Xây dựng kế hoạch học tập phù hợp
Theo TS Lê Thị Thanh Mai, nguyên Trưởng Ban Công tác sinh viên (Đại học Quốc gia (ĐHQG) TPHCM), thống kê hàng năm của các trường đều cho thấy nhiều sinh viên bị cảnh báo học vụ hoặc đình chỉ học tập do nợ quá nhiều môn, không hoàn thành học phí, không đi học (chuyên cần)... Do đó, các tân sinh viên cần tham dự đầy đủ các tuần sinh hoạt đầu khóa, vì chương trình đặc biệt này sẽ giúp ích cho tân sinh viên rất nhiều trước khi bước vào chương trình học chính thức. Qua tuần sinh hoạt đầu khóa, các tân sinh viên sẽ biết những việc nên làm, việc không nên làm, cách xây dựng kế hoạch học tập hợp lý...
ThS Nguyễn Thị Kim Phụng, Phó Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và Quan hệ doanh nghiệp, Trường ĐH Tài chính Marketing TPHCM, lưu ý, tham gia chương trình học chính trị đầu khóa, các tân sinh viên cần chú ý đến các nội dung: chương trình đào tạo, công tác sinh viên, các hoạt động đoàn - hội, xây dựng kế hoạch học tập, làm thêm, học kỹ năng, học tiếng Anh…
Các tân sinh viên cần tìm hiểu kỹ về các quy chế đào tạo và các quy định có liên quan đến xử lý học vụ, như: đăng ký học phần, điều kiện xét học vụ, xét tốt nghiệp; thang đo đánh giá kết quả học tập; chuẩn đầu ra; các quy định, chính sách trong công tác sinh viên… Đây sẽ là những thông tin đi theo các bạn suốt quá trình học đại học, giúp các bạn chủ động trong việc xác định mục tiêu học tập, xây dựng kế hoạch học tập cho bản thân, tránh những áp lực hoặc sự cố không đáng có.

Trong khi đó, ThS Đặng Kiên Cường, Trưởng Phòng Công tác sinh viên, Trường ĐH Nông Lâm TPHCM, cho rằng: Trúng tuyển vào đại học, các tân sinh viên chỉ mới bắt đầu cho hành trình hoàn thành ước mơ của mình. Chặng đường 3,5-5 năm (tùy theo ngành học) còn lại vẫn còn nhiều khó khăn. Trước hết, sinh viên phải tự xây dựng kế hoạch học tập và sinh hoạt một cách phù hợp.
Mặt khác, các bạn cần tham gia các câu lạc bộ, đội nhóm, các buổi ngoại khóa của nhà trường để nâng cao kiến thức, kỹ năng và thái độ khi làm việc nhóm - một kỹ năng quan trọng sau khi ra trường và đi làm. Để thành công, ngoài kiến thức trên giảng đường, sinh viên cần tăng cường các “kỹ năng mềm” khác, và đây là thời gian quan trọng nhất để các bạn trau dồi ngoại ngữ, tin học, giao tiếp… Môi trường đại học hoàn toàn khác với môi trường ở bậc THPT nên các bạn phải rèn luyện tính tự học, tự nghiên cứu liên tục và có hiệu quả.
“Việc chính của sinh viên là học tập, nghiên cứu khoa học. Nếu sắp xếp được thời gian, các bạn nên tìm việc làm thêm phù hợp hoặc tự đầu tư vào lĩnh vực phù hợp để vừa có thu nhập, vừa tích lũy kinh nghiệm và đặc biệt là làm quen với khởi nghiệp ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường”, ThS Đặng Kiên Cường gợi ý.
Tích cực tham gia công tác đoàn - hội
ThS Phạm Thái Sơn, Giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và truyền thông, Trường ĐH Công thương TPHCM, cho rằng, tân sinh viên có thể đối diện với nhiều chiêu thức lừa đảo, mạo danh để chiếm đoạt tiền của các đối tượng xấu. Nhiều đối tượng còn lôi kéo, dụ dỗ sinh viên lấy tiền cha mẹ để tham gia kinh doanh đa cấp... Do đó, ngay tuần sinh hoạt đầu khóa, nhiều trường đã dành hẳn một chuyên đề để cảnh báo sinh viên về kinh doanh đa cấp, nhận diện các chiêu thức lừa đảo, các hoạt động lôi kéo tham gia các diễn đàn phản động... Tân sinh viên tuyệt đối không tham gia vào các đường dây kinh doanh đa cấp, cảnh giác với những chiêu trò “làm việc nhẹ lương cao, đầu tư ít sinh lợi nhiều”.
Theo ThS Lê Xuân Dũng, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ học sinh, sinh viên TPHCM, một lợi ích dễ nhận thấy nhất khi các bạn sinh viên tham gia vào hoạt động của đoàn - hội, câu lạc bộ của các trường chính là tiếp cận “sức mạnh” của các mối quan hệ xã hội. Khi bước vào môi trường học tập mới, việc tích cực tham gia những hoạt động này sẽ đưa các bạn đồng trang lứa ở mọi miền đất nước xích lại gần nhau; các bạn sẽ được các anh chị đi trước chia sẻ kinh nghiệm học tập và tự bản thân trải nghiệm những điều ý nghĩa thông qua các hoạt động ngoại khóa, dự án cộng đồng. Các bạn sinh viên có thể lựa chọn những tổ chức, câu lạc bộ phù hợp với sở thích, đam mê cá nhân, tuy nhiên vẫn phải đảm bảo cân đối được việc học tập và các hoạt động.

Trong khi đó, TS Trần Thanh Thưởng, Trưởng Phòng Tuyển sinh và Công tác sinh viên, Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TPHCM, chia sẻ: Các bạn sinh viên phải học cách tự chịu trách nhiệm, ít phụ thuộc vào gia đình và học cách tự tích lũy trải nghiệm cho bản thân. Các bạn có thể thực hiện điều này thông qua việc tìm công việc làm thêm (part-time) phù hợp.
Trong thời đại công nghệ hiện nay, không khó để tiếp cận với các nguồn thông tin cung cấp việc làm, nhưng các bạn nên có sự tính toán và lựa chọn phù hợp, ưu tiên các công việc có liên quan đến ngành học hoặc định hướng nghề nghiệp mà bản thân đã lựa chọn. Các kỹ năng, kinh nghiệm tích lũy trong thời gian này sẽ là hành trang vững chắc cho kế hoạch khởi nghiệp hoặc vị trí việc làm của các bạn trong tương lai. Tuy nhiên, một điều cần đặc biệt lưu ý: nhiệm vụ chính của sinh viên là học. Sinh viên cần phân bổ thời gian hợp lý, dung hòa giữa việc học và việc làm thêm, tránh sa đà để ảnh hưởng đến việc học.