Làn sóng mới lan tỏa từ cơ sở
Ngày 30-11, Đại hội đại biểu MTTQ Việt Nam TPHCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra phiên trọng thể. Đến dự đại hội có các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Trung ương và TPHCM.
Trình bày tham luận về phong trào "Bình dân học vụ số" tại đại hội, Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TPHCM Võ Thị Trung Trinh cho biết, phong trào được truyền cảm hứng từ phong trào "Bình dân học vụ" do Chủ tịch Hồ Chí Minh phát động năm 1945.
Đến nay, phong trào “Bình dân học vụ số” đã được khởi xướng và triển khai rầm rộ. Trung tâm Chuyển đổi số TPHCM đóng vai trò nòng cốt, phối hợp chặt chẽ với các cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức 51 lớp đào tạo, tập huấn kỹ năng số. Hơn 10.000 lượt cán bộ, công chức, viên chức và người dân đã tham gia, tạo nên một làn sóng học tập và ứng dụng công nghệ mạnh mẽ tại các phường, xã, đơn vị hành chính và doanh nghiệp trên toàn thành phố.
Hiệu quả của phong trào được đo lường bằng những con số hết sức ấn tượng. Trong tháng 10, tỷ lệ nộp hồ sơ trực tuyến tại thành phố đạt 64,18%; tỷ lệ thanh toán trực tuyến đạt 80,55%; tỷ lệ số hóa hồ sơ cùng kết quả giải quyết đạt 66,63%. Những chỉ số này không chỉ thể hiện sự tăng trưởng về mặt hành chính công, mà quan trọng hơn, nó cho thấy sự chuyển biến thực chất trong thói quen và năng lực số của người dân.
Ghi nhận tại nhiều địa phương trên địa bàn TPHCM cho thấy, chỉ sau gần 2 tháng triển khai, phong trào đã gặt hái những tín hiệu tích cực. Nhiều cô chú lớn tuổi, từng e ngại khi sử dụng điện thoại thông minh, nay đã tự tin mở ứng dụng, nộp giấy tờ trực tuyến, tra cứu thông tin cần thiết một cách thành thạo. Tại các phường Thuận An, Hòa Lợi và Phú Lợi, cán bộ Mặt trận và các thành viên Tổ Công nghệ số cộng đồng đang tích cực triển khai mô hình “đi từng ngõ, gõ cửa từng nhà” để hỗ trợ người dân thực hiện các thủ tục trên Cổng dịch vụ Công trực tuyến.
Sáng kiến này đã khơi dậy mạnh mẽ tinh thần tương trợ "người biết hướng dẫn người chưa biết”, giúp xóa nhòa khoảng cách thế hệ và trình độ công nghệ, tạo nên môi trường học tập số sôi động, thiết thực tại địa phương, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số sâu rộng.
Đưa tri thức số đến gần dân
Mặc dù đạt được những thành quả bước đầu đáng khích lệ, quá trình chuyển đổi số trong công tác mặt trận vẫn đối mặt với không ít thách thức. Tại đại hội, bà Võ Thị Trung Trinh đã thẳng thắn chỉ ra những rào cản tâm lý và cơ chế.
Theo bà Võ Thị Trung Trinh, lo ngại về rủi ro lừa đảo trên không gian mạng khiến không ít người dân, đặc biệt là người lớn tuổi, ngần ngại và cảnh giác với việc “xóa mù số”. Bên cạnh đó, một số dịch vụ công trực tuyến vẫn còn phức tạp, chưa thực sự thân thiện với người dùng cao tuổi. Về mặt tổ chức, mô hình Tổ Công nghệ số cộng đồng – một nhân tố quan trọng giúp đưa tri thức số đến gần dân nhất – hiện chủ yếu hoạt động tự nguyện, thiếu cơ chế chính thức, gây khó khăn trong việc duy trì và nhân rộng.
Theo bà Võ Thị Trung Trinh, để phong trào “Bình dân học vụ số” đạt hiệu quả cao hơn trong thời gian tới, sự phối hợp giữa Trung tâm Chuyển đổi số và Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố cần được tăng cường. Trung tâm chịu trách nhiệm về kỹ thuật, bao gồm quản lý hạ tầng, công cụ, an ninh mạng và hỗ trợ chuyên môn. Trong khi đó, Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố chịu trách nhiệm về vận động và hướng dẫn trực tiếp người dân, xây dựng niềm tin và kết nối với các tổ chức đoàn thể.
Bà Võ Thị Trung Trinh cho rằng, mô hình Tổ Công nghệ số cộng đồng là kết tinh của sự phối hợp này, giúp tri thức số đến người dân một cách hiệu quả và có hệ thống. Để phát huy vai trò nòng cốt của MTTQ Việt Nam trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, để các phong trào đi vào thực chất, bà Võ Thị Trung Trinh đề xuất một số giải pháp cụ thể đối với công tác chuyển đổi số.
Theo đó, cần thể chế hóa Tổ Công nghệ số cộng đồng, xác định rõ vai trò, đảm bảo nguồn lực, tạo điều kiện để lực lượng này hoạt động ổn định, lâu dài. Tăng cường đào tạo an toàn thông tin một cách thiết thực. Chẳng hạn như việc cập nhật các chiêu trò lừa đảo mới nhất để người dân nhận biết và phòng ngừa; hướng dẫn các kỹ năng số bằng hình ảnh, video, mô phỏng dễ hiểu.
Đồng bộ hạ tầng và quy trình điện tử, tối giản các thao tác, tích hợp công cụ thông minh hỗ trợ người dân tra cứu thông tin, làm thủ tục hành chính. Đồng thời phát triển học bạ phổ cập kỹ năng số và tiếp tục phát triển ứng dụng Công dân số TPHCM.
