Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 là một trong những chương trình trọng điểm của Chính phủ nhằm phát triển nông thôn toàn diện, bền vững.
Trong đó, ngành GD-ĐT giữ vai trò then chốt trong nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, góp phần hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới, đặc biệt là phổ cập giáo dục, xóa mù chữ và đào tạo nghề gắn với nhu cầu thị trường.
Những năm qua, nhiều chỉ tiêu trong lĩnh vực giáo dục đã hoàn thành và vượt mức, nổi bật là sự cải thiện cơ sở vật chất, tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia tăng nhanh, quyền tiếp cận giáo dục của người dân ngày càng được bảo đảm.
Giai đoạn 2021-2025, cả nước có 87,5% xã đạt tiêu chí trường học. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia tăng từ 10,9% (2020) lên 62,8% (2024).
Tính đến ngày 30-6, có 50,5% số huyện đạt chuẩn tiêu chí số 5 về giáo dục nông thôn mới, với 45,1% trường THPT đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 và 64,5% trung tâm GDNN-GDTX đạt kiểm định chất lượng cấp độ 1. Ngoài ra, 20,3% số huyện đã đạt tiêu chí số 5 ở mức nâng cao.
Kết quả trên phản ánh nỗ lực của các cấp chính quyền, ngành giáo dục và sự tham gia của cộng đồng, góp phần đưa 79,3% xã cả nước đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó tiêu chí GD-ĐT luôn nằm trong nhóm đạt tỷ lệ cao.
Riêng trong đào tạo nghề, gần 250.000 lao động nông thôn đã được chuẩn bị để tham gia thị trường, khẳng định vai trò quan trọng của hệ thống giáo dục nghề nghiệp trong phát triển kinh tế - xã hội.
Tuy nhiên, một số xã đạt tiêu chí ở mức tối thiểu, đặc biệt ở khu vực miền núi, do thiếu nguồn lực duy trì cơ sở vật chất và tỷ lệ bỏ học cao sau khi đạt chuẩn.
Hội nghị đã ghi nhận nhiều ý kiến, kinh nghiệm trong quá trình triển khai tại cơ sở như Đà Nẵng, Phú Thọ, Tây Ninh, Bộ NN-MT, Bộ Tài chính... trong huy động nguồn lực, xóa mù chữ, kiểm định chất lượng các trung tâm GDTX, GDNN...
Giai đoạn 2026–2030, Bộ GD-ĐT xác định các mục tiêu: tập trung hiện đại hóa, nâng cao chất lượng GD-ĐT, trọng tâm là phát triển phẩm chất, năng lực người học, tạo đột phá về nguồn lực, động lực và không gian mới cho phát triển GD-ĐT đảm bảo cơ hội bình đẳng cho mọi người, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Để đạt được mục tiêu, ông Lê Tấn Dũng cho rằng, cần tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật; đổi mới quản lý theo hướng kiến tạo, huy động tối đa nguồn lực; tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ; xây dựng và nhân rộng các mô hình hiệu quả; nâng cao chất lượng đào tạo nghề và bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục.
Công tác giám sát, đánh giá sẽ được đẩy mạnh, bảo đảm tiêu chí vừa phù hợp thực tế, vừa có tính thúc đẩy.
Về nhiệm vụ đầu tư, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT cho rằng, cần tích hợp các chương trình mục tiêu quốc gia để tránh chồng chéo, bảo đảm hiệu quả sử dụng nguồn lực. Quan trọng hơn, việc triển khai phải gắn với các dự án, chương trình cụ thể. Nghị quyết 71/NQ-TW vừa qua được xem là bước đột phá nhằm tháo gỡ những điểm nghẽn lớn, trong đó ngành giáo dục phải tập trung nâng cao chất lượng.
Cũng theo Thứ trưởng, dự kiến sẽ sửa đổi Luật Giáo dục nghề nghiệp với nhiều điểm mới, trong đó có mô hình “trường trung học nghề”. Loại hình này vừa đảm bảo học sinh có kiến thức phổ thông, vừa được đào tạo nghề, đồng thời vẫn đủ điều kiện dự thi tốt nghiệp THPT.
"Đây là bước đi nhằm hiện thực hóa mục tiêu phổ cập trung học phổ thông và tương đương", Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Lê Tấn Dũng nói.
