"Chặn" dịch tả heo châu Phi lan rộng ở ĐBSCL

Sát khuẩn chuồng trại, tiêu hủy heo nhiễm bệnh

Rắc vôi quanh trại heo xong, ông Nguyễn Văn Lâm (chủ trại heo gần 100 con tại xã Vĩnh Kim, tỉnh Vĩnh Long), tiếp tục pha thuốc khử trùng, phun đều vào các khu chuồng. Ông cho biết, sáng nào gia đình cũng phải phun xịt như vậy để bảo vệ đàn heo trước nguy cơ lây lan bệnh.

“Dịch tả heo châu Phi đang lây lan rộng tại nhiều nơi nên tui phải kỹ lưỡng từng chút. Vốn liếng gom góp cả năm đều nằm ở lứa heo chuẩn bị bán dịp tết này, nếu chủ quan, heo chết, không chỉ mất trắng công sức mà tiền tỷ cũng bốc hơi”, ông Lâm chia sẻ.

Tại Tây Ninh, dù vừa chịu thiệt hại hàng trăm triệu đồng sau khi hơn 70 con heo bị chết vì dịch tả heo châu Phi, bà Nguyễn Thị Huyền Thanh (xã Bình Đức) vẫn tích cực phối hợp với chính quyền địa phương và cơ quan thú y khoanh vùng, tiêu hủy toàn bộ số heo nhiễm bệnh; đồng thời vệ sinh, tiêu độc, khử trùng chuồng trại theo đúng quy định.

“Lúc mới phát hiện dịch, chỉ gần 10 con heo có biểu hiện bệnh, số còn lại vẫn ăn uống bình thường, nhiều người dân xung quanh khuyên xẻ thịt bán để cắt lỗ. Tuy nhiên, để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và ngăn dịch lan rộng, gia đình tôi đã báo cơ quan thú y xử lý”, bà Thanh kể lại.

Cùng với hàng ngàn hộ nuôi heo trong vùng, chính quyền và ngành thú y các tỉnh thành ĐBSCL đang triển khai quyết liệt nhiều biện pháp để ngăn dịch lan rộng, nhất là trong những tháng cuối năm. Những ngày qua, trên các tuyến quốc lộ và tỉnh lộ dẫn vào các xã cửa ngõ của tỉnh Vĩnh Long như Cầu Ngang, Nhị Trường, Vĩnh Kim và Long Hiệp, lực lượng chức năng đã lập 20 chốt kiểm dịch động vật.

Trực tiếp tham gia kiểm tra tại chốt kiểm dịch xã Long Hiệp, ông Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở NN-MT tỉnh Vĩnh Long, cho biết, các chốt kiểm dịch hoạt động 24/24. Tất cả xe chở heo sống và thịt động vật ra vào địa bàn đều phải xuất trình giấy phép xuất chuồng, chứng nhận kiểm dịch…

“Việc kiểm dịch, ngăn dịch tả heo châu Phi lan rộng được địa phương làm chặt chẽ, quyết liệt từ nay đến trước, trong và sau Tết Nguyên đán 2026. Cá nhân, tổ công tác được giao nhiệm vụ, nếu buông lỏng việc chốt chặn để dịch phát sinh, lan rộng sẽ bị xử lý nghiêm”, ông Lê Văn Đông khẳng định.

Siết chặt khu vực giáp ranh

Ông Thái Hoàng Nam, Phó Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh An Giang, cho biết, đơn vị đang chú trọng nhiều giải pháp để ngăn dịch tả heo châu Phi lan rộng. Trong đó, bảo đảm đầy đủ nguồn thuốc sát trùng để cấp phát cho hộ chăn nuôi và ban quản lý các chợ để phun xịt, sát khuẩn chuồng trại, khu vực buôn bán, kinh doanh thịt heo. Tại phà Vàm Cống (tuyến phà nối liền 2 tỉnh Đồng Tháp và An Giang), chi cục đã yêu cầu Trạm Kiểm dịch đầu mối tại đây kiểm dịch chặt việc xuất nhập heo qua địa bàn, truy xuất rõ nguồn gốc heo hơi và thịt heo qua lại phà, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Ở khu vực biên giới, Thượng tá Nguyễn Tấn Dương, Đồn trưởng Đồn Biên phòng cửa khẩu quốc tế Hà Tiên (An Giang), cho biết, đơn vị cũng tăng cường lực lượng tuần tra dọc các đường mòn, lối mở, cửa sông. Qua đó, kiểm soát chặt chẽ người, phương tiện buôn bán, vận chuyển heo và sản phẩm từ heo qua lại, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm các trường hợp nhập heo lậu, thịt lậu, heo bệnh vào nội biên.

Theo bà Đinh Thị Phương Khanh, Phó Giám đốc Sở NN-MT tỉnh Tây Ninh, thách thức lớn hiện nay trong phòng chống, ngăn chặn dịch tả heo châu Phi lan rộng là một số hộ chăn nuôi chưa có ý thức phòng chống dịch đầy đủ. Vẫn còn tình trạng một số hộ chăn nuôi giấu dịch, không báo cơ quan chức năng, thậm chí không hợp tác, phối hợp với lực lượng chức năng để dập dịch, tiêu hủy heo bệnh, xử lý triệt để mầm bệnh.

Nhằm khắc phục tình trạng này, ngành chăn nuôi tỉnh Tây Ninh đã làm việc với chính quyền các xã phường, đơn vị liên quan đẩy mạnh tuyên truyền, phân tích rõ hậu quả của dịch tả heo châu Phi để người dân, hộ chăn nuôi heo nhận thức rõ, cùng phối hợp ngăn dịch hiệu quả. Ngoài ra, chính quyền địa phương cũng cần có hình thức xử lý, chế tài đủ mạnh để răn đe các trường hợp cố tình che giấu dịch.

Bên cạnh các giải pháp trước mắt như phát hiện sớm, khoanh vùng và tiêu hủy heo bệnh, ngành chăn nuôi tại các địa phương đang tập trung hướng dẫn nông dân chuyển đổi phương thức sản xuất để ngăn chặn hiệu quả dịch tả heo châu Phi phát sinh và lây lan. Trọng tâm là khắc phục tình trạng chăn nuôi nhỏ lẻ, manh mún; đồng thời khuyến khích hộ nuôi từng bước chuyển sang mô hình trang trại, chăn nuôi tập trung và khép kín nhằm bảo đảm an toàn sinh học.

Cùng với đó, các địa phương đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào quy trình chăn nuôi, từ xây dựng hệ thống chuồng lạnh đến tự động hóa các khâu chăm sóc, cho ăn và quản lý đàn heo thông qua phần mềm điều khiển. Những giải pháp này giúp tăng hiệu quả kiểm soát dịch bệnh, giảm rủi ro và tăng tính bền vững cho ngành chăn nuôi trong dài hạn.