Theo Bộ Xây dựng, nhu cầu mở rộng bao gồm 18 đoạn tuyến, chiều dài 1.144km. Trong đó, 15 đoạn tuyến đã và đang được đầu tư theo hình thức đầu tư công; 3 đoạn tuyến đã được đầu tư theo hình thức BOT.
Với các đoạn tuyến đầu tư công, phương án 1 là phân chia thành 2 dự án. Dự án phía Bắc gồm 8 đoạn tuyến từ Mai Sơn đến Cam Lộ, dài 415km, tổng mức đầu tư khoảng 59.632 tỷ đồng. Dự án phía Nam gồm 7 đoạn tuyến từ Quảng Ngãi đến Dầu Giây, dài 551km, tổng mức đầu tư khoảng 67.127 tỷ đồng.
Phương án này có ưu điểm: quy mô đủ lớn để các đoạn tuyến có hiệu quả tài chính cao hỗ trợ các đoạn có hiệu quả thấp; ngân sách nhà nước hỗ trợ ở mức thấp nhất hoặc không cần hỗ trợ; tối ưu chi phí trong công tác đầu tư, quản lý, khai thác, bảo trì. Tuy nhiên, nhược điểm là quy mô dự án lớn, khó tìm kiếm, kêu gọi nhà đầu tư.
Với phương án này, Bộ Xây dựng đã nhận được các đề xuất của một số doanh nghiệp như: Xuân Trường, VIDIFI... quan tâm đến dự án khu vực phía Bắc; Tập đoàn Đèo Cả, Tập đoàn Sơn Hải... quan tâm đến dự án khu vực phía Nam.
Phương án 2 là chia thành 5 hoặc 6 dự án, có ưu điểm dễ thu hút nhà đầu tư do tổng vốn thấp. Tuy nhiên, nhược điểm là các dự án gần cửa ngõ Hà Nội, TPHCM có thể thu hút nhiều nhà đầu tư; nhóm dự án khu vực miền Trung cần hỗ trợ vốn nhà nước do hiệu quả tài chính thấp; có nguy cơ triển khai không đồng bộ.
Với phương án này, Bộ Xây dựng nhận được các đề xuất của 4 doanh nghiệp quan tâm: Trường Thịnh (Bùng - Vạn Ninh - Cam Lộ dài 115km); Công ty 194 (Vĩnh Hảo - Phan Thiết - Dầu Giây dài 200km); Phương Thành (Vũng Áng - Bùng - Vạn Ninh, Phan Thiết - Dầu Giây dài 203km); Rạng Đông (Vĩnh Hảo - Phan Thiết - Dầu Giây dài 200km).
Quan điểm của Bộ Xây dựng, phương án 1 là hợp lý, do việc phân chia thành càng ít dự án sẽ giúp rút ngắn thời gian thu phí tổng thể, nâng cao tính đồng bộ trong quá trình triển khai, tối ưu chi phí đầu tư, vận hành, khai thác và bảo trì.
Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng có ý kiến đồng thuận về chủ trương phân chia số lượng dự án theo phương án báo cáo và giao Bộ Xây dựng tổ chức triển khai lập báo cáo nghiên cứu khả thi.
Trong quá trình chuẩn bị đầu tư tiếp theo, bộ sẽ nghiên cứu cụ thể phạm vi dự án để giảm mức vốn nhà nước tham gia. Trường hợp cần cơ chế, chính sách đặc thù sẽ triển khai các thủ tục để báo cáo cấp có thẩm quyền, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp tháng 10-2025.
Đối với 3 đoạn tuyến đang khai thác BOT (Diễn Châu - Bãi Vọt, Nha Trang - Cam Lâm, Cam Lâm - Vĩnh Hảo, tổng chiều dài 178km, sơ bộ tổng mức đầu tư 25.343 tỷ đồng), Bộ Xây dựng đã làm việc với các nhà đầu tư. Các nhà đầu tư hiện hữu đề xuất việc mở rộng cần vốn nhà nước hỗ trợ, do hiệu quả tài chính thấp.
