Chuyển đổi số - nền tảng xây dựng trường nghề thông minh

Hình thành trường học số

Tại Trường Cao đẳng Kỹ thuật Lý Tự Trọng, một tiết học có thể diễn ra ở bất cứ đâu. Những bài giảng được giảng viên thiết kế linh hoạt để tạo nên thư viện học liệu số cho sinh viên. Điều này giúp người học có thể trải nghiệm những giờ học từ xa, nhưng vẫn nắm được các quy trình vận hành máy móc ngay trên máy tính.

ThS Đinh Văn Đệ, Phó Hiệu trưởng Phụ trách Trường Cao đẳng Kỹ thuật Lý Tự Trọng, cho biết, công tác chuyển đổi số trong dạy và học đặc biệt quan tâm, đầu tư mạnh. Mô hình giảng dạy bằng cách thực hiện ““lớp học đảo ngược” là điểm sáng của trường. Khác với lớp học truyền thống, ở “lớp học đảo ngược”, giảng viên thực hiện các bài giảng, video về lý thuyết và bài tập cơ bản bằng cách chia sẻ qua internet cho sinh viên xem trước khi đến giảng đường, xưởng thực hành. Thời gian học trực tiếp ở lớp sẽ dành cho việc giải đáp thắc mắc, làm bài tập khó hoặc thảo luận sâu hơn về kiến thức.

Trường Cao đẳng Viễn Đông TPHCM cũng đang cho thấy sự linh động khi ứng dụng chuyển đổi số trong giảng dạy. “Trường thường xuyên cập nhật các công nghệ mới như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn, tự động hóa; ứng dụng chuyển đổi số trong dạy học trực tuyến - kết hợp (blended learning), sử dụng mô phỏng, thực tế ảo và học liệu số để nâng cao chất lượng giảng dạy, qua đó giúp sinh viên thích ứng nhanh với thị trường lao động”, ThS Phan Lệ Thu, Phó Hiệu trưởng nhà trường, thông tin,

Hiện nay, các trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng, Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật TPHCM, Cao đẳng Nghề TPHCM, Cao đẳng Công nghệ Thủ Đức, Cao đẳng Kinh tế TPHCM, Cao đẳng Bách khoa Nam Sài Gòn, Trung cấp Nguyễn Tất Thành, Trung cấp Quốc tế Khôi Việt… đang áp dụng bộ tiêu chí, tiêu chuẩn cho việc đánh giá trường cao đẳng số, module đào tạo “năng lực số” trình độ trung cấp, cao đẳng. Các trường xây dựng và bước đầu đưa vào sử dụng hệ thống GD-ĐT trực tuyến, nền tảng quản trị số, nền tảng tài nguyên giáo dục “mở” dùng chung, phòng E-learning studios sản xuất học liệu số, hệ thống thực tế ảo, nền tảng học tập trực tuyến…

Nhập cuộc quyết liệt hơn

Theo TS Phạm Vũ Quốc Bình, Phó Cục trưởng Cục Giáo dục nghề nghiệp - Giáo dục thường xuyên (Bộ GD-ĐT), Chương trình Chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 được thực hiện theo Quyết định số 2222/QĐ-TTg ngày 30-12-2021, là một trong những đề án chuyển đổi số đầu tiên được Thủ tướng phê duyệt. Qua gần 3 năm thực hiện, chỉ có trên 50% trong tổng số 1.545 cơ sở giáo dục nghề nghiệp trên cả nước áp dụng chuyển đổi số phát triển được năng lực số cho nhà giáo và chương trình đào tạo, hạ tầng, học liệu số đến quản lý, quản trị số. Khả năng đến hết năm 2025 sẽ không đạt 70% như mục tiêu đặt ra.

Hiện cả nước có 71.951 nhà giáo giáo dục nghề nghiệp, nhưng tỷ lệ nhà giáo có trình độ thạc sĩ mới đạt 29,9%; trình độ đại học đạt 44,5%; trình độ cao đẳng, cao đẳng nghề đạt 8,8%. Số nhà giáo đạt trình độ trung cấp chiếm tới 15%, và mới có trên 70% nhà giáo đạt chuẩn về kỹ năng nghề để giảng dạy thực hành các cấp trình độ, trong đó khoảng 50% nhà giáo có khả năng dạy tích hợp (lý thuyết kết hợp thực hành). Điều đó cho thấy chất lượng đào tạo chưa đồng đều giữa các ngành nghề, các cơ sở giáo dục.

Không chỉ vậy, nhiều chương trình chưa kịp cập nhật theo sự thay đổi nhanh của công nghệ. Trang thiết bị ở nhiều trường còn lạc hậu, thiếu đồng bộ, khó đáp ứng yêu cầu đào tạo các nghề công nghệ cao. “Để đạt mục tiêu đến hết năm 2025 có 70% cơ sở giáo dục nghề nghiệp áp dụng chuyển đổi số trong dạy và học, chúng ta rất cần sự nỗ lực vượt bậc của các trường. Trong đó phải giải quyết ngay bài toán phát triển công nghệ mới trong đào tạo và quản lý, tiếp đó là công tác số hóa các dữ liệu… Cần xem đâu là thế mạnh của trường, từ đó ưu tiên trong từng giai đoạn để tập trung đẩy mạnh hoạt động chuyển đổi số”, TS Phạm Vũ Quốc Bình lưu ý.

Ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TPHCM, nhận định, chuyển đổi số toàn diện kết hợp với phương pháp học tập trải nghiệm chính là chìa khóa để tái định hình giáo dục nghề nghiệp trong tương lai. Quá trình này đòi hỏi sự hoàn thiện đồng bộ ở nhiều phương diện: từ mô hình tổ chức số, quản trị số, hoạt động số đến chuẩn hóa dữ liệu số. Yếu tố then chốt để tạo dựng một môi trường đào tạo hiện đại, hiệu quả chính là đầu tư vào hạ tầng công nghệ, trang thiết bị học tập và thực hành tiên tiến.