Đối với Việt Nam, việc vận dụng tích hợp các khuyến nghị từ nghị quyết này không chỉ giúp bắt nhịp xu thế quốc tế mà còn mở ra cơ hội cải thiện chất lượng chăm sóc sức khỏe toàn dân theo hướng bền vững.
Theo Bộ Y tế, thời gian qua hệ thống y tế Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng trong kiểm soát dịch bệnh, mở rộng mạng lưới y tế cơ sở, nâng cao năng lực điều trị. Tuy nhiên, 70% gánh nặng bệnh tật hiện nay đến từ các bệnh không lây nhiễm như tim mạch, ung thư, tiểu đường, bệnh phổi mạn tính – phần lớn có thể phòng ngừa hoặc kiểm soát nếu được phát hiện sớm.
“Nếu không chuyển trọng tâm sang phòng ngừa, chúng ta sẽ mãi chạy theo điều trị và không bao giờ đủ nguồn lực. Sàng lọc sớm không chỉ cứu sống hàng ngàn sinh mạng mỗi năm mà còn giúp hệ thống y tế tiết kiệm hàng ngàn tỷ đồng chi phí”, PGS-TS Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế, nhấn mạnh.
Khuyến nghị từ Nghị quyết WHA 78 chỉ rõ: muốn nâng cao tuổi thọ khỏe mạnh và giảm chi phí y tế dài hạn, mỗi quốc gia cần lấy phòng ngừa – phát hiện sớm – can thiệp kịp thời làm trụ cột của mọi chiến lược y tế.
Một trong những khuyến nghị cốt lõi là phát triển mô hình sàng lọc sớm và quản lý nguy cơ tại cộng đồng. Thực tế cho thấy, chi phí điều trị ung thư giai đoạn muộn cao gấp 5-10 lần so với phát hiện sớm; phát hiện sớm tăng huyết áp hay bệnh phổi mạn tính giúp giảm hàng chục phần trăm nguy cơ biến chứng tim mạch và tử vong.
Hiện Việt Nam đã triển khai một số chương trình sàng lọc ung thư cổ tử cung, ung thư vú, đái tháo đường tại cộng đồng, nhưng phạm vi còn hạn chế. Trong chiến lược sắp tới, cần xây dựng lộ trình sàng lọc toàn dân, kết hợp y tế cơ sở, y tế tư nhân, bảo hiểm y tế và hệ thống dữ liệu quốc gia.
Các chuyên gia cho rằng, để đạt mục tiêu chăm sóc sức khỏe toàn dân, Việt Nam cần xây dựng chiến lược y tế theo hướng đa ngành – dài hạn – lấy con người làm trung tâm. Trong đó các trụ cột chính cần bao gồm:
- Phòng ngừa chủ động: đưa mục tiêu dự phòng lên hàng đầu trong mọi chương trình y tế quốc gia.
Sàng lọc toàn dân: tổ chức định kỳ, ưu tiên nhóm nguy cơ cao, mở rộng đến vùng sâu, vùng xa.
- Đổi mới công nghệ – chuyển đổi số: dữ liệu hóa y tế, ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dự phòng, giám sát, chẩn đoán sớm.
- Tăng cường y tế công cộng: củng cố y tế cơ sở, đào tạo nhân lực, mở rộng dịch vụ cộng đồng.
Việc tích hợp khuyến nghị từ Nghị quyết WHA 78 vào chính sách y tế quốc gia là bước đi chiến lược giúp Việt Nam xây dựng một hệ thống y tế công cộng hiện đại, công bằng và bền vững.
Khi phòng ngừa trở thành “chìa khóa”, sàng lọc sớm là “lá chắn” và chuyển đổi số là “động lực”, mục tiêu “sức khỏe suốt vòng đời cho mọi người dân” sẽ không chỉ là tầm nhìn xa, mà là thực tế hoàn toàn có thể đạt được.
Nghị quyết WHA 78 được thông qua với 124 quốc gia bỏ phiếu ủng hộ, không có quốc gia nào phản đối và 11 nước bỏ phiếu trắng.
Dự thảo thỏa thuận nhấn mạnh đến việc khắc phục các bất bình đẳng trong phát triển thuốc, vaccine và trang thiết bị y tế, rút ra từ bài học đại dịch Covid-19 giai đoạn 2020 – 2022, vốn đã cướp đi sinh mạng của hàng triệu người trên toàn cầu.
