Chủ động lựa chọn mô hình sinh kế
Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS-MN) giai đoạn 2021 – 2025 theo Quyết định số 1719/QĐ-TTg, ngày 14-10-2021 của Thủ tướng Chính phủ được triển khai tại vùng đồng bào DTTS-MN trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP Huế).
Trong đó, ưu tiên tập trung vào các xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn thuộc xã khu vực III, II, I có thôn bản thuộc vùng đồng bào DTTS-MN; Trường Phổ thông Dân tộc nội trú tỉnh và các trường THCS dân tộc nội trú huyện A Lưới và huyện Nam Đông có con em là người dân tộc thiểu số đang theo học; có 24 xã thuộc 4 huyện tại Quyết định 861/QĐ-TTg được thụ hưởng Chương trình mục tiêu quốc gia 1719.
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, TP Huế đã ưu tiên, tập trung các nguồn lực và thực hiện nhiều chính sách, các Chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có Chương trình Mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS-MN giai đoạn 2021 - 2025 một cách hiệu quả, từng bước giúp người dân ổn định cuộc sống, vươn lên thoát nghèo bền vững.
Sau 5 năm triển khai, tỷ lệ hộ nghèo tại Huế giảm bình quân 0,95%/năm, vượt chỉ tiêu Chính phủ và Thành ủy Huế giao (0,7–0,75%/năm). Đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo còn 1,4%, về đích sớm 1 năm so với mục tiêu Nghị quyết 11-NQ/TU. Kết quả này góp phần quan trọng vào mục tiêu đưa Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương từ ngày 1-1-2025. Dự kiến cuối năm 2025, tỷ lệ hộ nghèo còn dưới 1,2%, tương đương khoảng 3.870 hộ.
Điểm đáng chú ý trong công tác giảm nghèo bền vững ở địa phương này là sự thay đổi vai trò của người dân: từ thụ hưởng sang chủ động tham gia, lựa chọn mô hình sinh kế phù hợp, mạnh dạn vay vốn, học nghề, áp dụng kỹ thuật mới. Nhiều hộ nghèo đã tự vươn lên thoát nghèo, trở thành điển hình lan tỏa trong cộng đồng, tạo nền tảng bền vững chống tái nghèo.
Cùng với đó, người dân được hưởng lợi rõ rệt từ các chính sách hỗ trợ về sinh kế, vay vốn ưu đãi, nhà ở, nước sạch, y tế, giáo dục và đào tạo nghề – việc làm. Với đồng bào dân tộc thiểu số và các xã vùng sâu, chính sách đã tạo thay đổi mạnh mẽ về sinh hoạt, khả năng tiếp cận thông tin và cơ hội sản xuất.
Tại xã A Lưới 3, mô hình chăn nuôi của bà Lê Thị Thủy (thôn Quảng Lộc) là minh chứng tiêu biểu. Từ quy mô nhỏ, bà mở rộng dựa trên kỹ thuật được tập huấn, chuyển sang mô hình khép kín, kiểm soát dịch bệnh và môi trường. Nhờ đó, mỗi năm, bà duy trì 70–80 con heo thịt, 500–700 con gà, vịt xiêm, mang lại nguồn thu ổn định – một điểm sáng của mô hình thoát nghèo tại miền núi.
Nhiều mô hình khác như vườn cây ăn quả của ông Văn Đình Thọ (thôn Vinh Lợi) hay trồng quýt đường của ông Ngô Văn Tuất (Quảng Lộc) cũng đem lại thu nhập tốt, hình thành mạng lưới tương hỗ trong cộng đồng.
Ông Đoàn Thanh Hùng, Chủ tịch UBND xã A Lưới 3, cho biết chính quyền thường xuyên kiểm tra, hỗ trợ vốn, con giống, khoa học – kỹ thuật, kết nối thị trường... nhằm bảo đảm người dân không chỉ thoát nghèo mà còn phát triển bền vững.
Lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường – cơ quan thường trực Chương trình giảm nghèo của TP Huế khẳng định trong giai đoạn này, các chính sách giảm nghèo đã được triển khai thực hiện đồng bộ. Công tác giảm nghèo trên địa bàn đã được các cấp, các ngành và các địa phương tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai kịp thời, có sự tham gia của toàn xã hội.
Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững của TP Huế đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, thể hiện ở việc tăng cường huy động, bố trí ngân sách và lồng ghép các nguồn lực thực hiện mục tiêu giảm nghèo. Ý thức, trách nhiệm của người dân trong công tác giảm nghèo được nâng lên. Những chính sách hỗ trợ giảm nghèo đã trở thành điểm tựa cho những hộ nghèo, hộ cận nghèo có điều kiện ổn định cuộc sống, tạo động lực cho người nghèo thoát nghèo bền vững
Phấn đấu đến năm 2030, cơ bản không còn hộ nghèo
Thời gian qua, với sự vào cuộc quyết liệt của các cấp, ngành, sự chung sức đồng lòng quyết tâm của toàn thể nhân dân, việc thực hiện các chính sách dân tộc, đặc biệt là Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS-MN giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là TP Huế) ngày càng đem lại hiệu quả, đời sống vật chất, tinh thần đồng bào DTTS được nâng cao, góp phần đảm bảo an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững.
Cơ sở hạ tầng nông thôn miền núi được đầu tư xây dựng cơ bản, nhiều công trình giao thông, công trình nước sinh hoạt, công trình thủy lợi và một số công trình khác được xây dựng.
Nhiều hộ được hỗ trợ đất sản xuất, hoàn thành các công trình định canh định cư và khởi công xây mới hạng mục công trình thuộc các điểm định canh định cư. Từ đó, tạo mọi điều kiện tốt nhất giúp người dân vùng đồng bào DTTS-MN vươn lên phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững.
Hàng ngàn hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ vốn, đào tạo nghề, chuyển giao kỹ thuật nông nghiệp, phát triển các mô hình kinh tế hộ, tổ hợp tác, HTX gắn với thị trường. Nhiều hộ mạnh dạn đổi mới mô hình canh tác, chuyển sang làm dịch vụ – thương mại – du lịch, nâng cao thu nhập. Tỷ lệ lao động qua đào tạo tại vùng ven đô và vùng dân tộc thiểu số tăng lên đáng kể.
Công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện thường xuyên. Chính quyền phân công cán bộ theo dõi địa bàn, bảo đảm nguồn lực đến đúng người, đúng mục tiêu; đồng thời lấy ý kiến rộng rãi khi ban hành chính sách để không bỏ sót hộ nghèo thực sự khó khăn.
Có thể thấy rằng, với sự quyết tâm cao, nỗ lực của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân, kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở TP Huế đã và đang ngày càng phát triển. Thời gian tới, tiếp tục có những chính sách đặc thù riêng về phát triển kinh tế - xã hội đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Đồng thời, tiếp tục thực hiện hiệu quả các chính sách về giáo dục, đào tạo, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực dân tộc thiểu số; chính sách phát triển nông - lâm nghiệp; chính sách nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, phát triển văn hóa, xã hội và chính sách bảo vệ môi trường.
Bước sang giai đoạn 2026–2030, TP Huế đặt mục tiêu giảm tỷ lệ hộ nghèo bình quân 0,3–0,4%/năm và cơ bản không còn hộ nghèo vào năm 2030. Ít nhất 50% số xã nghèo đạt chuẩn nông thôn mới.
Theo Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Huế Nguyễn Thanh Bình, các mục tiêu này thể hiện quyết tâm phát triển bền vững, bảo đảm mọi người dân đều có cơ hội nâng cao chất lượng cuộc sống.
TP Huế sẽ tập trung đầu tư hạ tầng kinh tế – xã hội tại các vùng khó khăn, miền núi, bãi ngang ven biển và hải đảo; hỗ trợ xây dựng hạ tầng liên kết vùng, cơ sở vật chất giáo dục nghề nghiệp; tiếp tục hỗ trợ hộ nghèo, cận nghèo tiếp cận dịch vụ xã hội cơ bản như việc làm, y tế, giáo dục, nước sạch, nhà ở, thông tin.
Huế cũng hướng tới xóa nhà tạm cho hộ nghèo, phát triển nhà ở xã hội, bảo đảm 100% người dân được dùng nước sạch và nhà tiêu hợp vệ sinh.
