Đóng kín cửa vẫn không ngăn được tiếng ồn
Sống trong một căn hộ chung cư trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, phường Thạnh Mỹ Tây (TPHCM), chị Mẫn Nghi từng nghĩ rằng ở tầng cao sẽ tránh được những ồn ào thường thấy của khu dân cư. Thế nhưng, từ khu dân cư bên cạnh, nhiều tối tiếng karaoke vẫn vọng lên rõ ràng, dội vào căn hộ của chị dù chị đã đóng kín các cửa.
Khi Nghị định số 282/2025/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng, chống bạo lực gia đình (gọi tắt là Nghị định 282) bắt đầu có hiệu lực, chị Nghi và nhiều người khác cùng hoàn cảnh thấy nhẹ nhõm hẳn.
Khoảng 21 giờ tối 19-12, khi các khu dân cư bắt đầu chìm dần vào yên tĩnh, tổ công tác Công an phường Tam Thắng (TPHCM) trong ca tuần tra bảo đảm an ninh trật tự tiếp tục di chuyển trên các tuyến đường nội khu. Trên đường Nguyễn An Ninh, tiếng karaoke bất ngờ vang lên, phá vỡ không gian yên tĩnh vốn có.
Chiếc loa karaoke kẹo kéo được đặt trên vỉa hè, 4 người đang tụ tập ăn nhậu, thay nhau cầm micro hát với âm lượng lớn. Các cán bộ trong tổ tuần tra đã nhắc nhở, phân tích để nhóm người hiểu rằng việc sử dụng loa karaoke công suất lớn vào thời điểm tối muộn là chưa phù hợp với không gian sinh hoạt chung, dễ gây ra mâu thuẫn trong khu dân cư. Sau khi được nhắc nhở, nhóm người đã chấm dứt việc hát karaoke.
Ở góc độ quản lý địa phương, ông Phan Trọng Hạnh, Phó Chủ tịch UBND phường Phước Thắng (TPHCM), cho biết, Nghị định 282 nhận được sự đồng tình rất lớn của người dân và giúp chính quyền thuận lợi hơn về mặt pháp lý trong xử lý các vi phạm về tiếng ồn.
Tuy nhiên, hiện nay UBND phường chưa được trang bị máy đo cường độ tiếng ồn, nên trước mắt chủ yếu tập trung vào công tác tuyên truyền, nhắc nhở. Ngoài ra, theo ông Hạnh, để xử lý đúng quy định, cán bộ cần được tập huấn kỹ thuật, nắm rõ cách đo, vị trí đo và khoảng cách so với nguồn phát.
Trước mắt, UBND phường giao công an phường chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, khu phố tăng cường tuyên truyền sâu rộng để người dân, tổ chức, cá nhân nắm rõ và chấp hành; đồng thời tiếp nhận phản ánh, tham mưu UBND phường xử lý đúng quy định pháp luật.
Thay đổi cách tiếp cận để quản lý hiệu quả hơn
Theo luật sư Nguyễn Hữu Ngọc (Đoàn Luật sư TPHCM), điểm đổi mới quan trọng nhất của Nghị định 282 là sự chuyển dịch từ cách quản lý tiếng ồn theo “khung giờ” sang quản lý theo “mức độ tiếng ồn thực tế”.
Trước đây, theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, hành vi gây ồn ào tại khu dân cư, nơi công cộng chủ yếu bị xử phạt khi xảy ra trong khung giờ từ 22 giờ đến 6 giờ sáng hôm sau. Cách tiếp cận này vô hình trung tạo ra “khoảng trống”, khi tiếng ồn gây bức xúc cho người dân nhưng lại diễn ra ngoài khung giờ xử lý.
Nghị định 282 đã loại bỏ tư duy quản lý theo giờ giấc, thay vào đó tập trung vào tác động thực tế của tiếng ồn đối với trật tự, an toàn xã hội.
Ở góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Trí Độ (Đoàn Luật sư TPHCM) phân tích rằng, Nghị định 282 không nhằm cấm hành vi hát karaoke trong khu dân cư, mà chỉ xử phạt khi hành vi đó gây tiếng ồn vượt quy định. Cụ thể, theo Điều 22 Nghị định 45/2022/NĐ-CP, mức xử phạt được xác định dựa trên mức độ tiếng ồn vượt quy chuẩn kỹ thuật môi trường, từ dưới 2dBA (xử phạt cảnh cáo) cho đến trên 40dBA với mức phạt cao hơn.
Ngoài ra, người vi phạm còn có thể bị buộc chi trả chi phí trưng cầu giám định, đo đạc và phân tích mẫu môi trường trong trường hợp xác định có hành vi gây ô nhiễm tiếng ồn. Theo luật sư Nguyễn Trí Độ, sự kết hợp giữa Nghị định 282 và Nghị định 45 đã tạo ra một khung pháp lý tương đối đầy đủ để xử lý các hành vi vi phạm liên quan đến tiếng ồn.
Về thẩm quyền xử lý, các hành vi gây ồn ào như mở nhạc, hát karaoke với âm lượng lớn thuộc thẩm quyền xử phạt của UBND cấp xã, công an cấp xã và các đơn vị nghiệp vụ của công an cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Quy định này tạo cơ sở pháp lý để lực lượng chức năng kịp thời tiếp nhận và xử lý các phản ánh từ người dân ngay tại cơ sở, thay vì phải chờ chuyển cấp như trước.
TS Nguyễn Hoàng Bảo Trân, Đại biểu Quốc hội khóa XV, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM:
Ở các đô thị lớn như TPHCM, nhịp sống sôi động, hoạt động xây dựng, kinh doanh, sinh hoạt văn hóa giải trí diễn ra đan xen, nên việc phát sinh tiếng ồn là điều khó tránh khỏi. Vấn đề đặt ra là quản lý như thế nào để hài hòa, hạn chế tác động tiêu cực đến đời sống người dân.
Tinh thần của Nghị định 282 không phải là cấm đoán hoặc làm khó các hoạt động sinh hoạt, giải trí hay phát triển đô thị, mà là đưa ra một khuôn khổ quản lý thống nhất có giám sát chặt chẽ, mọi hoạt động đều được thực hiện trong giới hạn cho phép. Người dân vẫn có quyền sinh hoạt, giải trí; các dự án, công trình vẫn được triển khai theo đúng kế hoạch, nhưng cần tuân thủ quy định về thời gian, mức độ tiếng ồn và có trách nhiệm với không gian sống xung quanh.
