Theo Thứ trưởng Bộ Công thương Phan Thị Thắng, những con số trên đã đánh dấu bước bứt phá ấn tượng và khẳng định hiệu quả rõ nét của hiệp định trong việc mở rộng thương mại, thu hút đầu tư và củng cố quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU).
EVFTA không chỉ mở rộng mạnh mẽ kim ngạch xuất nhập khẩu mà còn tạo làn sóng đầu tư chất lượng cao từ các doanh nghiệp châu Âu, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, công nghệ cao và phát triển bền vững.
Số liệu của Cục Hải quan Việt Nam cho thấy kim ngạch thương mại hai chiều tăng từ 48,9 tỷ USD (năm 2020) lên gần 78 tỷ USD (năm 2025), đạt mức tăng bình quân 10,1%/năm. EU hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 và nhập khẩu lớn thứ 5 của Việt Nam, trong khi Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của EU tại ASEAN.
Cơ cấu hàng hóa xuất khẩu sang EU cũng chuyển dịch tích cực: ngoài các nhóm chủ lực như điện thoại, điện tử, dệt may, da giày, nhiều ngành hàng nông sản chế biến đã bứt phá mạnh. Hạt tiêu tăng hơn 3,6 lần, cà phê tăng 3,2 lần, gạo và rau quả tăng 2,4 lần so với trước khi EVFTA có hiệu lực.
“Những con số này cho thấy hàng Việt đã tận dụng hiệu quả ưu đãi thuế quan, khẳng định năng lực cạnh tranh tại thị trường khó tính bậc nhất thế giới”, Thứ trưởng Bộ Công thương Phan Thị Thắng nhấn mạnh.
Song song với thương mại, dòng vốn đầu tư trực tiếp từ châu Âu vào Việt Nam cũng tăng mạnh, phản ánh niềm tin của doanh nghiệp EU vào môi trường đầu tư. Theo EuroCham, chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) quý 3-2025 đạt 49 điểm, tiến gần ngưỡng lạc quan; 63% doanh nghiệp châu Âu hài lòng với môi trường đầu tư, và hơn 50% có kế hoạch mở rộng tại Việt Nam. EU hiện là nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 7 tại Việt Nam, với 2.743 dự án còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký 31,87 tỷ USD, tập trung vào các lĩnh vực phù hợp định hướng tăng trưởng xanh.
Nhiều tập đoàn lớn của châu Âu như LEGO (Đan Mạch), De Heus (Hà Lan)... đang mở rộng hoạt động tại Việt Nam, thể hiện cam kết hợp tác dài hạn. Đặc biệt, Đan Mạch nổi bật với nhiều dự án năng lượng gió ngoài khơi, tổng vốn gần 20 tỷ USD. Đại diện Chính phủ Đan Mạch khẳng định: “Việt Nam là đối tác chiến lược tại châu Á, nơi doanh nghiệp châu Âu có thể phát triển các dự án năng lượng tái tạo và hạ tầng xanh – hướng tới nền kinh tế phát thải thấp”.
Theo Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), Việt Nam đang nổi lên như trung tâm sản xuất và đầu tư chiến lược của châu Âu tại châu Á, nhờ tăng trưởng GDP ổn định, lực lượng lao động trẻ, chính sách thương mại mở và định hướng phát triển xanh rõ ràng. Tuy nhiên, tổ chức này cũng khuyến nghị Việt Nam cần đẩy mạnh cải cách thể chế, số hóa quy trình hành chính và đơn giản hóa thủ tục cấp phép, nhằm tạo môi trường đầu tư “dự đoán được và nhất quán” để tận dụng tối đa lợi thế của EVFTA.
Để mở rộng thị phần hàng Việt tại EU, doanh nghiệp Việt cần đẩy nhanh chuyển đổi xanh, tuân thủ tiêu chuẩn ESG, truy xuất nguồn gốc và đạt chứng nhận bền vững. Đồng thời, cần đa dạng hóa sản phẩm, nâng cao giá trị chế biến, phát triển thương hiệu quốc gia và đẩy mạnh xúc tiến thương mại số qua các nền tảng trực tuyến.
