt là logistics, hạ tầng, năng lượng và môi trường tăng đều. Sự dịch chuyển này cho thấy “xanh hóa” đang lan sang các khâu trung gian và hạ tầng nền của nền kinh tế - những lĩnh vực quyết định hiệu quả phát thải gián tiếp và năng lực vận hành bền vững của toàn chuỗi.
Ảnh: HOÀNG HÙNG
Theo bà Trương Bội Ân, Giám đốc Giải pháp phát triển bền vững CRIF Việt Nam, các thị trường lớn như châu Âu và Mỹ ngày càng coi tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội, quản trị) là giấy thông hành để doanh nghiệp tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.
Khi doanh nghiệp chứng thực được nỗ lực giảm phát thải và trách nhiệm môi trường, xã hội, quản trị, họ không chỉ vượt rào cản thương mại mà còn nâng năng lực cạnh tranh. Các bộ tiêu chí bền vững giúp doanh nghiệp hiểu vị trí hiện tại, xác định trụ cột cần cải thiện và xây dựng lộ trình chuyển đổi phù hợp hơn.
Nhà báo Phạm Văn Trường, Phó Tổng Biên tập Báo SGGP, cho biết, những năm trước có thể xem là giai đoạn “xanh hóa lõi”, khi doanh nghiệp tập trung cải tiến công nghệ và kiểm soát phát thải tại điểm sản xuất.
Từ năm 2024, sự gia tăng của doanh nghiệp thương mại - bán lẻ và dịch vụ cho thấy tiêu chí xanh đã bắt đầu gắn với thị trường tiêu dùng. Đến năm 2025, khi nhóm logistics, hạ tầng và năng lượng tăng tỷ trọng, chuyển đổi xanh được tiếp cận theo chuỗi giá trị, thay vì từng khâu riêng lẻ.
Trong năm 2025, Báo SGGP đã ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác với Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn TNHH MTV (SATRA), Liên hiệp HTX Thương mại TPHCM (Saigon Co.op) và MM Mega Market Việt Nam, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp đạt chứng nhận Doanh nghiệp Xanh mở rộng kênh tiêu thụ và kết nối thị trường.
Theo nội dung hợp tác, các hệ thống phân phối lớn ưu tiên xem xét đưa sản phẩm của doanh nghiệp đạt chứng nhận Doanh nghiệp Xanh vào hệ thống bán lẻ hiện đại, tổ chức trưng bày, quảng bá và kết nối giao thương.
Thực tế triển khai cho thấy, tại các chương trình tiêu dùng xanh, nhóm sản phẩm đến từ doanh nghiệp xanh ghi nhận mức tăng doanh thu tích cực so với sản phẩm bình thường, phản ánh sự thay đổi trong hành vi tiêu dùng và niềm tin của thị trường. Danh hiệu Doanh nghiệp Xanh vì thế không chỉ mang ý nghĩa tôn vinh, mà dần trở thành một “thước đo tín nhiệm” trong hệ thống phân phối.
Cùng với đó, việc ngày càng nhiều doanh nghiệp ở các lĩnh vực hỗ trợ và dịch vụ tham gia đã tạo nền tảng hình thành hệ sinh thái chuyển đổi xanh. Theo PGS-TSKH Phùng Chí Sỹ, Viện trưởng Viện Ứng dụng công nghệ và phát triển bền vững, thành viên Hội đồng thẩm định danh hiệu Doanh nghiệp Xanh TPHCM năm 2025, bộ tiêu chí đánh giá đang dịch chuyển từ yêu cầu “đạt chuẩn môi trường” sang đánh giá “năng lực vận hành bền vững theo hệ thống”.
Khi sản xuất, logistics, phân phối và dịch vụ cùng được đặt trong một khung đánh giá thống nhất, chuỗi cung ứng xanh không còn là khái niệm trừu tượng mà trở thành cấu trúc có thể đo lường và đối chứng. Cách tiếp cận này giúp doanh nghiệp giảm chi phí chuyển đổi trong dài hạn, đồng thời nâng cao khả năng đáp ứng các yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, dữ liệu phát thải và trách nhiệm môi trường - xã hội khi tham gia chuỗi cung ứng trong nước và quốc tế.
