Chênh lệch nguồn tuyển giữa các địa phương
TPHCM hiện dẫn đầu cả nước về quy mô trường lớp. Năm học 2025-2026, tổng nhu cầu tuyển dụng giáo viên của TPHCM là 5.696 người. Trong đó, tổng nhu cầu tuyển dụng giáo viên tiếng Anh ở các bậc học là 505 giáo viên. Kết quả tuyển dụng đợt 1 vào đầu tháng 10 vừa qua, TPHCM còn thiếu 24 chỉ tiêu tuyển dụng, chủ yếu ở bậc tiểu học và THCS.
Trưởng Phòng Tổ chức cán bộ (Sở GD-ĐT TPHCM) Tống Phước Lộc cho biết, sau khi rà soát số lượng ứng viên trúng tuyển nhận nhiệm sở, Sở GD-ĐT TPHCM sẽ xem xét tuyển dụng bổ sung đợt 2 đối với những vị trí việc làm còn thiếu chỉ tiêu tuyển dụng hoặc các vị trí đã có ứng viên trúng tuyển nhưng không nhận nhiệm sở.
So với các năm học trước, năm nay kết quả tuyển dụng giáo viên được xem là có nhiều tín hiệu tích cực. Ở vòng xét duyệt hồ sơ, tổng số hồ sơ dự tuyển môn tiếng Anh gấp 3 lần tổng chỉ tiêu xét tuyển, trong đó cấp THCS ghi nhận số lượng hồ sơ đăng ký kỷ lục là 799 hồ sơ.
TP Hà Nội cũng đang tổ chức tuyển dụng giáo viên, nhân viên cho năm học 2025-2026. Theo số liệu thống kê từ Sở GD-ĐT Hà Nội, thành phố chỉ tuyển 800 giáo viên nhưng đã có gần 8.000 hồ sơ đăng ký dự tuyển. Qua vòng xét duyệt hồ sơ, có 6.963 ứng viên đủ điều kiện dự thi vòng 2. Như vậy, nguồn tuyển năm nay tại Hà Nội dồi dào ở tất cả các bộ môn, trong đó có tiếng Anh.
Không thuận lợi như Hà Nội và TPHCM, một số địa phương đang gặp khó khăn khi bổ sung giáo viên tiếng Anh ở các bậc học. Mới đây, Sở GD-ĐT tỉnh Nghệ An có quyết định điều động 82 giáo viên tiếng Anh của 52 trường tiểu học trên toàn tỉnh tham gia dạy học môn tiếng Anh liên trường theo hình thức dạy học trực tuyến.
Đây là giải pháp được ngành giáo dục đưa ra nhằm giải quyết tình trạng thiếu giáo viên tiếng Anh trên toàn tỉnh, nhất là ở bậc tiểu học. Thống kê của Sở GD-ĐT tỉnh Nghệ An cho thấy, đến nay, bậc tiểu học vẫn còn 23 trường chưa có giáo viên dạy tiếng Anh, chủ yếu là các trường ở khu vực miền núi.
Bổ sung giáo viên cho bậc mầm non
Hiện nay, theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, môn tiếng Anh được dạy chính khóa từ lớp 3, riêng bậc mầm non và các khối lớp nhỏ của bậc tiểu học (lớp 1, 2) giảng dạy theo hình thức tự nguyện.
Đề án đặt ra mục tiêu trẻ được làm quen với tiếng Anh từ bậc mầm non, hướng đến hình thành và phát triển năng lực giao tiếp bằng tiếng Anh, chuẩn bị tốt cho việc học tiếng Anh ở bậc phổ thông. Theo tính toán của ngành giáo dục, cần bổ sung một biên chế giáo viên tiếng Anh ở mỗi cơ sở giáo dục mầm non. Như vậy, cả nước dự kiến sẽ phát sinh thêm 12.000 biên chế giáo viên tiếng Anh mầm non.
Tuy nhiên, trong thực tế, hiện nay việc triển khai ở các địa phương rất khác nhau. Đơn cử, tỉnh Ninh Bình (sau khi hợp nhất 3 tỉnh Nam Định, Ninh Bình, Hà Nam) gặp nhiều khó khăn do có hai địa bàn đã dạy học tiếng Anh ở bậc mầm non, một địa bàn chưa triển khai thực hiện. Khi thực hiện đề án, mỗi khu vực phải triển khai các giải pháp khác nhau.
Tại tỉnh Nghệ An, dù nhiều năm qua đã triển khai dạy học tiếng Anh cho trẻ mầm non nhưng do chưa có đủ biên chế giáo viên tiếng Anh, trường học phải liên kết với trung tâm ngoại ngữ thuê giáo viên bên ngoài vào giảng dạy nên thu thêm phí, dẫn đến không nhận được sự đồng thuận của phụ huynh.
Trước thực tế trên, Thứ trưởng Thường trực Bộ GD-ĐT Phạm Ngọc Thưởng cho rằng, nhu cầu tuyển dụng giáo viên mầm non sẽ tăng mạnh trong các năm học tới. Do đó, các địa phương cần nâng cao nhận thức về vai trò của giáo viên mầm non, riêng các cơ sở đào tạo cần có chính sách linh hoạt để thu hút giảng viên, sinh viên giỏi vào ngành sư phạm mầm non.
Riêng tại TPHCM, tính đến đầu năm học 2025-2026, có 2.093/3.937 cơ sở giáo dục mầm non (tỷ lệ 53,16%) tổ chức cho trẻ làm quen với tiếng Anh. Trong đó, có 206.811 trẻ mẫu giáo được làm quen tiếng Anh và 3.489 giáo viên tham gia tổ chức hoạt động làm quen tiếng Anh cho trẻ.
Theo đánh giá của Sở GD-ĐT TPHCM, tỷ lệ trẻ mẫu giáo làm quen với tiếng Anh chưa đồng đều, chủ yếu tập trung ở các trường công lập. Để đẩy mạnh hoạt động cho trẻ mẫu giáo làm quen tiếng Anh, ngành giáo dục tăng cường hợp tác với các đơn vị tư nhân, huy động tối đa các nguồn lực mở rộng việc tổ chức hoạt động cho trẻ làm quen tiếng Anh.
Đề án “Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045” áp dụng cho tất cả cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, đại học, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục thường xuyên trên cả nước.
Đề án triển khai thành 3 giai đoạn: giai đoạn 1 (2025-2030) xây dựng nền tảng để tiếng Anh sử dụng thường xuyên và có hệ thống trong môi trường giáo dục; giai đoạn 2 (2030-2035) đẩy mạnh việc sử dụng tiếng Anh một cách thường xuyên; giai đoạn 3 (2035-2045) hoàn thiện và nâng cao, phát triển hệ sinh thái sử dụng tiếng Anh trong môi trường giáo dục, giao tiếp và quản trị nhà trường.
Để thực hiện mục tiêu dạy học môn tiếng Anh bắt buộc từ lớp 1, cả nước cần bổ sung gần 10.000 biên chế giáo viên tiếng Anh tiểu học. Ngoài ra, cần tiếp tục đào tạo, bồi dưỡng năng lực chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cho ít nhất 200.000 giáo viên từ nay đến năm 2035 để đáp ứng các mục tiêu của đề án.
