Người dân phải được thụ hưởng
Phát biểu thảo luận tại tổ, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, văn hóa, y tế và giáo dục là những trụ cột rất quan trọng, không phải chỉ là mục tiêu, mà còn là động lực để phát triển. Tổng Bí thư nhấn mạnh, chúng ta phải có nguồn nhân lực tốt, không phải chỉ có sức khỏe mà còn phải có bản lĩnh, có tư duy, có kiến thức, có tri thức, có giác ngộ.
Theo Tổng Bí thư, 20 năm nữa, với thế hệ sinh ra hôm nay, chúng ta đạt được mục tiêu và bàn giao cho thế hệ đó để tiếp tục bảo vệ và xây dựng đất nước. Mục tiêu của chúng ta là cuộc sống con người phải khỏe, phải có tri thức, phải có văn hóa.
Đó là những lĩnh vực rất cốt lõi, rất quan trọng của xã hội, của đất nước, cũng là mục tiêu của chúng ta, mục tiêu của Đảng. Đảng không có mục tiêu gì khác, đó là cuộc sống của nhân dân, tăng trưởng, ổn định nhưng người dân phải được hưởng.
Tổng Bí thư cho rằng, 2 chương trình mục tiêu quốc gia này không phải chỉ của ngành y tế hay giáo dục, làm sao phải thoát ra được khuôn khổ của các lĩnh vực, các ngành, phải đúng là chương trình quốc gia, toàn xã hội phải làm.
Tổng Bí thư cũng chỉ ra, chúng ta có nhiều chương trình mục tiêu quốc gia nhưng vừa qua phải sáp nhập một số chương trình vì trùng lắp, mất nhiều thời gian, nhiều cuộc họp, nhưng nhìn lại kết quả thì không được như mong muốn. Do đó, chúng ta sắp xếp lại chương trình mục tiêu quốc gia, để bảo đảm mục tiêu cuối cùng là tốt nhất. Riêng về giáo dục và y tế thì phải chương trình mục tiêu quốc gia riêng để triển khai thuận lợi.
Mục tiêu quốc gia đạt được về y tế phải vượt trội
Về chương trình y tế, Tổng Bí thư cho rằng, mục tiêu đưa ra phải thật rõ, đến năm 2030, 2035 thì ngành y tế phải đạt yêu cầu cao hơn về nâng cao khám sức khỏe cho nhân dân, tức là mục tiêu quốc gia đạt được phải vượt trội. Tổng Bí thư cho rằng, chăm sóc sức khỏe ban đầu của người dân phải đưa y tế dự phòng lên hàng đầu thay vì khám, chữa bệnh. Khám, chữa bệnh như chữa cháy, vì y tế dự phòng kém, bệnh phát triển nặng nên mới phải tập trung vào mổ xẻ, chữa trị, cấp cứu, như thế thì chưa phải là bản chất chính của chương trình mục tiêu quốc gia.
Do đó, phải nhìn ra những tồn tại, đơn cử bệnh lao, thế giới họ đã loại trừ lâu rồi, vậy chúng ta phải đặt mục tiêu chấm dứt bệnh lao. Tổng Bí thư cho rằng, cần tập trung để xóa được những bệnh truyền nhiễm, thế giới đã đi rất xa về việc này, trong khi chúng ta vẫn bị ám ảnh bởi các bệnh truyền nhiễm. Chương trình y tế cần đi vào những mục tiêu cụ thể như vậy.
Tương tự, cần có mục tiêu với những bệnh không lây nhiễm, từ việc cải thiện môi trường không khí, nước uống, vệ sinh ăn uống vì đó chính là nguyên nhân của rất nhiều bệnh. Nếu chúng ta chỉ tập trung chữa bệnh nhưng cứ để môi trường ô nhiễm, nước bẩn, ăn uống vô tội vạ… thì không giải quyết được căn cơ của bệnh tật.
Đó chính là đòi hỏi của người dân, rằng nước có thể uống ngay tại vòi, ăn uống được bảo đảm vệ sinh, nếu không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm thì có xây bao nhiêu bệnh viện cũng không thể đủ được; đào tạo bao nhiêu bác sĩ cũng không thể đáp ứng. Vậy đầu tư để giải quyết các vấn đề này thế nào, chương trình mục tiêu quốc gia phải rất quan tâm đến việc đó, chứ không phải là giải quyết những vấn đề bình thường của ngành y tế, sẽ rất lãng phí, Tổng Bí thư nhìn nhận.
Về đầu tư của 2 chương trình mục tiêu quốc gia, Tổng Bí thư nhấn mạnh đến vấn đề thứ nhất là cơ sở hạ tầng trang thiết bị, thứ hai là thầy giáo, thầy thuốc phải chuẩn, phải được đào tạo, có nhân cách, được xã hội tôn trọng...
Tổng Bí thư cho rằng, giáo dục đặt ra rất nhiều mục tiêu, ví dụ biên chế giáo viên thì làm đúng quy định biên chế giáo viên đứng lớp, chúng ta chủ động được trước trường, lớp, số học sinh. “Biên chế giáo viên sao phải đi xin, có học sinh phải có lớp, có học sinh là phải có trường, đảm bảo các cháu đều được đến trường. Nhưng thực tế quản lý nảy sinh khó khăn, có nơi điểm trường chỉ 5-6 học sinh mà 10 thầy cô, lãng phí”, Tổng Bí thư chỉ ra.
Do đó, vừa qua Trung ương có chủ trương xây dựng 248 trường nội trú ở xã biên giới, để bảo đảm học sinh có trường học kiên cố, đạt chuẩn, bảo đảm cơ hội tiếp cận giáo dục chất lượng, bình đẳng cho học sinh cũng như bảo đảm chất lượng cuộc sống của giáo viên vùng biên.
Tương tự vấn đề đội ngũ, Tổng Bí thư cho rằng để triển khai tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai thì phải có đủ giáo viên tiếng Anh. Còn nhiều bất cập trên thực tế ngành giáo dục phải vượt lên điều thông thường, đó cũng chính là những điều mà nhân dân đang mong chờ, giáo dục phải thực sự đổi mới căn bản.
Theo Tổng Bí thư, mục tiêu cuối cùng là thụ hưởng của người dân, tuy nhiên cũng cần tính toán bảo đảm nguồn lực không bị phân tán và mục tiêu đạt được.
