Chiều 7-11, các ĐB Quốc hội thảo luận ở hội trường về các dự án luật: Luật An ninh mạng; dự thảo Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi).
Liên quan tới dự thảo Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi), các ĐB đề nghị làm rõ hơn phạm vi cũng như tiêu chí phân loại bí mật nhà nước; cảnh báo về việc lạm dụng đóng dấu mật để che giấu thông tin.
ĐB Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đồng tình với nguyên tắc bảo vệ bí mật nhà nước như dự thảo luật đã đưa để tăng trách nhiệm đối với những người được giao đóng dấu mật.
Nhấn mạnh thêm về hành vi bị nghiêm cấm trong bảo vệ bí mật nhà nước, ĐB Phạm Văn Hòa cho biết, hiện nay chúng ta đang có 3 chế độ bảo vệ bí mật nhà nước là tuyệt mật, tối mật, mật; ĐB cho biết cần đảm bảo chặt chẽ, tránh trường hợp lạm dụng để đóng dấu mật sai, “đóng nhầm” mật để che giấu thông tin, đưa thông tin không đúng danh mục mật vào tài liệu đóng dấu mật.
“Trong xã hội cũng có thể có trường hợp này; tài liệu không phải mật, nhưng vì không muốn thông tin nên đóng dấu mật để giấu kín, giấu kĩ, không cho ai xem”, ĐB cho biết và đề nghị trong việc đóng dấu mật cần có trách nhiệm cao đối với người đứng đầu đơn vị.
ĐB Phạm Văn Hòa cũng bày tỏ băn khoăn về quy định phạm bí mật nhà nước, trong dự thảo luật quy định 13 nội dung: “Có những cái tôi đề nghị xem xét lại, những trường hợp này bị đóng dấu mật thông tin quá trình xây dựng quy hoạch nông thôn, đô thị; thông tin tài chính kế hoạch; thông tin xuất bản báo chí, phát thanh truyền hình; thông tin về khí tượng thủy văn. Có những nội dung bị đóng dấu mật, nhưng lại thảo luận công khai ở hội trường và có phát thanh, truyền hình trực tiếp. Các vấn đề này cần phải xem lại”, ĐB Phạm Văn Hòa đề nghị.
Theo ĐB Phạm Văn Hòa, hành vi mang tài liệu bí mật nhà nước ra nước ngoài hoặc ra khỏi nơi bảo mật nếu có mất mát sẽ ảnh hưởng tới an ninh quốc gia là rất nguy hiểm. Trong trường hợp này, theo ĐB phải xin ý kiến của thủ trưởng cơ quan đơn vị, dù là cơ quan công an hay cơ quan quân sự.
Tham gia góp ý thêm vào dự thảo Luật Bảo vệ bí mật nhà nước (sửa đổi), ĐB Dương Khắc Mai (Lâm Đồng) cho biết, trong thực tiễn hiện nay, một số công chức, đơn vị đang có sự lúng túng nhất định về xác định bí mật nhà nước và độ mật của bí mật nhà nước, đặc biệt là việc ban hành các văn bản hành chính; vẫn còn một số nội dung không có bí mật nhà nước theo danh mục nhưng vẫn được thể hiện bằng dấu chỉ độ mật; từ đó, việc áp dụng luật có lúc không đúng với quy định.
ĐB Dương Khắc Mai bày tỏ thống nhất việc bổ sung nội dung quy định trường hợp sử dụng bí mật nhà nước của cơ quan, tổ chức khác thì phải xác định độ mật tương ứng theo danh mục bí mật nhà nước thuộc ngành, lĩnh vực được Thủ tướng Chính phủ ban hành của Luật Bảo vệ bí mật nhà nước hiện hành.
Bên cạnh đó, để việc xác định bí mật nhà nước và độ mật của bí mật nhà nước một cách chính xác, đúng quy định, tránh sự tùy tiện trong xác định nội dung bí mật nhà nước, ĐB đoàn Lâm Đồng đề nghị khi Chính phủ hướng dẫn chi tiết điều luật này cần quy định chặt chẽ, rõ ràng và dễ áp dụng trong thực tiễn.
“Hiện nay, chúng ta đang triển khai thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhiều nhiệm vụ, thẩm quyền về công tác bảo vệ bí mật nhà nước được giao cho cấp xã; đi đôi với việc tăng thẩm quyền, trách nhiệm thì cần phải đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị, kỹ thuật và kinh phí để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao; do đó, tôi đề nghị trong quá trình tổ chức thi hành luật, cần quan tâm đầu tư, bổ sung kinh phí để thực hiện tốt nhiệm vụ bảo vệ bí mật nhà nước ngay tại cơ sở”, ĐB Dương Khắc Mai kiến nghị.
ĐB Nguyễn Phương Thủy (Hà Nội) thì cho rằng, tại điều 7 của dự thảo luật quy định về phạm vi bí mật nhà nước là giới hạn thông tin quan trọng chưa công khai. Theo bà, nếu bị lộ, bị mất có thể gây nguy hại đến lợi ích quốc gia dân tộc. Mặc dù, đây là tiêu chí cốt lõi rất đúng về mặt nguyên tắc. Tuy nhiên, khi áp dụng, nhiều cơ quan có xu hướng chọn phương án đóng mật cho chắc vì không có tiêu chí định lượng, không có hướng dẫn cụ thể để phân biệt đâu là bí mật cần bảo vệ, đâu là thông tin cần công khai đến mức nào thì được coi là có thể gây nguy hại.
“Thiếu chế tài xử lý hành vi lạm dụng luật hiện hành, chưa có quy định rõ hậu quả pháp lý đối với trường hợp cố ý đóng dấu mật không đúng quy định. Hay sử dụng hình thức văn bản mật để che giấu thông tin, né tránh giải trình khi đóng dấu mật sai, nếu không bị xử lý, hành vi lạm dụng sẽ tiếp tục tồn tại”, ĐB Nguyễn Phương Thủy nêu quan điểm.
