Chiều 26-9, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam có thông cáo báo chí, ghi nhận những lợi ích to lớn từ chính sách cải cách thuế thuốc lá mà Việt Nam vừa thông qua. Những kết quả này cũng được đưa ra thảo luận tại hội nghị cấp cao lần thứ 4 của Đại hội đồng Liên hợp quốc (UNGA) về phòng, chống các bệnh không lây nhiễm - nơi WHO kêu gọi các quốc gia hành động quyết liệt để ngăn ngừa ung thư, đột quỵ và bệnh tim mạch.
Theo WHO, cải cách thuế thuốc lá được Quốc hội Việt Nam thông qua trong Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt sửa đổi (tháng 6-2025) sẽ mang lại hiệu quả vượt trội: giúp 2,1 triệu người bỏ thuốc hoặc không bắt đầu hút thuốc vào năm 2031; ngăn ngừa 700.000 ca tử vong sớm trong những thập kỷ tới; đồng thời tạo thêm khoảng 24.000 tỷ đồng (tương đương 910 triệu USD) cho ngân sách mỗi năm từ năm 2031. Đặc biệt, chính sách này sẽ giảm mạnh khả năng tiếp cận các sản phẩm thuốc lá giá rẻ, nhất là trong giới trẻ, nhóm dễ bị lôi cuốn vào thói quen hút thuốc.
Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam nêu rõ, quyết định quyết đoán và sáng suốt vừa qua của Việt Nam trong cải cách thuế thuốc lá là một biện pháp then chốt để giảm tỷ lệ hút thuốc lá hiện vẫn còn cao ở Việt Nam, nhất là ở nam giới và bảo vệ các thế hệ tương lai khỏi tác hại của thuốc lá. “Bước đi tiên phong này của Việt Nam là minh chứng và nguồn cảm hứng mạnh mẽ cho các quốc gia khác đang tìm cách giảm thiểu tác hại của sử dụng thuốc lá”, Tiến sĩ Angela Pratt đánh giá.
Vào tháng 6-2025, Quốc hội đã thông qua những cải cách quan trọng đối với hệ thống thuế thuốc lá: bổ sung một loại thuế tiêu thụ đặc biệt (thuế tuyệt đối) bên cạnh thuế tỷ lệ hiện hành (đánh theo giá trị sản phẩm), cùng với lộ trình tăng thuế hàng năm từ 2027 đến 2031.
Các chuyên gia cho rằng, việc siết chặt quản lý giá thuốc lá bằng chính sách thuế không chỉ là giải pháp tài chính, mà còn là “lá chắn sức khỏe cộng đồng”, góp phần xây dựng một Việt Nam khỏe mạnh hơn trong tương lai.
