Viện phim Việt Nam: Hành trình bảo tồn, lan tỏa di sản điện ảnh Việt

Năm 2025, cả nước diễn ra nhiều sự kiện lớn và trong những hoạt động chào mừng có dấu ấn không nhỏ của Viện phim Việt Nam (thuộc Bộ VH-TT-DL) - một trong những đơn vị lưu trữ, bảo quản và phổ biến phim lớn nhất nước, có vai trò quan trọng trong việc phát triển điện ảnh trong nước.

Đẩy mạnh quảng bá di sản điện ảnh Việt

Tại lễ kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Viện phim Việt Nam (Viện phim) đã phối hợp Sở VH-TT TPHCM tổ chức triển lãm Âm vang Đại thắng mùa Xuân 1975 trong điện ảnh tại đường đi bộ Nguyễn Huệ.

Triển lãm trưng bày hơn 300 bức ảnh được tuyển chọn, in trích từ các tư liệu, tác phẩm điện ảnh lưu trữ tại Viện phim, khái lược những khoảnh khắc lịch sử từ cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân 1968 đến Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử.

Cùng thời điểm, Viện phim còn tổ chức chương trình chiếu các bộ phim truyện, tài liệu kinh điển của điện ảnh Việt Nam; giao lưu với các đoàn làm phim, các nhân chứng lịch sử về chiến thắng 30-4-1975 nhằm phục vụ người dân, sinh viên, học sinh tại đường đi bộ Nguyễn Huệ, Trường Đại học Mở TPHCM, Trường Đại học Văn hóa TPHCM, Thư viện Khoa học Tổng hợp thành phố.

J6a.jpg
Đông đảo người trẻ đến với triển lãm ảnh TPHCM vươn mình cùng đất nước qua góc nhìn điện ảnh
Ảnh: MINH KHÔI

Cuối tháng 11 vừa qua, tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 24 được tổ chức tại TPHCM, Viện phim đã phối hợp các đơn vị của thành phố thực hiện triển lãm ảnh TPHCM vươn mình cùng đất nước qua góc nhìn điện ảnh.

Bên cạnh hơn 250 bức ảnh ghi lại những khoảnh khắc đáng nhớ về Sài Gòn - TPHCM từ 1945-1975, triển lãm còn tạo dấu ấn với việc áp dụng nhiều công nghệ mới như không gian thực tế ảo hỗn hợp (Mixed Reality - MR), khu photobooth 3600, giúp tăng mức độ tương tác, mang đến cho công chúng cảm giác khám phá lịch sử điện ảnh, vẻ đẹp thành phố một cách sống động…

Không chỉ gắn với các hoạt động điện ảnh trong nước, năm 2025, Viện phim còn mở rộng tầm ảnh hưởng ra thế giới thông qua các hoạt động như: giới thiệu 9 bộ phim tài liệu, phim truyện tại Tuần lễ phim Việt Nam tại Hy Lạp; tham gia Mùa phim Việt Nam thuộc khuôn khổ Tuần lễ phim ASEAN tại Vương quốc Anh, đưa đến khán giả 3 tác phẩm kinh điển Em bé Hà Nội, Bao giờ cho đến tháng Mười và Gánh xiếc rong; giới thiệu 18 phim truyện Việt Nam (một con số kỷ lục), tại Liên hoan phim ba châu lục được tổ chức tại Pháp, đưa đến khán giả châu Âu cái nhìn tổng quan về nền điện ảnh Việt Nam; kết nối các đối tác công nghiệp điện ảnh thế giới trong việc phục chế, trao đổi và xuất bản phim - vốn là yêu cầu cấp thiết của một chiến lược bảo tồn bài bản trong thời kỳ số hóa…

Bước chuyển từ bảo tồn đến hội nhập

Trong bối cảnh điện ảnh toàn cầu đang chuyển mình mạnh mẽ bởi công nghệ số, Viện phim đang bước lên tuyến đầu với một chiến lược rõ ràng: đưa di sản điện ảnh quốc gia ra sân khấu quốc tế bằng tiêu chuẩn mới, tư duy mới và mạng lưới hợp tác rộng mở, tái định hình câu chuyện điện ảnh Việt Nam trên bản đồ điện ảnh thế giới.

Từ góc độ chiến lược, đây là bước tiến quan trọng, Viện phim không chỉ giới thiệu phim, mà còn định vị phim Việt như tiếng nói nghệ thuật có bản sắc trong khu vực, góp phần hình thành hình ảnh Việt Nam như một nhà cung cấp nội dung văn hóa đáng tin cậy.

Để thực hiện được những mục tiêu trên, Viện phim đã tập trung đầu tư cho các hoạt động chuyên môn như số hóa, bảo quản, phục chế và khai thác tư liệu hình ảnh động.

Thời gian qua, Viện phim đã tiến hành số hóa, xuất - nhập hơn 8.000 cuốn phim, ổ cứng, băng đĩa các loại. Đặc biệt, Viện phim đã thành công trong việc phục chế một số tác phẩm có ý nghĩa lịch sử như: Vài hình ảnh về Giải phóng Sài Gòn, Người thầy giáo thương binh, Ngày độc lập 2-9-1945, Du kích Củ Chi…

Viện phim cũng tiến hành số hóa kho phim nhựa, phim dạng băng đĩa thuộc đề án “Tu sửa, phục hồi các bản phim nhựa phục vụ công tác lưu trữ và bảo quản lâu dài”.

Đến nay, Viện phim đã phục chế, số hóa khoảng hơn 167.000m phim nhằm tạo thuận lợi cho việc phát hành, giới thiệu rộng rãi đến công chúng. Ngoài ra, Viện phim cũng đã tiếp cận các kho lưu trữ lớn của thế giới như vừa qua là kho lưu trữ của Hà Lan, nơi còn lưu nhiều phim tư liệu về Việt Nam, trong đó có các tác phẩm của đạo diễn Joris Ivens (Bầu trời mặt đất, Vĩ tuyến 17 chiến tranh nhân dân, Việt Nam xa xôi và Gặp gỡ Hồ Chủ tịch), góp phần làm phong phú kho tư liệu phim quốc gia.

Với những hoạt động phong phú, sôi động, năm 2025 đánh dấu sự phát triển đầy mạnh mẽ của Viện phim. Không còn chỉ giới hạn là “kho lưu trữ”, Viện phim đã góp phần quan trọng nhằm xây dựng nền tảng cho một chiến lược dài hạn, đưa điện ảnh, nhất là điện ảnh di sản trở thành một trụ cột quan trọng trong ngoại giao văn hóa của Việt Nam.

Tin cùng chuyên mục