Hiện đã có 17 quốc gia báo cáo xác nhận đã phát hiện có dịch tả châu Phi. Việt Nam hiện chưa xuất hiện dịch tả này nhưng cũng đang bị cảnh báo có khả năng xâm nhập từ Trung Quốc.
Nhiều doanh nghiệp đã tăng số lượng đàn heo nhằm đáp ứng nhu cầu tiêu dùng tăng trong vài tháng tới tại thị trường nội địa Chủ động ổn định nguồn cung ứng thịt heo
Vấn đề đáng lo ngại là sản lượng xuất khẩu thịt heo từ Ba Lan vào thị trường Việt Nam khá lớn. Thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy, 6 tháng đầu năm 2018 cả nước nhập khẩu 19.581 tấn thịt heo, tổng trị giá kim ngạch gần 22,23 triệu USD. Trong đó, Ba Lan là thị trường cung cấp lớn nhất với 7.035 tấn, kim ngạch hơn 8 triệu USD. Trước đó, trong năm 2017, nước ta nhập khẩu 33.115 tấn thịt heo các loại, tổng trị giá kim ngạch gần 40,2 triệu USD và Ba Lan cũng là nhà nhập khẩu số 1 với với 10.029 tấn. Riêng đối với sản lượng thịt heo xuất khẩu từ Hungary thì không đáng kể.
Việc tạm dừng nhập khẩu lượng thịt heo này có thể gây ra sự thiếu hụt cục bộ lượng thịt cung ứng trong nước, khiến giá thành thịt heo tăng mạnh, ảnh hưởng đến nhu cầu của người tiêu dùng. Liên quan đến vấn đề này, về phía Bộ NN-PTNT cho rằng, từ thời điểm năm 2017, giá thịt heo rớt mạnh xuống còn 20.000 - 25.000 đồng/kg heo hơi đã khiến nhiều hộ nông dân, doanh nghiệp lỗ vốn nặng. Nhiều hộ chăn nuôi còn không đủ khả năng để duy trì đàn heo. Thế nhưng, từ tháng 3-2018 đến nay, giá thịt heo hơi liên tục đà tăng giá lên mức trên 50.000 đồng/kg heo hơi. Thậm chí, cao điểm, giá heo hơi một số khu vực còn tăng lên mức 58.000 đồng/kg. Những yếu tố này đã tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ chăn nuôi cũng như doanh nghiệp chăn nuôi gầy lại đàn heo. Nguồn cung nhờ vậy cũng dồi dào hơn.
Đồng thuận với quan điểm trên, đại diện Liên hiệp Hợp tác xã thương mại TPHCM cho biết, ngay từ thời điểm bùng phát bệnh dịch tả châu Phi ở heo thuộc các nước lân cận, đơn vị đã chủ động làm việc với các nhà cung ứng thịt heo cho hệ thống siêu thị Co.opmart, Co.opfood và Co.opXtra. Theo thông tin từ các nhà cung ứng cho biết, hiện sau cú sốc thị trường năm 2017, chỉ có những hộ chăn nuôi nhỏ lẻ là khả năng phục hồi đàn heo còn ít. Còn với các doanh nghiệp chăn nuôi thì số lượng đàn heo đã gần như phục hồi hoàn toàn. Dự kiến, trong quý 3-2018, tổng nguồn cung thịt heo cả nước sẽ tăng 1,9%, nhiều khả năng sẽ tăng 2,5% vào cuối quý 3. Nhìn chung, tổng nguồn cung thịt heo cả năm có thể tăng gần 2%.
Không những thế, một trong những thị trường xuất khẩu thịt heo lớn vào Việt Nam là Tây Ban Nha cũng chưa phát hiện bị dịch tả châu Phi. Do đó, lượng thịt heo cung ứng từ thị trường này vẫn đang rất dồi dào. Trong 6 tháng đầu năm 2018, Việt Nam nhập khẩu sản lượng 4.460 tấn thịt heo, kim ngạch gần 4,8 triệu USD. Trong khi năm ngoái, sản lượng nhập từ quốc gia này là 7.728 tấn. Do vậy, trong trường hợp nguồn cung tăng cao, vẫn còn rất nhiều nguồn nhập khẩu an toàn mà doanh nghiệp Việt Nam sẽ tận dụng và khai thác, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước. Vấn đề quan trọng là các cơ quan chức năng cần thắt chặt kiểm tra kiểm soát các đơn vị, tổ chức, cá nhân lợi dụng sự khan hiếm nguồn cung thịt heo trên thị trường để đầu cơ tăng giá, gây ảnh hưởng đến nhu cầu của người tiêu dùng.
Thắt chặt kiểm soát thịt heo từ thị trường có dịch bệnh
Cùng với việc thắt chặt nguồn nhập khẩu thịt heo, ghi nhận thị trường trong tuần qua cho thấy, sức tiêu thụ thịt heo đang có xu hướng tăng mạnh tại hệ thống kênh phân phối hiện đại và giảm nhẹ tại hệ thống phân phối truyền thống. Chị Hoàng Thị Minh Liên, ngụ đường 13, phường 4, quận 8, cho biết, qua thông tin báo đài được biết là dịch tả châu Phi ở heo chưa có tại Việt Nam. Tuy nhiên, gia đình tôi vẫn lựa chọn mua thịt heo tại các hệ thống siêu thị Co.opfood hoặc Lotte cho an toàn. Dù sao, tại hệ thống siêu thị thì việc kiểm tra chất lượng, tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm và truy xuất được nguồn gốc xuất xứ của thịt heo vẫn tốt hơn là ở các chợ truyền thống.
Liên quan đến vấn đề này, đại diện Saigon Co.op cũng nhấn mạnh thêm, việc kiểm tra tiêu chuẩn an toàn vệ sinh thực phẩm đối với các sản phẩm nói chung và thịt heo bày bán tại hệ thống siêu thị của Saigon Co.op luôn chặt chẽ. Cụ thể, sản phẩm được kiểm tra tiêu chuẩn chất lượng tại doanh nghiệp sản xuất. Kế đến, sản phẩm sẽ phải được kiểm tra độc lập một lần nữa tại hệ thống kho tập trung. Và cuối cùng, sản phẩm được kiểm tra lại khi đã trưng bày trên hệ thống quầy kệ của siêu thị. Riêng đối với thịt heo, trong bối cảnh hiện nay, tần suất kiểm tra được tăng cường thêm nhằm đảm bảo tuyệt đối chất lượng an toàn cho người tiêu dùng. Điều đáng nói, hiện giá thịt heo bán lẻ trên thị trường đã có xu hướng nhích nhẹ từ 5.000 - 15.000 đồng/kg, trung bình ở mức 75.000 đồng - 120.000 đồng/kg tuỳ loại thịt heo. Tuy nhiên, theo ý kiến của nhiều người tiêu dùng, đây là mức giá vẫn có thể chấp nhận được.
Theo thông báo gần đây nhất của Tổ chức Thú y thế giới, Tổ chức Lương nông Liên hiệp quốc, từ cuối năm 2017 đến ngày 10-9, trên thế giới đã có 17 quốc gia và vùng lãnh thổ báo cáo có phát hiện dịch tả heo châu Phi. Tổng số heo phải tiêu hủy là 500.000 con. Riêng tại Trung Quốc, phát hiện nhiều nhất với 14 ổ dịch và tổng số heo đã phải tiêu hủy là 38.000 con. Các tổ chức trên cũng cảnh báo, điều đáng lo ngại là xu hướng dịch bệnh tả heo châu Phi tại Trung Quốc đang có xu hướng dịch chuyển sang phía Nam - khu vực tiếp giáp biên giới Việt Nam. Do vậy, các cơ quan chức năng cần phải tăng cường kiểm tra, kiểm soát sản phẩm thịt heo sống hoặc đã qua chế biến nhập khẩu từ Trung Quốc. Bởi, với những sản phẩm thịt heo đã qua chế biến vẫn có thể mang mầm bệnh dịch tả heo châu Phi. Trước đó, các cơ quan chức năng liên quan của nước ta đã cấm nhập khẩu heo và các sản phẩm thịt heo đã qua chế biến từ Trung Quốc, nhưng vẫn lo ngại có khả năng xảy ra tình trạng nhập thịt heo và các sản phẩm chế biến thịt heo từ Trung Quốc thông qua đường tiểu ngạch.
