Theo ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), Quyết định 2229 của Thủ tướng Chính phủ về Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam giai đoạn 2025 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, là dấu mốc quan trọng của ngành logistics Việt Nam, khi lần đầu tiên ngành dịch vụ logistics có chiến lược, kế hoạch cụ thể để định hướng phát triển trong thời gian tới. Quyết định cũng xác định ưu tiên đồng bộ hạ tầng hiện đại đi trước một bước để phát huy tối đa vị trí, lợi thế địa lý, để Việt Nam trở thành tâm điểm thu hút luồng hàng hóa trên thế giới cũng như khu vực.
Đối với khu vực miền Trung, đây là khu vực có vị trí chiến lược, kết nối hàng lang Bắc Nam trong cả nước và hành lang kinh tế Đông – Tây kết nối với các nước bạn Lào, Thái Lan, Myanmar. Miền Trung có các cảng biển, sân bay, đặc biệt là được thiết lập một khu vực thương mại tự do đầu tiên tại Đà Nẵng.
Tuy nhiên, phải thẳng thắn nhìn nhận nguồn hàng miền Trung còn hạn chế, hạ tầng chưa đồng bộ; các cảng biển, sân bay miền Trung chưa có liên kết. Bên cạnh đó, hành lang kinh tế Đông – Tây còn nhiều điểm nghẽn.
Ông Hải đề xuất đẩy nhanh triển khai Khu Thương mại tự do Đà Nẵng; hình thành trục liên kết logistics miền Trung với ban điều hành chung và quy hoạch liên vùng; nghiên cứu cơ chế “khu Thương mại tự do chung” giữa các địa phương; thúc đẩy hợp tác Việt Nam – Lào – Thái Lan để hồi sinh Hành lang kinh tế Đông – Tây; cải cách thủ tục hải quan theo mô hình một điểm dừng.
Đồng ý kiến, ông Đào Trọng Khoa, chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) cho rằng, thị trường logistics Việt Nam có thể đạt 250–280 tỷ USD vào năm 2035, đưa Việt Nam trở thành một trong những thị trường lớn nhất châu Á - Thái Bình Dương, chỉ sau một số nền kinh tế lớn. Điều này mở ra nhu cầu đầu tư mạnh vào hạ tầng cảng biển, kho bãi, ICD, logistics thương mại điện tử, logistics nông sản cũng như phát triển mô hình khu thương mại tự do.
Để tháo gỡ điểm nghẽn khi áp lực xanh hóa ngày càng lớn, ông Khoa kiến nghị, Nhà nước hoàn thiện cơ chế điều phối và xác lập rõ vai trò của hiệp hội trong xây dựng chính sách, đồng thời tăng cường hợp tác công – tư để thúc đẩy chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển hạ tầng logistics. Bên cạnh đó, VLA đề xuất đẩy mạnh tiêu chuẩn hóa, đào tạo nhân lực, xây dựng bộ chỉ số đánh giá doanh nghiệp và xem xét công nhận Ngày Logistics Việt Nam nhằm ghi nhận đóng góp lịch sử của ngành.
Theo TS. Thomas Sim, Chủ tịch Liên đoàn Quốc tế các Hiệp hội Giao nhận (FIATA), bối cảnh tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh đang mở ra cơ hội lớn để Việt Nam xây dựng hệ sinh thái logistics xanh, thông minh và kết nối toàn cầu.
Ông cho biết, FIATA quan sát 5 xu hướng định hình ngành logistics: số hóa trở thành tiêu chuẩn bắt buộc; kết nối đa phương thức quyết định năng lực cạnh tranh; cảng thông minh và hải quan thông minh thúc đẩy hiệu quả; logistics xanh trở thành yêu cầu thị trường; và lực lượng lao động am hiểu công nghệ là yếu tố then chốt. Trong đó, Đà Nẵng đang nổi lên như cửa ngõ logistics của miền Trung và Hành lang kinh tế Đông – Tây.
TS. Thomas Sim nêu 6 cơ hội để Việt Nam bứt phá và nhấn mạnh, Việt Nam đang đứng trước cơ hội bước vào kỷ nguyên logistics thông minh và bền vững, có thể trở thành hình mẫu của khu vực nếu tận dụng tốt hạ tầng đang mở rộng, chính sách hướng tới tương lai và lợi thế nhân lực trẻ.
Trong khi đó, ông Sakhone Philangam, Chủ tịch Hiệp hội Giao nhận và Vận tải Lào (LIFTA) nhấn mạnh, Lào - quốc gia không giáp biển nhưng nằm ở trung tâm lục địa ASEAN, đã xây dựng tuyến đường sắt kết nối với Trung Quốc và Thái Lan, đồng thời phát triển liên kết với các cảng phía Đông Việt Nam, đặc biệt là cảng Vũng Áng và khu vực miền Trung, gắn liền Hành lang Kinh tế Đông – Tây.
Ông cũng đề xuất định hình Hành lang Đông – Tây theo mô hình “hub-and-spoke”, lấy miền Trung Việt Nam làm bàn đạp kết nối với Hoa Kỳ, vùng biển Andaman và phía Bắc Trung Quốc, đồng thời nhấn mạnh việc số hóa và hợp tác đa phương để tháo gỡ nút thắt thương mại.
