Ngày mai (9-11), Bộ GD-ĐT chủ trì, phối hợp với Đài Truyền hình Việt Nam, các tập đoàn và UBND 14 tỉnh tổ chức lễ khởi công đồng loạt các trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới đất liền.
Lễ khởi công đồng loạt các trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới đất liền được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 từ 9 giờ đến 10 giờ 30 phút ngày 9-11, với điểm cầu trung tâm tại xã Yên Khương, tỉnh Thanh Hóa, nơi Thủ tướng Phạm Minh Chính dự và phát biểu chỉ đạo.
13 điểm cầu còn lại được tổ chức tại các tỉnh: Lạng Sơn, Cao Bằng, Lào Cai, Tuyên Quang, Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Trị, Đắk Lắk, Lâm Đồng và An Giang.
Đây là sự kiện mang ý nghĩa chính trị, xã hội và nhân văn sâu sắc, thể hiện sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào, chiến sĩ, đặc biệt là học sinh vùng biên giới - nơi được xem là “phên dậu” của Tổ quốc. Đây cũng là hoạt động hướng tới mục tiêu bảo đảm công bằng trong tiếp cận giáo dục, thu hẹp chênh lệch vùng miền, nâng cao an sinh xã hội và củng cố quốc phòng, an ninh khu vực biên giới.
Theo thống kê, cả nước có 956 trường phổ thông ở 248 xã biên giới đất liền. Trong số này, mới chỉ có khoảng 22 trường phổ thông dân tộc nội trú (PTDTNT) với quy mô 7.644 học sinh (chỉ chiếm 2,3% về tổng số trường và 1,2% số học sinh phổ thông trên địa bàn được hưởng chính sách nội trú của Nhà nước); có khoảng 160 trường phổ thông dân tộc bán trú (PTDTBT), quy mô 51.131 học sinh (chiếm khoảng 16,7% tổng số trường và 8,18% tổng số học sinh phổ thông tại địa bàn các xã biên giới đất liền) được hưởng chính sách bán trú của Nhà nước.
Trong tổng số 625.255 học sinh trên địa bàn các xã biên giới, số học sinh không đủ điều kiện học tại trường PTDTNT, PTDTBT nhưng có nhu cầu được nội trú, bán trú khoảng 273.244 học sinh (chiếm 43,7% tổng số học sinh phổ thông hiện tại). Như vậy, số lượng học sinh có nhu cầu nội trú, bán trú trên địa bàn các xã biên giới đất liền chiếm tỷ lệ rất cao.
Bên cạnh đó, điều kiện cơ sở vật chất trường lớp tại các xã biên giới còn rất khó khăn, thiếu thốn, chưa đáp ứng được yêu cầu tối thiểu, chưa bảo đảm đáp ứng nhu cầu nội trú, bán trú của học sinh; đội ngũ nhà giáo còn thiếu và chưa được sắp xếp hợp lý, ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng giáo dục, dẫn tới không bảo đảm công bằng trong giáo dục.
Ngày 18-7-2025, Bộ Chính trị đã có kết luận 81-TB/TW về chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới; Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 298/NQ-CP thực hiện Thông báo kết luận 81-TB/TW. Theo đó, cả nước có 248 xã biên giới đất liền được quy hoạch đầu tư 248 trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học - THCS, trong đó có 100 trường được chọn đầu tư xây dựng giai đoạn 1, với tổng nhu cầu vốn đầu tư gần 20.000 tỷ đồng.
Các trường được khởi công đồng loạt ngày 9-11 đều thuộc danh mục 100 trường đã được Chính phủ phê duyệt đầu tư trong năm 2025, dự kiến hoàn thành và đưa vào sử dụng trước khai giảng năm học 2026–2027.
Song song với nguồn vốn đầu tư công, Bộ GD-ĐT được giao nhiệm vụ phối hợp với Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên phát động chương trình “Cả nước chung tay xây dựng trường học cho các xã biên giới” và phong trào “Tất cả vì học sinh biên giới thân yêu” nhằm huy động sức mạnh đoàn kết toàn dân, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước cùng đóng góp, xây dựng, duy trì và phát triển hệ thống trường học bền vững tại vùng biên giới.
Bộ GD-ĐT cho biết, các trường phổ thông nội trú liên cấp được Bộ Xây dựng thiết kế mẫu bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật, quy mô, diện tích trường lớp; hệ thống cơ sở vật chất đồng bộ, hiện đại, bền vững, an toàn; đáp ứng tốt các tiêu chuẩn cơ sở vật chất trường phổ thông ở mức cao nhất hiện nay. Mỗi trường được bố trí khu học tập, khu nhà ở nội trú, nhà ăn, khu sinh hoạt văn hóa - thể thao, thư viện, phòng học bộ môn, khu giáo viên nội trú, đảm bảo điều kiện học tập, sinh hoạt, rèn luyện toàn diện.
Bộ GD-ĐT xác định đây là mô hình trường mới, không phải “trường nén” hay “trường phân tán”, mà là một mô hình hiện đại, đồng bộ, kết hợp chính sách nội trú - bán trú linh hoạt, phù hợp với điều kiện địa hình và hoàn cảnh học sinh vùng biên giới.
100 trường đầu tiên được khởi công trong năm 2025 được xác định là “các trường hình mẫu”, vừa đảm bảo cơ sở vật chất tiên tiến, vừa là mô hình mẫu trong tổ chức giáo dục, quản lý, vận hành. Đây là bước khởi đầu để tiến tới hoàn thành 248 trường trong giai đoạn 2025 - 2028, góp phần xóa dần khoảng cách vùng miền và tạo dựng vành đai tri thức bền vững nơi biên cương.
Cùng với việc xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tại các xã biên giới đất liền, Bộ GD-ĐT đang phối hợp với các bộ, ngành và địa phương nghiên cứu, xây dựng các chính sách đặc thù để bố trí, đào tạo, thu hút và giữ chân đội ngũ giáo viên có năng lực, tâm huyết, đáp ứng yêu cầu giáo dục vùng biên giới. Các chính sách dự kiến được ban hành trước năm học 2026 - 2027, đồng bộ với tiến độ hoàn thành các công trình.
Từ ngày 5 đến 8-11, Báo SGGP đã khởi đăng loạt bài "Xây trường nội trú xã biên giới", phản ánh bức tranh toàn cảnh về việc triển khai Thông báo số 81-TB/TW ngày 18-7-2025 của Bộ Chính trị về chủ trương đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới.
Chủ trương đã nêu rõ tầm nhìn chiến lược lâu dài trong việc chăm lo cho thế hệ trẻ miền biên ải. Từ những mái trường này, các em sẽ vừa góp phần xây dựng quê hương, vừa bảo vệ vững chắc từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc.
