Chiều 24-11, giải trình, làm rõ thêm một số nội dung ĐB Quốc hội quan tâm tại phiên thảo luận ở hội trường về dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL Nguyễn Văn Hùng, cho biết, luật khi ban hành phải đảm bảo cho nền báo chí cách mạng Việt Nam có bề dày truyền thống trên 100 năm tiếp tục phát triển, đảm bảo tính nhân văn, tính hiện đại và chuyên nghiệp.
Tại buổi thảo luận, có hơn 10 ĐB quan tâm, đề cập tới vấn đề nội dung cá nhân, tổ chức sản xuất trên không gian mạng gây ra tác động xấu, cạnh tranh với thị phần của báo chí và vi phạm bản quyền báo chí. Vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho hay, trong dự thảo Luật Báo chí (sửa đổi) không có điều chỉnh về việc đưa thông tin trên không gian mạng của các cá nhân, mà chỉ tập trung vào quy định điều chỉnh tổ chức và hoạt động báo chí, quyền và nghĩa vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia có liên quan đến hoạt động báo chí.
Chính vì vậy, những nội dung có liên quan đến hoạt động của cá nhân trên không gian mạng đã được điều chỉnh ở Luật An ninh mạng và nghị định của Chính phủ.
Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, khi xây dựng dự thảo, ban soạn thảo đã xem xét về các mối tương thích của Luật Báo chí (sửa đổi) với Luật An ninh mạng, Luật Quảng cáo, Bộ luật Hình sự, Luật Khoa học, công nghệ và nhiều bộ luật khác trong nội dung bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các phóng viên, cơ quan báo chí, quyền tự do báo chí của nhân dân.
Tại phiên thảo luận, nhóm vấn đề về cơ quan truyền thông chủ lực đa phương tiện được các ĐB quan tâm cho ý kiến. Các ý kiến đề cập tới tiêu chí, cách thức hoạt động và thẩm quyền quản lý của mô hình này. Trao đổi thêm, Bộ trưởng Bộ VH-TT-DL cho hay, hiện nay, theo Quyết định số 362/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, Việt Nam có 6 cơ quan báo chí được thực hiện theo mô hình cơ quan truyền thông đa phương tiện. Việc các ĐB nêu là làm sao các cơ quan báo chí ở địa phương tiếp tục được phát triển theo hướng này, cơ quan soạn thảo sẽ bàn thêm với các cơ quan hữu quan để sớm tổng kết quy định này và xây dựng chiến lược về phát triển báo chí. Sau đó, bộ báo cáo cấp có thẩm quyền và sẽ đưa vào nghị định của Chính phủ thì sẽ giải quyết được bài toán có tính chất căn cơ.
Trong phần giải trình, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cũng nhắc lại quan điểm về phát triển, ứng dụng AI trong hoạt động báo chí. Theo Bộ trưởng, AI là công cụ để hỗ trợ cho quá trình làm báo. Sản phẩm báo chí do con người hay AI tạo ra khi đăng và phát thì người đứng đầu cơ quan báo chí và tác giả tác phẩm báo chí ấy phải chịu trách nhiệm về nội dung thông tin.
“Chúng tôi đã thiết kế ở Điều 39. Với điều này, tác giả, tác phẩm báo chí sử dụng AI để hỗ trợ trong hoạt động báo chí phải thực hiện quy định về sở hữu trí tuệ, về đạo đức nghề nghiệp. Cơ quan báo chí có trách nhiệm quy định việc sử dụng AI trong cơ quan mình”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng đề cập.
Theo thống kê của Bộ VH-TT-DL, hiện nay, có khoảng 21.000 nhà báo được cấp thẻ và những người này không phải học qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ báo chí, đạo đức nghề nghiệp. Sau khi Luật Báo chí (sửa đổi) có hiệu lực thi hành, các phóng viên muốn được cấp thẻ nhà báo lần đầu phải qua lớp bồi dưỡng nghiệp vụ đạo đức, trung bình hàng năm dự kiến có khoảng 200-300 trường hợp. Với quy định này, một số ĐB cho rằng, vô tình đã tạo thêm “giấy phép con” trong hoạt động báo chí.
Nêu quan điểm về dự thảo quy định này, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng cho rằng, Bộ VH-TT-DL đã lấy ý kiến rộng rãi các cơ quan hữu quan, nhất là phối hợp chặt chẽ với Hội Nhà báo Việt Nam để xem xét trình tự, thủ tục và xem xét có nên hay không nên, từ đó thống nhất với 2 mục đích.
Thứ nhất, phải thấy việc cấp thẻ lần đầu cho những người làm báo, khi được qua đào tạo chính là bảo vệ uy tín nghề nghiệp, giữ vững chuẩn mực đạo đức để tránh các vi phạm phóng viên có thể mắc phải.
Thứ hai, tạo điều kiện cho phóng viên có hành trang nghề nghiệp bài bản, đủ bản lĩnh tác nghiệp trong một môi trường phức tạp nếu được đào tạo kiến thức và cập nhật kiến thức.
“Với mong muốn như vậy nên mới có lớp bồi dưỡng nghiệp vụ. Cho nên xin phép nếu được ĐB Quốc hội thông qua, chúng ta có thể ghi vào luật và như vậy cũng đảm bảo quyền lợi chứ không phải đẻ ra giấy phép con, bộ hoàn toàn không mong muốn đẻ giấy phép con”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng giải trình thêm.
