Chủ động học hỏi
Không còn trẻ, lại là Tổ trưởng chuyên môn Giáo dục Kinh tế và Pháp luật - môn học thiên về lý thuyết, khó “số hóa” nhưng cô Bùi Thị Trần Thy, giáo viên Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa (phường An Khánh) vẫn đi đầu ứng dụng công nghệ thông tin vào đổi mới phương pháp dạy học. Cô chia sẻ, học sinh hiện nay tiếp xúc rất sớm với công nghệ. Nếu giáo viên không chủ động học hỏi sẽ trở thành lạc hậu, không theo kịp nhu cầu học tập của các em. Vì vậy không có cách nào khác là phải dấn thân tìm hiểu để hướng dẫn học sinh.
Đã qua thời nhanh nhạy của tuổi trẻ, nhưng đổi lại, cô Thy có dư sự kiên trì, tinh thần không ngại khó, ngại khổ. Ngoài việc tham gia các hoạt động bồi dưỡng của trường, cô rèn thói quen tự học thông qua sách vở, đồng nghiệp, thậm chí học từ chính học trò của mình. Nhiệm vụ nào chưa hoàn thành thì cô làm lại, từ điển tự học của cô Thy không có hai chữ “bỏ cuộc”. Ở “vùng đất” công nghệ, cô luôn tự nhắc mình: Người thầy cần có sự tỉnh táo, làm chủ công nghệ, không để công nghệ chi phối toàn bộ hoạt động giảng dạy. Không nên lầm tưởng ứng dụng công nghệ là phải có thiết bị hiện đại, học sinh phải sử dụng iPad, điện thoại di động mới là chuyển đổi số. Thay vào đó, các thầy, cô có thể thực hiện bằng nhiều cách như “video hóa” bài giảng, thiết kế trò chơi tương tác cho học sinh tham gia, sử dụng công cụ đánh giá quá trình tiến bộ của học sinh thông qua sản phẩm học tập…
“Đôi lúc hiện đại cũng… “hại điện” như máy tính trục trặc, video bài giảng bị lỗi, câu hỏi kiểm tra hiện cùng lúc với đáp án. Những lúc đó, giáo viên không nên áp lực mà hãy hiểu đây là cơ hội giúp các thầy, cô hoàn thiện bài giảng tốt hơn”, cô Thy bày tỏ.
Tự làm website, YouTube vì học sinh
Với thầy Võ Duy Tràng, giáo viên Tin học, Trường THPT Bà Rịa (phường Bà Rịa), bước ngoặt lớn nhất của nghề giáo là giai đoạn cả nước chịu ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19. Khi học sinh và giáo viên không thể đến trường, thầy nhận ra vai trò quan trọng của việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học. Để bước chân vào hành trình “số hóa”, thầy tự lấy tiền túi xây dựng website cungnhauhoctinhoc.org và kênh YouTube cá nhân hỗ trợ học sinh học môn Tin học. Trên cả hai nền tảng, kiến thức môn học được đăng tải kèm video hướng dẫn, cập nhật câu hỏi ôn tập, giúp học sinh có thêm nguồn học liệu hữu ích trong thời gian không thể đến trường. Dần dần, hai kênh học tập trực tuyến mở rộng thêm lĩnh vực toán học và các trò chơi giáo dục.
Thầy Tràng cho rằng, chuyển đổi số không chỉ dừng ở việc giáo viên sử dụng công nghệ, mà cần thay đổi toàn bộ phương pháp tiếp cận kiến thức, đồng thời phát triển năng lực số cho học sinh. Để thực hiện mục tiêu đó, thầy đã cùng học sinh xây dựng ứng dụng Android giúp học tốt môn Tin học, phần mềm di động hỗ trợ ôn tập thi tốt nghiệp THPT. Qua đó, học sinh không chỉ biết về công nghệ mà còn học được cách sử dụng công nghệ để giải quyết các vấn đề thực tiễn một cách hiệu quả và có trách nhiệm. Khi trí tuệ nhân tạo bùng nổ, thầy và trò cùng nhau khai thác các tính năng hình ảnh, video để tạo ra các hoạt động học tập đa dạng, cho phép học sinh thao tác nhiều lần trên hệ thống. Nhờ đó, các em không bị áp lực về điểm số mà được tạo cơ hội làm chủ việc học.
Dù được đồng nghiệp trong trường ưu ái gọi với biệt danh “người thầy số”, nhưng thầy luôn tâm niệm, công nghệ dù tiên tiến đến đâu cũng chỉ đóng vai trò là công cụ hỗ trợ đắc lực cho giáo viên, không thể thay thế hoàn toàn phương pháp dạy học truyền thống. Mỗi giờ học trên lớp, bài giảng vừa được xây dựng bằng kiến thức vừa bằng cảm xúc, kinh nghiệm và tâm huyết của người thầy.
Người truyền cảm hứng
Cô Nguyễn Thị Thu Hằng, Hiệu trưởng Trường THCS Trần Quốc Toản (phường Bình Trưng), có lẽ là minh chứng sinh động nhất cho câu nói truyền cảm hứng: “Khi không có gì trong tay, bạn có cả thế giới để xây dựng”. Thời điểm cô nhận quyết định về làm Hiệu trưởng Trường THCS Trần Quốc Toản vào giữa tháng 5-2016, học sinh các trường tiểu học đã được phân tuyến vào trường THCS trên địa bàn.
Ngôi trường khi đó như là một khối bê tông khổng lồ bị bỏ hoang nhiều năm. Trường đi vào hoạt động trong hoàn cảnh “3 không”: không có học sinh, không đội ngũ giáo viên giỏi, không tên tuổi hay lịch sử hoạt động. Ban giám hiệu khi đó chỉ có cô Hằng và một hiệu phó chuyên môn. Năm học đầu tiên, trường tuyển sinh được mười lớp, gồm tám lớp 6, một lớp 7 và một lớp 8. Sau ngày khai giảng, phụ huynh các lớp đồng loạt lên phòng hiệu trưởng bày tỏ lo lắng về đội ngũ giáo viên quá trẻ, hầu hết là giáo viên mới ra trường, chưa có nhiều kinh nghiệm. Người hiệu trưởng khi đó một mặt trấn an phụ huynh, mặt khác cam kết sẽ làm hết sức mình để bù đắp khoảng trống kinh nghiệm của các thầy, cô trẻ.
Nhưng cũng chính sức trẻ, sự linh hoạt và tinh thần sẵn sàng thử nghiệm của đội ngũ giáo viên đã giúp nhà trường nhanh chóng tiếp cận chuyển đổi số và tạo nên những bước tiến vượt bậc như hôm nay. Bền bỉ suốt hơn 10 năm, cô Thu Hằng đã gầy dựng tên tuổi ngôi trường, nhận được sự tín nhiệm của phụ huynh và học sinh. Hiện nay, ngoài việc phát triển theo mô hình tiên tiến, hội nhập khu vực và quốc tế, Trường THCS Trần Quốc Toản còn tự hào là một trong số ít trường học của TPHCM có 100% cán bộ quản lý, giáo viên có chứng chỉ Google Certified Educater do Google cấp, xác nhận năng lực của nhà giáo trong việc sử dụng các công cụ google để giảng dạy và quản lý lớp học.
Cô Thu Hằng cho biết: “Chuyển đổi số không bắt buộc sử dụng công cụ chuyên môn cao mà ngược lại chỉ cần công cụ cơ bản nhưng giáo viên biết sử dụng đúng lúc, đúng chỗ để phát huy hiệu quả”. Để tạo dựng phong trào chuyển đổi số mạnh mẽ trong toàn trường, cô chủ động xác định đội ngũ của mình đang cần cái gì, học cái gì để tìm kiếm đối tác triển khai hiệu quả. Sau đó, cô đi gõ cửa từng địa chỉ, mời từng chuyên gia về tập huấn cho đội ngũ giáo viên trong trường... Năm học 2025-2026 sẽ khép lại hành trình cống hiến không mệt mỏi của cô Thu Hằng, và Giải thưởng Võ Trường Toản chính là món quà chia tay đẹp nhất.
