Ùn tắc chưa giảm nhưng hành vi thay đổi
Ghi nhận tại nhiều nút giao thông đã lắp đặt hệ thống camera AI như: Ô Chợ Dừa, Điện Biên Phủ - Trần Phú, Phan Đình Phùng - Hùng Vương, Phạm Văn Đồng - Hoàng Quốc Việt, Đại Cồ Việt - Giải Phóng, Nguyễn Chí Thanh - Láng, Quang Trung - Nguyễn Du… cho thấy ý thức người tham gia giao thông đã chuyển biến rõ rệt. Tình trạng vượt đèn đỏ, không đội mũ bảo hiểm giảm đáng kể, hiện tượng chen lấn, đi sai làn cũng ít hơn.
“Trước đây, đèn đỏ còn vài giây là tôi tăng ga cho xe qua ngã tư, giờ thì phải chờ có tín hiệu xanh. Cảm giác có ai đó đang theo dõi khiến mình tự giác hơn,” anh Lê Anh Tuấn (26 tuổi, ở phường Yên Hòa), chia sẻ khi hệ thống camera AI đang dần bao phủ các tuyến đường trên địa bàn Thủ đô.
Theo nhiều người dân, dù tình trạng ùn tắc giao thông ở Hà Nội vẫn phức tạp nhưng ý thức chấp hành pháp luật về trật tự an toàn giao thông đã có chuyển biến khá tích cực. Nhờ có camera AI nên các hành vi như: phóng nhanh vượt ẩu, lấn làn, không đội mũ bảo hiểm, vượt đèn đỏ, chuyển làn sai quy định, sử dụng điện thoại khi lái xe… giảm đáng kể.
“Nếu trước đây ở nhiều nút giao thông cứ tầm 23 giờ đêm trở đi thường xuyên có tình trạng xe vượt đèn đỏ, phóng nhanh, lạng lách rất nguy hiểm thì bây giờ hầu như không còn, kể cả lúc đường rất vắng chỉ vài phương tiện giao thông vì người dân đã bắt đầu biết sợ camera AI”, chị Nguyễn Thị Hà (35 tuổi, ở phường Thanh Xuân) chia sẻ.
Mặc dù ủng hộ việc sử dụng camera AI để quản lý giao thông tốt hơn, góp phần thay đổi hành vi, hình thành thói quen văn minh khi tham gia giao thông, nhưng nhiều người cũng bày tỏ lo ngại về độ chính xác của camera AI trong nhận diện phương tiện và đề nghị cần có cơ chế hỗ trợ khi người vi phạm không phải chủ xe. Đồng thời, mong cơ quan chức năng cung cấp hình ảnh, hướng dẫn khiếu nại minh bạch để người dân yên tâm hơn. Cùng với đó, nhiều ý kiến cũng đề nghị Cảnh sát giao thông (CSGT) cần có biện pháp để xử lý nghiêm các hành vi lắp biển số giả, che, dán, làm mờ biển số để đối phó với phạt nguội và các “mắt thần” trên đường.
Minh bạch, công bằng và ý thức
Đánh giá về việc triển khai camera AI trong quản lý giao thông, TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn Giao thông Quốc gia cho rằng, đây là bước tiến quan trọng trong quá trình hiện đại hóa công tác quản lý giao thông. Camera AI không chỉ giúp nâng cao hiệu quả xử lý vi phạm mà còn góp phần thay đổi nhận thức, hành vi của người tham gia giao thông theo hướng tích cực.
Thực tế, trong bối cảnh lực lượng chức năng còn mỏng, việc giám sát thủ công không thể bao quát được hàng nghìn phương tiện lưu thông cùng lúc. Trong khi đó, hệ thống camera AI có khả năng hoạt động 24/7, không bị ảnh hưởng bởi yếu tố thời tiết, thời gian hay cảm xúc, điều mà con người khó có thể đáp ứng.
"Công nghệ không biết mệt mỏi, không thiên vị và không cảm tính. Đây là yếu tố rất quan trọng để đảm bảo tính minh bạch và công bằng trong xử phạt vi phạm giao thông" TS Khương Kim Tạo nhấn mạnh.
Theo Đề án tổng thể về quản lý hệ thống camera giám sát tập trung do UBND TP Hà Nội phê duyệt, thành phố có kế hoạch lắp hơn 40.000 camera, trong đó có hơn 16.000 camera phục vụ quản lý nhà nước về an toàn giao thông, môi trường và trật tự đô thị. Việc lắp đặt camera sẽ được triển khai trong giai đoạn 2025-2030.
Hiện tại, Công an TP Hà Nội đã tổ chức lắp đặt khoảng 2.000 camera trên địa bàn thành phố, trong đó Phòng CSGT Công an Hà Nội quản lý khoảng 1.873 camera AI.
Khác với camera thông thường, hệ thống camera AI sẽ xử lý, phân tích hình ảnh ngay về các hành vi vi phạm giao thông, vi phạm an ninh trật tự và gửi về trung tâm giám sát để đọc dữ liệu, đối chiếu với cơ sở dữ liệu của hệ thống. Hệ thống này cũng tự động nhận diện, ghi hình vi phạm giao thông ở khoảng cách xa từ 500-700m; xử lý tự động các lỗi như: đi sai làn, dừng đỗ sai quy định, không đội mũ bảo hiểm, chạy quá tốc độ, đi ngược chiều, vi phạm đèn tín hiệu…, thậm chí tự động nhận diện biển số xe, kể cả cố tình che giấu.
Bên cạnh đó, camera AI sẽ tự động đo đếm lưu lượng xe tại các nút giao thông để tự động điều khiển chu kỳ đèn tín hiệu giao thông theo thời gian thực, nhằm giảm tắc nghẽn, thời gian chờ đèn đỏ của các phương tiện.
Theo Đại tá Trần Đình Nghĩa, Trưởng Phòng CSGT Công an Hà Nội, ngày 10-12, toàn thành phố bắt đầu vận hành hệ thống 1.873 camera giao thông và hệ thống đèn tín hiệu ứng dụng trí tuệ nhân tạo, điều khiển tự động theo dữ liệu lưu lượng phương tiện giao thông. Mục tiêu của hệ thống không chỉ là phạt nguội, mà hướng tới giảm ùn tắc, hiện đại hóa hạ tầng, nâng cao năng lực quản lý nhà nước và xây dựng nếp sống văn minh đô thị.
