Giải thưởng vượt khung
Liên hoan phim Việt Nam (LHP VN) 15 đã khép lại với kết quả dành cho phim truyện nhựa: 3 giải Ban giám khảo (BGK), 3 giải Bông sen bạc (BSB), 1 giải Bông sen vàng (BSV). Như vậy, giải thưởng đã vượt khung so với ban đầu quy định chỉ được 1 giải BSV, 2 giải BSB và 2 giải BGK. Giải nữ diễn viên xuất sắc cũng vượt khung với Đỗ Hải Yến và Ngô Thanh Vân, so với ban đầu quy định là 1.
Đoàn TPHCM lên sân khấu nhận cờ luân lưu. Ảnh: Y.NGỌC
Chưa có bao giờ cuộc chạy đua của các hãng phim “bên nửa lạng, bên tám cân” chiếm số lượng nhiều đến như vậy. BGK chắc phải đau đầu không ít khi chọn giải pháp tăng cường giải thưởng.
Và, có ngẫu nhiên không khi hai bộ phim Hà Nội, Hà Nội và Dòng máu anh hùng được coi là các phim “ẵm” nhiều giải nhất của LHP.
Phim Hà Nội, Hà Nội ngoài giải BSV giải biên kịch xuất sắc nhất (Lê Ngọc Minh, Cao Húc Phàm), giải nam diễn viên phụ xuất sắc nhất (Hoàng Hải) còn được giải bình chọn của khán giả tại LHP là phim được yêu thích nhất (98,21%, vượt hơn phim Giải phóng Sài Gòn mấy phiếu; 98,16%).
Phim Dòng máu anh hùng ngoài giải BSB còn có giải nữ diễn viên chính xuất sắc nhất (Ngô Thanh Vân), giải quay phim xuất sắc (Perreira Dominic), giải nhạc sĩ xuất sắc (Christopher Wong), giải họa sĩ xuất sắc (Lã Quý Tùng). Nếu so với thống kê số phiếu khán giả bình chọn tại LHP, tỷ lệ phiếu phim được khán giả yêu thích nhất của Dòng máu anh hùng cũng được xếp vào hàng thứ ba: 97,63%.
Có lẽ, đây cũng là lần đầu tiên kết quả bình chọn của hai bộ phim truyện nhựa “có sự gặp nhau” ở BGK lẫn công chúng xem phim (tuy sự bình chọn từ khán giả chỉ được xem là kết quả tương đối cảm tính qua phần xé góc “thích” hoặc “không thích”!).
Vì sao phim Hà Nội, Hà Nội được chọn là phim xuất sắc nhất so với những ứng cử viên nặng ký không kém như Mùa len trâu? NSND-đạo diễn Đặng Nhật Minh, Chủ tịch BGK phim truyện nhựa, khẳng định trong đêm bế mạc LHP VN 15: “Chúng tôi không bị bất cứ áp lực nào, các thành viên trong BGK đều có ý kiến riêng và cân nhắc thật kỹ lưỡng, trung thực, công tâm. Tôi cũng rất bất ngờ khi có sự trùng hợp giữa khán giả và BGK về phim Hà Nội, Hà Nội.
Phim Hà Nội, Hà Nội cả về nội dung lẫn nghệ thuật quay phim đều có ấn tượng. Phim đầy ắp tình người. Tôi nghĩ trong nghệ thuật trên hết là tình người…”.
Dẫu sao, mùa thu hoạch LHP VN 15 đã qua với kết quả bội thu nhiều phim truyện nhựa hay được sản xuất từ năm 2004 đến nay. Sự tham gia của các hãng phim nhà nước, tư nhân, phim hợp tác với nước ngoài được “đua tranh” không phân biệt đối xử; và tất nhiên, kết quả giải thưởng tại một LHP VN là sự tôn vinh rất lớn đối với những người làm phim về quá trình lao động nghệ thuật của tập thể và cá nhân.
Không ít người đã kỳ vọng cho phim Mùa len trâu và tiếc cho phim Sống trong sợ hãi chỉ được giải thưởng khuyến khích-tặng thưởng của BGK. Và còn các nữ diễn viên Can Đình Đình, Trương Ngọc Ánh, Mỹ Uyên, Thanh Thúy…; các nam diễn viên Trần Hữu Phúc, Lê Thế Lữ… vẫn chưa “chạm” được giải dù đang được đánh giá cao.
Ngược với mùa bội thu phim nhựa, phim truyện video đã có nhiều khoảng trống: không có giải BSV, BSB. Điều đó cho thấy một báo động đỏ cho thể loại phim video, bởi đó cũng chính là phim để phát sóng trên màn ảnh nhỏ hiện nay…
Phim Việt sẽ đổi hướng?
Khán giả xin chữ ký diễn viên Ngô Thanh Vân. Ảnh: K.Ư.
Từ LHP VN 15 cho thấy dấu hiệu xuất hiện của các nhà sản xuất phim mới, đề tài làm phim khá đa dạng, khai thác từ sự kiện lịch sử, truyền thống như Giải phóng Sài Gòn, Đường thư, Năm ngày trong đời một vị tướng… đến các phim mang đặc trưng tâm lý xã hội, đời thường, gắn kết một chút đặc trưng văn hóa, một chút đặc trưng lịch sử và võ thuật như Áo lụa Hà Đông, Dòng máu anh hùng, Cú đấm, Chuyện của Pao… và cả những đề tài đương đại: Hai trong một, Gió thiên đường, Chiến dịch trái tim bên phải, Chuông reo là bắn, Võ lâm truyền kỳ, Vũ điệu tử thần…
Về cách thức làm phim của các hãng tư nhân và các hãng hợp tác làm phim với nước ngoài cho thấy đã tạo được nhiều yếu tố hấp dẫn hơn trong khi các hãng phim nhà nước còn mang tính hàn lâm hoặc còn rụt rè, chưa dám đầu tư, hoặc đầu tư chưa đồng bộ.
Từ LHP VN 15 đã cho thấy trong thời gian tới, một cuộc chạy đua mới giữa các hãng phim nhà nước và hãng phim tư nhân cũng như xu thế hợp tác làm phim với nước ngoài chắc chắn sẽ quyết liệt hơn. Đây cũng là xu thế mới để đổi mới công nghệ điện ảnh, đi sâu vào điện ảnh chuyên nghiệp, hiện đại cũng như đi tìm đầu ra, phát hành, quảng bá phim. Quan trọng hơn, về nội dung thể hiện phải được tính toán kỹ, hình tượng nhân vật phải được khắc họa đặc sắc hơn.
Kinh nghiệm khó rút…!!
Tại LHP VN 15 đã có nhiều đoàn đại biểu điện ảnh các nước Hàn Quốc, Trung Quốc, Lào, Campuchia, Nhật Bản, Mỹ đến tham dự nhưng thật tiếc không có cơ hội giao lưu trực tiếp giữa những nhà làm phim, nhà sản xuất Việt Nam với nước ngoài qua một hội chợ phim. Một số đoàn điện ảnh mang phim giới thiệu và ra mắt khán giả Việt Nam như đoàn điện ảnh Nga với bộ phim Mùa câu cá… chỉ được sự đón nhận thật ồn ào của đông đảo… khán giả thiếu nhi! Năm nay, lần đầu tiên, tại Thành Nam, lễ đăng quang và trao giải thưởng LHP VN 15 ở không gian quảng trường Nhà văn hóa 3-2 thật hoành tráng.
Chỉ đáng tiếc, do khâu tổ chức, sắp xếp quá bất cập, luộm thuộm đã xảy ra tình trạng bát nháo, nghệ sĩ điện ảnh đến dự không có chỗ, phải dở đứng dở ngồi, làm mất đi sự trang trọng vốn là mục đích đề ra ban đầu. Đáng tiếc, vì cách tổ chức còn quá yếu kém trong đêm bế mạc LHP, không thể ngăn được sự quá khích của công chúng Nam Định với nghệ sĩ nên đã làm cánh nhà báo bị vạ lây vì sự làm việc quá thô bạo của công an bảo vệ (nhà báo bị đánh, bị đẩy té nhào trong dòng người hỗn loạn).
Nhưng ai cũng biết chắc những bất cập này sẽ cứ mãi mãi mới, không ai có thể rút ra được kinh nghiệm gì, bởi mỗi kỳ LHP tổ chức ở một địa điểm khác nhau. Cứ mỗi lần sau một LHP người ta lại nhặt ra vô số những hạt sạn từ cung cách tổ chức của địa phương đó. Nhưng nói thì ai sẽ nghe và sẽ rút kinh nghiệm. Hay là sẽ cười xòa để rồi “gánh xiếc rong” lại tiếp tục về đến một địa điểm mới trong lần LHP tiếp theo, và lại lặp lại những nhược điểm y như cũ về khâu tổ chức!!
Mong sao đến LHP VN 16 tổ chức tại TPHCM, Thành phố Hollywood của Việt Nam, sẽ tránh được những điều bất cập trên.
Kim Ửng
