Thu mua nguyên liệu, tuyển nhân công
Ông Nguyễn Hoàng Minh, Tổng Giám đốc Công ty Antesco, cho biết không khí tại các vùng trồng nguyên liệu đã “nóng” lên từ đầu tháng 11. Các kỹ sư và cán bộ kỹ thuật “ăn ngủ cùng nông dân” để chuẩn bị cho đơn hàng xuất khẩu cuối năm. Tại các vùng xoài, đậu lông và bắp - những mặt hàng chủ lực, hoạt động kiểm tra, hướng dẫn canh tác và giám sát chất lượng được triển khai liên tục.
Doanh nghiệp hiện duy trì đội kỹ sư gần 30 người bám sát vùng trồng từ miền Đông đến Tây Nam bộ, lấy mẫu đánh giá chất lượng đầu vào và truy xuất nguồn gốc từng lô nguyên liệu. Với đơn hàng đã ký đến hết năm 2026, Antesco dự kiến thu mua 3.000-4.000ha xoài và hơn 1.500ha đậu, bắp, tăng khoảng 25% so với năm trước.
Tại các khu công nghiệp phía Nam, nhịp sản xuất cuối năm cũng đang tăng tốc. Ông Wu Jung Pin, Tổng Giám đốc Công ty Cheng Loong Bình Dương Paper, cho biết doanh nghiệp áp dụng robot và công nghệ tự động hóa giúp nâng năng suất 3% so với năm 2024. Doanh nghiệp đang đầu tư thêm dây chuyền mới công suất 350.000 tấn/năm, dự kiến vận hành vào năm sau, tạo thêm hơn 100 việc làm kỹ thuật cao. Trong ngành may mặc, Công ty Pungkook Sài Gòn III (phường An Phú) đã huy động hơn 1.800 công nhân tăng ca để hoàn thiện đơn hàng xuất khẩu sang châu Âu, Nhật Bản và Trung Quốc. “Doanh thu năm 2025 ước đạt 66 triệu USD, gấp đôi năm ngoái. Chúng tôi đang tuyển thêm 500 công nhân và sẽ mở rộng quy mô lên 2.400 người,” bà Lê Ngọc Anh, Trưởng phòng Nhân sự công ty, chia sẻ.
Nhu cầu nhập khẩu hàng Việt tại châu Á - Thái Bình Dương tiếp tục tăng. Thương vụ Việt Nam tại Đài Loan cho biết, nhiều doanh nghiệp đang tìm nguồn cung cá hồi phi lê, giấy văn phòng phẩm và hàng đông lạnh từ Việt Nam. Trong tháng 10 vừa qua, có 40 doanh nghiệp Việt đã trực tiếp kết nối giao thương với Tập đoàn Casino (Pháp) tại Paris. Bà Nguyễn Thảo Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công thương), cho biết đây là cơ hội quan trọng giúp hàng Việt thâm nhập sâu hơn vào hệ thống phân phối quốc tế, nhất là với các sản phẩm xanh - sạch, đáp ứng tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc - xu hướng tiêu dùng chủ đạo tại châu Âu.
Thêm lực đẩy từ chính sách
Tuy nhiên, đằng sau tín hiệu tích cực là nhiều thách thức. Báo cáo của Hiệp hội Doanh nghiệp TPHCM (HUBA) cho thấy, quý 3-2025, số doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động và giải thể tăng lần lượt 11,1% và 15,4%. Tổng kim ngạch xuất khẩu 9 tháng ước đạt gần 69 tỷ USD, nhưng khu vực tư nhân chịu áp lực lớn từ chi phí đầu vào, tỷ giá và lãi suất.
Ông Nguyễn Phước Hưng, Phó Chủ tịch HUBA, cho biết: “Tỷ giá USD tăng từ 25.000 lên 26.500 đồng chỉ trong một năm khiến chi phí nhập khẩu nguyên liệu tăng khoảng 6%, ảnh hưởng trực tiếp đến các ngành chế biến và xuất khẩu. Trong khi đó, giá thức ăn chăn nuôi cao, nguồn nguyên liệu thiếu ổn định khiến ngành thực phẩm trong nước mất lợi thế so với hàng ngoại”. Ông cho biết thêm, doanh nghiệp cũng khó tiếp cận vốn vay ưu đãi cho sản xuất xanh, thiếu nhân lực kỹ năng và còn vướng thủ tục hành chính sau sáp nhập đơn vị hành chính mới. Thêm vào đó, rào cản thuế quan mới, siết ngưỡng Asen trong thủy sản… khiến chi phí tuân thủ tăng cao.
Trước thực tế đó, HUBA kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành mở rộng gói tín dụng ưu đãi, giảm thuế, kích cầu đầu tư, tiêu dùng. Đồng thời, hoàn thiện hạ tầng công nghiệp và logistics, quy hoạch lại các khu sản xuất chuyên ngành như dệt may, da giày, thực phẩm để giảm chi phí vận chuyển, hình thành chuỗi cung ứng nội địa khép kín.
Ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam, đề xuất các địa phương cần sớm chuyển đổi mô hình quản lý đất linh hoạt, cho phép doanh nghiệp khai thác tạm đất chưa sử dụng hiệu quả, xây dựng nhà xưởng tạm, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ hành chính và áp dụng cơ chế “hậu kiểm thay tiền kiểm” để tạo môi trường thông thoáng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Phát biểu tại Hội nghị quốc tế về Thương hiệu Thực phẩm Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Công thương Phan Thị Thắng nhận xét, trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, việc nâng cao năng lực cạnh tranh và xây dựng thương hiệu mạnh cho sản phẩm Việt Nam là nhiệm vụ cấp thiết. Bộ đang xây dựng hệ sinh thái xúc tiến thương mại số, gồm nền tảng triển lãm ảo, kết nối giao thương trực tuyến và kho dữ liệu sản phẩm xuất khẩu Việt Nam.
Song song đó, Chương trình Thương hiệu quốc gia Việt Nam được triển khai để quảng bá các thương hiệu uy tín ra hơn 190 thị trường, giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, mở rộng thị phần và nâng cao vị thế hàng Việt. “Nếu tận dụng tốt thương mại điện tử, kết hợp chính sách tín dụng, hạ tầng logistics và chuyển đổi số đồng bộ, sản phẩm Việt Nam hoàn toàn có thể bứt phá mạnh mẽ trên bản đồ xuất khẩu toàn cầu trong thời gian tới”, Thứ trưởng Phan Thị Thắng nhấn mạnh.
Theo ông Young Liu, Giám đốc Quốc gia Alibaba.com Việt Nam, ngành thực phẩm và đồ uống toàn cầu đang chứng kiến mức tăng trưởng mạnh trên các nền tảng thương mại số. Chỉ trong một năm, lượt truy cập vào ngành hàng này trên Alibaba.com tăng 38%, lượt tìm kiếm đơn hàng tăng 51% và lượng người mua mới tăng 68%.
Trong đó, Việt Nam nổi lên như một điểm sáng khi lượng người mua quốc tế chủ động tìm kiếm sản phẩm thực phẩm và đồ uống xuất xứ Việt Nam tăng tới 104% so với cùng kỳ năm 2024 - mức cao nhất trong nhóm các quốc gia cung ứng mới nổi. Những từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất gồm cà phê, gia vị, bánh kẹo và thực phẩm chế biến, nhờ lợi thế chi phí cạnh tranh, nguồn cung ổn định và xu hướng dịch chuyển chuỗi cung ứng gần thị trường tiêu thụ.
