Cạn nguồn kinh phí cứu trợ
Trong tuần qua, mưa lớn kéo dài kết hợp với hai cơn bão nhiệt đới đã tàn phá khu vực Sumatra của Indonesia, miền Nam Thái Lan và miền Bắc Malaysia; trước đó là lũ lụt tàn phá miền Trung Việt Nam. Tổng cộng, có hơn 1.300 người thiệt mạng, hàng triệu người buộc phải rời bỏ nhà cửa.
Theo CNA, tại Indonesia, số người chết do lũ lụt đã vượt 800 người, với hơn 650 người còn mất tích. Các tổ chức cứu trợ cảnh báo nguy cơ bùng phát dịch bệnh trong các khu trú ẩn tạm thời do quá tải, thiếu vệ sinh và thiếu nước sạch.
Tổ chức từ thiện quốc tế Save the Children cho biết, hơn 1.000 trường học tại Aceh, Bắc Sumatra và Tây Sumatra bị hư hại, đóng cửa hoặc chuyển thành nơi sơ tán. Bà Dessy Kurwiany Ukar, Giám đốc Save the Children tại Indonesia, cho biết hàng chục ngàn trẻ phải nghỉ học vô thời hạn, làm gia tăng nguy cơ lao động sớm, tảo hôn. Tổ chức này đang triển khai các lớp học tạm và hỗ trợ tâm lý cho trẻ em.
Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế (IFRC) kêu gọi sự hỗ trợ khẩn cấp từ cộng đồng quốc tế, cho biết nhu cầu cứu trợ đang tăng nhanh, vượt khả năng ứng phó của lực lượng tại chỗ.
Theo bà Pui Wah Alice Ho, quyền Phó Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương của IFRC, nhiều tuyến đường đã bị phá hủy, một số cơ sở hạ tầng bị gián đoạn khiến việc tiếp cận các hộ dân bị cô lập vô cùng khó khăn. Lực lượng cứu hộ dùng thuyền và phương tiện đường không để đưa hàng cứu trợ nhưng tiến độ vẫn rất chậm.
Bà Ho cho hay, tình hình càng trầm trọng hơn trong bối cảnh trong năm 2025, các nhà tài trợ lớn cắt giảm đáng kể mức tài trợ cho IFRC. Do vậy, IFRC có thể không nhận đủ kinh phí để ứng phó thảm họa quy mô lớn như hiện nay cho cả Nam Á và Đông Nam Á.
Thời tiết cực đoan xuất hiện ngày càng dày
Bên cạnh cứu trợ khẩn cấp, các tổ chức nhân đạo cũng đang tập trung tăng cường khả năng chống chịu lâu dài cho các cộng đồng dễ tổn thương như gia cố nhà cửa, huấn luyện ứng phó thiên tai và trồng rừng ngập mặn làm “lá chắn” trước sóng lớn.
Các chuyên gia kêu gọi chính phủ ưu tiên xây dựng hệ thống cảnh báo sớm sau khi nhiều người sống sót trải qua cảnh nước lũ ập đến mà không hề có cảnh báo trước. Giáo sư Stephen Turton, Đại học Central Queensland (Australia), nhận định nhiều nước trong khu vực vẫn thiếu hệ thống cảnh báo hiệu quả, dù đây là công cụ đã chứng minh tính hiệu quả trong việc giảm thiệt hại nhân mạng trên toàn cầu.
Các nhà khoa học cho rằng thảm họa lần này tiếp tục cho thấy tác động ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu tại châu Á - khu vực được xem là “điểm nóng” của ấm lên toàn cầu.
Ông Turton cảnh báo nhiệt độ đại dương tăng đang “siêu nạp” chu trình hơi nước khiến khí quyển chứa nhiều hơi ẩm hơn và tạo ra các đợt mưa cực lớn. Trong khi đó, các hiện tượng thời tiết cực đoan xuất hiện với tần suất ngày càng dày đặc mà theo IFRC, “không thể nói đây là hiện tượng hiếm gặp” và “chúng ta cần hành động ngay lập tức”.
