Nỗi niềm biết tỏ cùng ai
Tuần qua, các trường phổ thông tổ chức sơ kết kết quả đánh giá học sinh giữa học kỳ 1. Trong nhóm chat của phụ huynh học sinh lớp 6, một trường trung học cơ sở trên địa bàn phường Thạnh Mỹ Tây (TPHCM), những ông bố, bà mẹ bàn luận rôm rả về thành tích học tập của lớp. Khi danh sách học sinh xếp loại “chưa đạt” được công bố, tất cả ánh mắt đổ dồn về một học sinh là con của một giáo viên trong trường. Lẽ tất nhiên, cô giáo đó cũng là một thành viên trong nhóm chat với tư cách phụ huynh của lớp.
Những dòng tin nhắn tưởng chừng vô thưởng, vô phạt của phụ huynh trong lớp lại khiến cô giáo cảm thấy xấu hổ với suy nghĩ bản thân là giáo viên nhưng con lại có tên trong danh sách những học sinh “đội sổ” của lớp. Dù giáo viên chủ nhiệm của con, cũng là đồng nghiệp trong trường, chưa lên tiếng nhưng lòng tự trọng của một nhà giáo khiến cô cảm thấy buồn vì kết quả học tập của con.
Đối với thầy M.H., giáo viên một trường trung học phổ thông, mong ước lớn nhất trong cuộc đời đi dạy là được một lần dự lễ khai giảng cùng con. Bởi lẽ khi con dự khai giảng ở trường con thì ba phải hoàn thành nhiệm vụ ở một trường khác. Những ngày lễ trong năm học như Ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11, hội xuân, lễ tổng kết cuối năm học, con được tuyên dương khen thưởng hay biểu diễn văn nghệ thì ba đều không thể có mặt.
Anh chỉ có thể xem lại hình ảnh rạng rỡ của con trên sân khấu qua các đoạn video clip giáo viên của con gửi trong nhóm chat phụ huynh. Năm học này, con trai lên lớp 12. Tất cả phụ huynh sẽ được mời vào trường dự lễ trưởng thành của học sinh cuối cấp trước khi các em lựa chọn nhiều hướng rẽ khác nhau khi bước vào đời. Thầy M.H. hy vọng năm nay trường con tổ chức lễ trưởng thành không trùng ngày với hoạt động ở trường thầy đang công tác. Vì chỉ có như vậy, người cha mới được một lần nắm tay con trong những cột mốc quan trọng trên bước đường trưởng thành.
Câu chuyện của cô B.N., giáo viên Ngữ văn ở một trường trung học cơ sở ở phường Bến Thành (TPHCM) lại khiến người nghe bật cười. Cô kể, giáo viên không phải người của công chúng nhưng luôn phải giữ hình ảnh mọi lúc, mọi nơi. Ở trên lớp, thầy cô ăn mặc chỉn chu, tác phong và lời nói chuẩn mực đã đành. Ngay cả khi ra ngoài, nhiều khi là đi ăn uống, tập thể dục cùng gia đình, hoặc đơn giản chỉ là vài phút đi bộ từ nhà ra siêu thị tiện lợi đầu hẻm mua đồ thì các thầy, cô cũng phải chăm chút “giao diện”.
Có lần ra ngoài mua sữa cho con, do vội vàng nên cô mặc nguyên bộ quần áo ở nhà, tóc tai chưa kịp chải. Ngay lập tức, cô bị một phụ huynh trong lớp phát hiện và chào hỏi. Viện lý do đang vội, cô không dám nói chuyện lâu với phụ huynh. Sau hôm đó, mỗi khi ra khỏi nhà, cô luôn nhắc mình phải chỉnh trang quần áo, đầu tóc gọn gàng để giữ hình ảnh giáo viên trong mắt phụ huynh.
Mong mỏi của người thầy
Câu hỏi “Làm sao để nhà giáo sống được bằng lương?” đã đau đáu tìm lời giải suốt nhiều năm qua. Đến nay, bài toán bước đầu tìm được lời giải thông qua nhiều quyết sách quan trọng của Đảng và Nhà nước mới đây như: dự thảo Luật Nhà Giáo, hàng loạt thông tư, nghị định trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo. Tuy nhiên, mong mỏi thật sự của người thầy, người cô không chỉ là tiền lương mà là sự trân trọng, ghi nhận công sức lao động chính đáng từ xã hội.
Một nghịch lý hiện nay đang tồn tại là khi quyền lợi của người thầy tăng lên, cái nhìn của xã hội về nghề giáo cũng trở nên khắt khe, thậm chí sòng phẳng đến đau lòng. Đơn cử, một khoản thu dịch vụ trong trường học tăng do trượt giá, ngay lập tức phụ huynh yêu cầu có minh chứng tăng chất lượng phục vụ. Một nội dung dạy học mới được lấy ý kiến trước khi đưa vào áp dụng, yếu tố đầu tiên phụ huynh quan tâm là học phí chứ không phải chương trình hay chất lượng giảng dạy.
Bắt đầu từ năm học này, ngành giáo dục áp dụng quy định trường học không thu học phí đối với ba hoạt động gồm bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu và ôn tập cho học sinh các lớp cuối cấp. Nhiều phụ huynh lo lắng chất lượng dạy học liệu có đi xuống khi trường không được thu tiền của phụ huynh để chi phí cho những hoạt động trên?
Trong mối quan hệ giữa giáo viên với phụ huynh và học sinh, nhiều thầy, cô cho biết, dù rất cẩn trọng nhưng không tránh khỏi những hiểu lầm, va chạm, bởi giáo viên cũng là con người với đầy đủ trạng thái cảm xúc vui, buồn, giận dữ. Sau một ngày làm việc vất vả ở trường, họ trở về với vai trò người cha, người mẹ với nhiều nỗi lo toan, trách nhiệm, áp lực cơm áo gạo tiền.
Vì vậy, để các thầy, cô “cháy” hết mình trong từng tiết dạy, ngoài việc cải thiện thu nhập cho giáo viên, cần xây dựng môi trường làm việc thân thiện, cởi mở. Ở đó, giáo viên được tôn trọng, đánh giá đúng thành quả lao động và khả năng sáng tạo. Khi hoàn thành tốt vai trò ngoài xã hội, họ sẽ có thêm động lực, sự tự tin trở thành người thầy của chính con mình trong gia đình, góp phần cùng trường học đào tạo ra những thế hệ mầm non tương lai của đất nước.
