Cơ hội bứt phá vào chuỗi giá trị toàn cầu
Bán dẫn được khẳng định là một trong những ngành công nghệ chiến lược, đóng vai trò “xương sống” cho kinh tế số, AI và công nghiệp 4.0. Cùng với quang tử, lĩnh vực này không chỉ mở ra không gian phát triển mới mà còn mang lại cơ hội cho Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.
Ông Lương Nguyễn Minh Triết, Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng cho rằng, công nghệ chip bán dẫn được xác định là 1 trong 11 lĩnh vực công nghệ chiến lược của Việt Nam, tập trung vào các sản phẩm công nghệ chiến lược gồm chip chuyên dụng, chip AI và chip IoT. Đà Nẵng đã ban hành đề án phát triển bán dẫn – AI, đặt mục tiêu trở thành một trong ba trung tâm hàng đầu cả nước, đào tạo ít nhất 5.000 nhân lực chất lượng cao, hình thành hàng chục doanh nghiệp và startup. “Sau một năm khởi động, thành phố đã có bước tiến rõ rệt về chính sách, hạ tầng, nhân lực và thu hút đầu tư”, ông Lương Nguyễn Minh Triết khẳng định.
Tương tự, theo TS Lê Thái Hà, Giám đốc điều hành Quỹ VinFuture, hệ sinh thái của Đà Nẵng đã nhanh chóng mở rộng từ 8 công ty thiết kế lên 25 doanh nghiệp, đồng thời nhiều phòng thí nghiệm và chương trình đào tạo hiện đại được triển khai, tạo nền tảng cho sự bứt phá. TS Lê Thái Hà nhấn mạnh, bán dẫn và quang tử là hai công nghệ cốt lõi của chuyển đổi số và công nghiệp 4.0, và Việt Nam có nhiều lợi thế, từ lực lượng lao động trẻ đến sự đồng hành của Chính phủ và hợp tác quốc tế để tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.
“Việt Nam không chỉ trở thành một mắt xích quan trọng mà còn có thể là động lực trong chuỗi giá trị bán dẫn khu vực và thế giới”, TS. Lê Thái Hà khẳng định.
Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc E. Knapper khẳng định, ngành bán dẫn là nền tảng của kinh tế toàn cầu hiện đại, thúc đẩy đổi mới công nghệ và cách mạng công nghiệp 4.0. Ông cho rằng, Việt Nam, đặc biệt là Đà Nẵng, đang có vị thế thuận lợi để tham gia sâu vào chuỗi giá trị này nhờ kinh tế phát triển nhanh, vị trí chiến lược, lực lượng lao động ngày càng chất lượng và tầm nhìn lãnh đạo rõ ràng.
Tạo nền tảng bứt phá từ hạ tầng và nhân lực
Để xây dựng hệ sinh thái bền vững, Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc E. Knapper cho rằng, Việt Nam cần ưu tiên khung pháp lý minh bạch và bảo hộ sở hữu trí tuệ – yếu tố then chốt để thu hút các tập đoàn công nghệ quốc tế. Đại sứ nhấn mạnh, Hoa Kỳ sẵn sàng đồng hành thông qua hợp tác giáo dục STEM, kết nối đại học – viện nghiên cứu và thúc đẩy doanh nghiệp mở rộng đầu tư. Chính sự kết hợp giữa nền tảng giáo dục chất lượng cao và môi trường pháp lý ổn định sẽ là chìa khóa để Việt Nam khẳng định vị trí trong chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu.
PGS.TS Vũ Hải Quân, Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM đề xuất, cần sớm triển khai chương trình đào tạo quy mô lớn, không chỉ tạo mới nguồn nhân lực mà còn chuyển đổi đội ngũ kỹ sư ngành gần sang bán dẫn, nhằm nhanh chóng đáp ứng nhu cầu nhân lực chất lượng cao. Đây là cách đi tắt, đón đầu xu hướng nhân lực toàn cầu.
TS. Nguyễn Thị Bích Yến, chuyên gia Viện Kỹ thuật Điện và Điện tử Hoa Kỳ, Chuyên gia cao cấp của SOITEC (Hoa Kỳ) nhìn nhận, Việt Nam cần chú trọng đào tạo nhân lực gắn với các xu thế toàn cầu như đóng gói tiên tiến và tích hợp quang tử – những hướng đi quyết định hiệu suất và khả năng cạnh tranh của chip thế hệ mới. TS. Nguyễn Thị Bích Yến cũng khuyến nghị xây dựng cơ chế ưu tiên nhằm thu hút doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực bán dẫn đến đầu tư tại Việt Nam, tạo “cú hích” cho hệ sinh thái còn non trẻ.
