Nền tảng an sinh vững chắc
Chiều cuối tuần, anh Trần Văn Hậu (38 tuổi, công nhân một xưởng may tư nhân trên địa bàn phường Bình Phú, TPHCM) tranh thủ giờ nghỉ để tới UBND phường đổi thẻ BHYT do bị sai thông tin.
Anh Hậu cho biết, ngày trước anh nghĩ có thẻ BHYT cũng chẳng dùng được mấy lần, nhưng từ ngày vợ sinh con non tháng, nằm viện cả tháng trời, anh mới thấy giá trị của tấm thẻ này. Hai năm trước, vợ anh Hậu sinh con ở tuần thai thứ 34. Bé phải nằm lồng ấp, truyền kháng sinh, theo dõi liên tục. Tổng chi phí điều trị hơn 70 triệu đồng, được BHYT chi trả gần 80%. “Nếu không có BHYT, gia đình không biết xoay xở thế nào. Từ trải nghiệm ấy, cả gia đình tôi tích cực vận động người thân mua BHYT”, anh Hậu chia sẻ.
Theo BS-CK2 Nguyễn Khắc Vui, Giám đốc Bệnh viện Đa khoa Bình Phú (TPHCM), số người bệnh có thẻ BHYT đến thăm khám tại bệnh viện chiếm 92%-93% tổng số lượt bệnh. Thời gian qua, bệnh viện đã đẩy mạnh chất lượng khám BHYT, rút ngắn thời gian chờ, ứng dụng công nghệ thông tin để người dân đặt lịch, theo dõi kết quả từ xa. “Nhiều người vẫn nghĩ khám BHYT sẽ chờ đợi lâu, chất lượng không bằng khám dịch vụ, nhưng thực tế đang thay đổi. Chúng tôi chủ trương không phân biệt người bệnh có thẻ BHYT hay không”, BS-CK2 Nguyễn Khắc Vui thông tin.
TS-BS Diệp Bảo Tuấn, Giám đốc Bệnh viện Ung bướu TPHCM, chia sẻ: Việc BHYT “phủ sóng” toàn dân là “tấm lưới an sinh” giúp người bệnh, nhất là người nghèo, người mắc bệnh mạn tính không rơi vào cảnh kiệt quệ tài chính khi điều trị. Nhiều người bệnh vì nghèo mà bỏ điều trị hoặc đến bệnh viện quá muộn. BHYT là cách duy nhất để giảm những bi kịch này. Khi có thẻ BHYT, người dân mạnh dạn đi khám sớm, bệnh được phát hiện từ sớm, giảm tải cho tuyến cuối.
Nỗ lực hoàn thiện chính sách
Theo thống kê của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, tính đến hết tháng 10-2025, số người tham gia BHYT đạt khoảng 94,84 triệu người, tăng 0,96% so với cùng kỳ năm 2024. Hiện hơn 95% dân số Việt Nam có thẻ BHYT, song vẫn còn hàng triệu người chưa tham gia, chủ yếu là lao động tự do, buôn bán nhỏ hoặc di cư ngắn hạn. Bà Trần Thị Trang, Vụ trưởng Vụ BHYT (Bộ Y tế), cho biết, đến nay 100% hộ nghèo trên cả nước đã được cấp thẻ BHYT miễn phí. Cùng với đó, nhà nước hỗ trợ 70% mức đóng đối với hộ cận nghèo; nhiều địa phương huy động thêm nguồn lực từ ngân sách và các nhà hảo tâm để hỗ trợ phần còn lại, giúp người dân tham gia BHYT với mức hỗ trợ 100%.
Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà thông tin, sau 16 năm thực hiện Chỉ thị số 38-CT/TW của Ban Bí thư (ngày 7-9-2009) về đẩy mạnh công tác BHYT trong tình hình mới, các nhiệm vụ, chỉ tiêu về BHYT đạt và vượt kế hoạch. Đến hết năm 2024, cả nước đã có 13.395 cơ sở ký hợp đồng khám, chữa bệnh BHYT, gồm 1.793 cơ sở công lập, hơn 10.390 trạm y tế xã, phường và 1.212 cơ sở tư nhân. Tuy nhiên, quá trình triển khai vẫn tồn tại hạn chế: một số nơi thiếu quan tâm lãnh đạo, giám sát; việc tuyên truyền còn hình thức; chính sách thiếu đồng bộ; giám định, thanh toán BHYT còn vướng mắc; chất lượng khám, chữa bệnh tại tuyến cơ sở, vùng sâu vùng xa chưa đáp ứng yêu cầu...
Theo thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ bao phủ BHYT tăng từ 58% vào năm 2009 lên 94,26% vào năm 2024, tương ứng khoảng 95,5 triệu người. Số lượt người có thẻ BHYT đi khám, chữa bệnh tăng từ 88,6 triệu lượt (năm 2009) lên 183,6 triệu lượt (năm 2024). Quyền lợi về khám, chữa bệnh của người tham gia BHYT cũng ngày càng được mở rộng khi danh mục thuốc, thiết bị y tế và dịch vụ kỹ thuật được sử dụng theo năng lực chuyên môn.
Để thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 52-CT/TW nhằm khắc phục những bất cập của Chỉ thị số 38-CT/TW và có những điều chỉnh phù hợp cho mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Chỉ thị đã đặt ra định hướng, nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm nhằm thực hiện hiệu quả mục tiêu BHYT toàn dân, phấn đấu đến năm 2026 tỷ lệ bao phủ BHYT phải đạt hơn 95% số dân và hướng tới phủ kín toàn dân vào năm 2030.
“Bộ Y tế sẽ tính toán căn cơ, khoa học, sát thực tiễn và đúng quy định pháp luật trong công tác phối hợp với các bộ, ngành, sở y tế của 34 tỉnh, thành phố nhằm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin, không để tồn đọng thanh quyết toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT. Bộ Y tế cũng phối hợp xây dựng định mức thanh toán thí điểm chi phí khám, chữa bệnh BHYT theo hồ sơ bệnh án điện tử, tiếp tục hoàn thiện hành lang pháp lý để giải quyết khó khăn, vướng mắc của các cơ sở khám, chữa bệnh về thanh toán BHYT”, Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế Vũ Mạnh Hà cho hay.
