Đà Nẵng thúc đẩy AI và hạ tầng dữ liệu hướng tới kinh tế số

Những năm gần đây, trí tuệ nhân tạo phi tập trung, hạ tầng dữ liệu xác thực và các mô hình AI tuân thủ pháp lý trở thành xu hướng chủ đạo, giữ vai trò quan trọng trong xây dựng đô thị thông minh, trung tâm tài chính quốc tế và nền kinh tế số minh bạch, an toàn.

Ở Việt Nam, các chủ trương lớn như Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá khoa học – công nghệ và chuyển đổi số quốc gia, Quyết định 127/QĐ-TTg về Chiến lược quốc gia phát triển AI đến 2030 và Nghị quyết 136/2024/QH15 về quy hoạch TP Đà Nẵng đã tạo hành lang pháp lý thuận lợi để địa phương thúc đẩy trong lĩnh vực này.

Hưởng ứng chủ trương đó, TP Đà Nẵng triển khai chiến lược trở thành trung tâm tài chính quốc tế và hạt nhân công nghệ khu vực Châu Á – Thái Bình Dương.

Theo ông Hồ Quang Bửu, Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng, thành phố đang tập trung triển khai các chủ trương lớn của Trung ương, đặc biệt là Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 136 của Quốc hội, nhằm thúc đẩy khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đặt mục tiêu đến năm 2030, Đà Nẵng trở thành một trong những trung tâm hàng đầu cả nước về thiết kế vi mạch, ứng dụng AI và hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mạnh; đồng thời đào tạo, thu hút khoảng 3.000 nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực AI.

Ông Hồ Quang Bửu, cho biết: Sự bùng nổ của AI, dữ liệu lớn và hạ tầng phi tập trung đang làm thay đổi cấu trúc hạ tầng số và mô hình quản trị đô thị. Việc cập nhật tri thức và nâng cao năng lực tiếp cận công nghệ mới là điều kiện tiên quyết để Đà Nẵng hiện thực hóa các mục tiêu chiến lược về đô thị thông minh, nâng cao quản trị và xây dựng Trung tâm Tài chính Quốc tế Đà Nẵng.

Giáo sư Max (Chong) Li, giảng viên Đại học Columbia, cho biết mô hình AI phi tập trung đang trở thành hướng tiếp cận mới giúp các đô thị triển khai AI một cách nhanh hơn, bền vững hơn và tiết kiệm hơn. AI phi tập trung phân bổ việc thu thập dữ liệu, xử lý, huấn luyện và cập nhật mô hình ngay trên các thiết bị của người dùng, bảo đảm minh bạch, quyền riêng tư và giảm đáng kể chi phí hạ tầng.

Từ kinh nghiệm tư vấn cho nhiều quốc gia, ông Max (Chong) Li đề xuất Đà Nẵng xem xét xây dựng Trung tâm AI Research & Compute Hub – nơi tập trung nghiên cứu AI thế hệ mới, phát triển mô hình lõi, thử nghiệm các ứng dụng đô thị thông minh và cung cấp năng lực tính toán mở cho doanh nghiệp, startup và trường đại học.

Giáo sư nhấn mạnh sự phát triển AI chỉ bền vững khi có sự tham gia của cộng đồng học thuật – doanh nghiệp. Các trường đại học có thể đảm nhận vai trò nghiên cứu, phát triển công nghệ và đào tạo nhân lực; trong khi doanh nghiệp triển khai sản phẩm, thương mại hóa mô hình và mở rộng hệ sinh thái ứng dụng. Sự kết nối này sẽ giúp Đà Nẵng rút ngắn lộ trình trở thành trung tâm AI hàng đầu vào năm 2030.

Trong khi đó, ông Trần Anh Dũng, Nhà sáng lập Orochi Network, nhấn mạnh hạ tầng dữ liệu xác thực là nền tảng then chốt để các đô thị hướng tới chuẩn quốc tế về quản trị dữ liệu, đặc biệt trong bối cảnh Đà Nẵng đang xây dựng Trung tâm Tài chính Quốc tế.

Theo ông Dũng, dữ liệu truyền thống không thể tự chứng minh nguồn gốc hay tính toàn vẹn, khiến quá trình kiểm toán và tuân thủ trong tài chính vốn đòi hỏi độ chính xác tuyệt đối trở nên tốn kém và rủi ro. Hạ tầng dữ liệu xác thực khắc phục vấn đề này bằng việc gắn bằng chứng mật mã vào từng dữ liệu và mọi bước biến đổi. Nhờ đó, các tổ chức tài chính, ngân hàng hoặc cơ quan quản lý có thể kiểm tra tính đúng đắn mà không cần truy cập dữ liệu gốc, bảo đảm minh bạch, bảo mật và tuân thủ chuẩn quốc tế.

Ông Dũng nhận định rằng xây dựng hạ tầng dữ liệu xác thực sẽ giúp Đà Nẵng đáp ứng các tiêu chuẩn toàn cầu về minh bạch, an toàn dữ liệu và tuân thủ pháp lý, đồng thời tạo nền tảng để thu hút các định chế tài chính, quỹ đầu tư và hệ sinh thái Fintech đến với Trung tâm Tài chính Quốc tế Việt Nam tại TP Đà Nẵng trong tương lai.

Theo ông Lê Sơn Phong, Phó Giám đốc Sở KH-CN TP Đà Nẵng, để từng bước định vị Đà Nẵng trở thành địa phương tiên phong ứng dụng AI trong các hoạt động kinh tế – tài chính, thành phố có thể ưu tiên phát triển hạ tầng dữ liệu. Đây là hướng đi phù hợp, giúp đẩy nhanh tiến trình xây dựng và khai thác các nguồn dữ liệu phục vụ quản lý, điều hành và phát triển dịch vụ số.

Việc triển khai được tiến hành trên cơ sở tuân thủ quy định pháp luật, bảo đảm an toàn, bảo mật và quyền riêng tư của người dân, đồng thời phát huy vai trò chủ động của tổ chức, doanh nghiệp và các đơn vị nghiên cứu trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của thành phố.