
Báo SGGP đã có cuộc trao đổi với ông Lâm Quốc Thanh, Tổng giám đốc SATRA về chiến lược quan trọng này.
PHÓNG VIÊN: Ông nhìn nhận thế nào về vai trò chiến lược thương mại đầu mối trong định hướng phát triển của SATRA hiện nay? Đâu là thách thức và lợi thế lớn nhất khi theo đuổi chiến lược này?
Ông LÂM QUỐC THANH: Xây dựng chiến lược phát triển đúng hướng, phù hợp với nội lực và thích ứng với thay đổi trong nước, quốc tế luôn là điều SATRA chú trọng suốt 30 năm hình thành và phát triển. Sứ mệnh của chúng tôi không chỉ là phục vụ tốt nhất người tiêu dùng, bảo đảm an sinh xã hội, mà còn là cánh tay đắc lực góp phần quảng bá và nâng cao vị thế hàng Việt trên thế giới. Theo đó, chiến lược thương mại đầu mối đóng vai trò trụ cột. Với chiến lược này, chúng tôi sẽ phát huy các thế mạnh vốn có, thúc đẩy kết nối 3 trục chính: nhà sản xuất, nông dân với nguồn nông sản dồi dào; hệ thống phân phối hiện đại với hơn 180 cửa hàng thực phẩm tiện lợi Satrafoods và 4 siêu thị tự chọn Satramart; thị trường xuất khẩu mà SATRA đã có kinh nghiệm chinh phục.
Đây chính là cơ hội để SATRA thúc đẩy chuẩn hóa hàng hóa nhằm đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của quốc tế, đồng thời phục vụ tốt thị trường trong nước, nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường bán lẻ. Tuy nhiên, thách thức của SATRA không nhỏ, như sự cạnh tranh lớn trên thị trường, rào cản về chất lượng với hàng xuất khẩu, logistics và biến động kinh tế toàn cầu. Dù vậy, chúng tôi sẽ luôn vững vàng và nỗ lực với con đường đã chọn.
Gần đây, SATRA liên tục tham gia hoạt động xúc tiến giao thương ở nhiều thị trường xuất khẩu như Mỹ, Nga, Nhật Bản, Canada… Ông nhìn nhận thế nào về tiềm năng của hàng Việt tại các thị trường này?
Tiềm năng còn rất lớn, nhưng mỗi thị trường có đặc thù riêng. Mỹ, Canada và Nhật Bản là những thị trường khắt khe về an toàn thực phẩm, truy xuất nguồn gốc và bao bì, nhãn mác, nhưng sức tiêu thụ rất ổn định và quy mô khổng lồ. Nếu vượt được rào cản kỹ thuật, hàng Việt có thể mở rộng nhanh chóng. Nga và Đông Âu thì nhu cầu đa dạng, ít cạnh tranh gay gắt như EU. Đặc biệt, nếu chinh phục được Nhật Bản nổi tiếng khó tính, doanh nghiệp coi như có “giấy thông hành” để thâm nhập các thị trường khác. Trung Quốc cũng là thị trường khổng lồ, ưa chuộng nông sản Việt nhưng ngày càng quan tâm đến chất lượng và tính ổn định.
Điểm chung cốt lõi là doanh nghiệp phải giữ kỷ luật chất lượng, cung ứng ổn định và xây dựng thương hiệu dài hạn. SATRA chọn cách làm đầu mối, gom doanh nghiệp, chuẩn hóa tiêu chuẩn và kết nối trực tiếp với hệ thống phân phối quốc tế để biến tiềm năng thành đơn hàng thực chất.
Để xuất khẩu, chất lượng hàng hóa là yếu tố quyết định. SATRA đã chuẩn bị như thế nào?
Đây là câu chuyện sống còn. Sản phẩm phải đến từ vùng nuôi trồng chuẩn hóa. SATRA liên kết hoặc thuê đất, thuê nông dân sản xuất theo quy trình của Tổng công ty, đồng thời áp dụng công nghệ tưới tiêu, giống chuẩn, kiểm nghiệm và truy xuất nguồn gốc. Chúng tôi hợp tác với các địa phương như Lâm Đồng, Bà Rịa - Vũng Tàu trước đây để hình thành cụm cung ứng lớn. Cách làm này giúp sản phẩm đi trọn chuỗi khép kín từ nông trại đến bàn ăn, đảm bảo chất lượng ổn định để đáp ứng các thị trường khó tính.
Có thể hiểu rằng SATRA không chỉ chuẩn bị để vượt rào cản kỹ thuật ở thị trường xuất khẩu, mà còn dùng chính chuẩn đó để nâng mặt bằng tiêu dùng trong nước?
Đúng vậy. Chúng tôi coi chất lượng là cam kết kép: vừa để chinh phục thị trường nước ngoài, vừa để củng cố niềm tin của người tiêu dùng trong nước. Đây là cách SATRA thực hiện vai trò thương mại đầu mối, dẫn dắt doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng đi theo chuẩn mực quốc tế.
Ngoài chất lượng, yếu tố quan trọng khác để hàng Việt đứng vững ở các thị trường lớn là thương hiệu. Theo ông, hàng Việt hiện có lợi thế và hạn chế gì, SATRA hỗ trợ ra sao để nâng tầm thương hiệu Việt trên thị trường quốc tế?
Tôi nghĩ lợi thế của hàng Việt là sản phẩm nông sản, thực phẩm tươi ngon, phong phú và giá cạnh tranh. Tuy nhiên, điểm yếu lâu nay là thương hiệu chưa được đầu tư đúng mức. Phần lớn doanh nghiệp vẫn xuất khẩu theo dạng gia công, khiến giá trị gia tăng thấp, hàng Việt ít được nhận diện.
SATRA xác định thương hiệu phải đi song hành với chất lượng. Khi đóng vai trò đầu mối, chúng tôi không chỉ gom hàng đạt chuẩn, mà còn hỗ trợ doanh nghiệp về bao bì, nhãn mác, tiêu chuẩn quốc tế và cách kể câu chuyện thương hiệu. Thông qua các chương trình xúc tiến, SATRA đàm phán trực tiếp với hệ thống phân phối, để sản phẩm có cơ hội xuất hiện với thương hiệu Việt. Đồng thời, chúng tôi thúc đẩy chiến lược “một thương hiệu chung” cho các nhóm hàng đạt chuẩn, giúp tạo dấu ấn tập thể.
Ở vai trò đầu mối thương mại, SATRA kết nối các doanh nghiệp trong chuỗi cung ứng ra sao?
Chúng tôi tổ chức thành “bệ đỡ” cho cả hệ sinh thái doanh nghiệp. SATRA gom hàng từ doanh nghiệp thành viên và nhà cung ứng vệ tinh, chuẩn hóa chất lượng rồi ký trực tiếp với đối tác lớn, sau đó phân bổ đơn hàng cho doanh nghiệp trong chuỗi. Cách này giúp doanh nghiệp nhỏ không bị bỏ lại, vì có SATRA bảo chứng và điều phối. Ngoài ra, chúng tôi phối hợp với hiệp hội ngành hàng, địa phương để hình thành vùng cung ứng tập trung. Đồng thời, SATRA kiến nghị Bộ Công thương và cơ quan ngoại giao tăng cường kết nối với tham tán, đại sứ quán, để xúc tiến thương mại đi đến đơn hàng thực chất.
Nhiều ý kiến lo ngại rằng nếu tập trung xuất khẩu, thị trường nội địa sẽ bị hụt hàng chất lượng cao, quan điểm của ông thế nào?
Nội địa là nền móng. Với hơn 100 triệu dân, đây là bệ đỡ để sản xuất và duy trì dòng tiền ổn định. SATRA tiếp tục mở rộng hệ thống bán lẻ hiện đại, nhưng vai trò chính vẫn là bán buôn - kết nối nguồn cung từ sản xuất đến cả kênh nội địa lẫn xuất khẩu. Khi vùng nguyên liệu được chuẩn hóa, chúng tôi có thể cân đối tỷ lệ cho 2 kênh, mục tiêu là phát triển đồng thời, không bỏ thị trường nào.
Khi bước vào các thị trường lớn, doanh nghiệp Việt thường gặp rào cản gì?
Rào cản lớn nhất là kỷ luật chất lượng và khả năng đáp ứng đơn hàng lớn. Ngoài ra, năng lực chế biến, kho vận và tài chính cũng là hạn chế. Với SATRA, chúng tôi chuẩn hóa chất lượng từ đầu vào đến đầu ra, đầu tư hạ tầng chế biến - kho lạnh gắn với cảng biển, ký hợp đồng khung với các đối tác để chủ động được vốn và kế hoạch sản xuất.
Ông nhiều lần nhắc đến “trung tâm thương mại xanh - số”. Đây có phải là chiến lược dài hạn của SATRA?
Đúng vậy. Chúng tôi định hình một trung tâm thương mại xanh - số, nơi doanh nghiệp có thể đăng ký sản phẩm, được huấn luyện tiêu chuẩn, kết nối kiểm nghiệm, sử dụng dịch vụ và tiếp cận trực tiếp đối tác quốc tế. Trung tâm vận hành trên nền tảng số, minh bạch dữ liệu, giúp rút ngắn thời gian đạt chuẩn và tăng tỷ lệ chốt đơn xuất khẩu. Với nội địa, trung tâm đẩy nhanh đổi mới sản phẩm, đưa hàng đạt chuẩn xuất khẩu vào quầy kệ.
Trong năm 2025, SATRA đặt mục tiêu gì về xuất khẩu và thị phần nội địa?
Chúng tôi đặt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu khoảng 15-20% so với năm trước, tập trung vào thủy hải sản, rau củ quả và thực phẩm chế biến. Đồng thời, củng cố thị phần nội địa bằng việc đa dạng hóa sản phẩm, đưa hàng đạt chuẩn xuất khẩu vào hệ thống bán lẻ. Xa hơn, chúng tôi định hình SATRA hub - trung tâm thương mại đầu mối kết nối hàng Việt với quốc tế.
Với doanh nghiệp muốn tham gia chuỗi cung ứng của SATRA, điều kiện tiên quyết là gì?
Doanh nghiệp phải đạt 3 yếu tố: chuẩn, chủ động và minh bạch. Chuẩn về quy trình và giữ ổn định. Chủ động là có năng lực đáp ứng đơn lớn và nâng cấp khi thị trường yêu cầu. Minh bạch là dữ liệu lô hàng, nguồn gốc nguyên liệu và chỉ số chất lượng phải rõ ràng.
Ông có thông điệp nào gửi đến cộng đồng doanh nghiệp?
Xuất khẩu không phải cuộc đua ngắn hạn mà là đường dài của kỷ luật chất lượng. SATRA chọn cách đi bán buôn - đầu mối để nâng sức cho doanh nghiệp Việt bằng liên kết và tiêu chuẩn. Khi đi cùng nhau trong khuôn khổ kỷ luật, chúng ta sẽ vào sâu và ở lâu tại các thị trường lớn.