Thương hiệu xứ Thanh
Đến xã Thọ Long (tỉnh Thanh Hóa), hỏi về mô hình trồng cây rau má làm giàu, mọi người đều nhắc đến ông Lê Viết Ngọc (55 tuổi, Giám đốc Hợp tác xã cây trồng và vật nuôi Đồng Ngâu).
Ông Ngọc kể, gia đình thường xuyên thiếu gạo ăn, phải nấu cơm độn khoai, sắn, ngô. Nhưng ngay cả những thứ độn với cơm là ngô, khoai, sắn cũng hiếm, nhất là mùa giáp hạt nên ông và mọi người phải đi đào rau má ở các gò bãi, cánh đồng đem về độn cơm ăn qua ngày. Chính những ngày tháng cơ cực ấy, hình ảnh cây rau má đã “ám” vào ông.
Năm 2012, ông Ngọc thuê 3ha đất ở thôn Phúc Gia (xã Thọ Long) để cải tạo làm ao nuôi thả cá và trồng cây ăn quả. Sau một thời gian, trên bờ đất mới xung quanh các ao thả cá, rau má mọc lên rất nhiều. Gia đình ăn không hết nên ông Ngọc cắt bán cho người dân trong làng, rồi mang ra chợ bán. Một thời gian sau thì có thương lái hỏi mua với giá 15.000-20.000 đồng/kg. Thấy được giá, ông trồng thêm trên các diện tích đất đã thuê. Nhưng có nhiều thời điểm rau nhiều, thương lái thu mua không hết nên để rau lâu, quá lứa hư hỏng.
“Nhìn những ruộng rau vàng úa mà xót hết cả ruột. Lúc ấy tôi mới nghĩ, tại sao mình không tìm cách chế biến để rau má giữ được lâu hơn, giá trị cao hơn?”, ông Ngọc nhớ lại.
Ý nghĩ đó theo ông suốt nhiều năm, cho đến năm 2019, ông quyết định thành lập Hợp tác xã cây trồng và vật nuôi Đồng Ngâu.
Sau khi thành lập hợp tác xã, ông Ngọc đã mạnh dạn vay vốn ngân hàng để đầu tư dây chuyền sản xuất bột rau má. Ngoài “vườn nhà”, ông đã mở rộng, liên kết với 15 hộ dân trong xã để họ trồng rau má và nhập cho ông. Hiện, hợp tác xã có hơn 1ha rau má, liên kết thêm 1,5ha vùng nguyên liệu của bà con. Từ vùng nguyên liệu này, hợp tác xã đã cho ra đời 5 sản phẩm: Bột rau má nguyên vị, rau má đậu xanh, rau má hạt sen, rau má ngũ vị và trà rau má, trong đó bột rau má nguyên vị đã được công nhận OCOP 3 sao. Sắp tới, hợp tác xã đang hoàn tất thủ tục để cơ quan có thẩm quyền cấp chứng nhận OCOP 4 sao cho 2 dòng sản phẩm rau má.
Ông Lê Viết Ngọc phấn khởi cho biết, từ trồng và chế biến rau má, mỗi năm doanh thu của hợp tác xã đạt 5 - 6 tỷ đồng, tạo việc làm thường xuyên cho 10 lao động, tăng thu nhập ổn định cho các hộ gia đình trồng rau má liên kết và lao động thời vụ. Ông Lê Chí Thế, Phó Chủ tịch UBND xã Thọ Long cho biết: “Hợp tác xã cây trồng và vật nuôi Đồng Ngâu là mô hình tiêu biểu cho việc phát triển cây bản địa theo hướng hàng hóa. Rau má không chỉ là thức uống giải nhiệt mà còn là sản phẩm mang thương hiệu quê hương. Đây cũng là hướng đi, là gợi mở cho nông dân về cách làm giàu ngay trên đồng đất quê mình”.
“Trụ đỡ” vững chắc
Ông Cao Văn Cường, Giám đốc Sở NN-MT tỉnh Thanh Hóa cho biết, nhiệm kỳ 2020 - 2025, ngành nông nghiệp tỉnh nhà đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng và toàn diện, khẳng định ngành nông nghiệp luôn là “trụ đỡ” vững chắc của nền kinh tế tỉnh.
Hiện nay, Thanh Hóa đã vươn lên trở thành địa phương có nền nông nghiệp phát triển với nhiều vùng sản xuất nguyên liệu tập trung quy mô lớn, như: vùng lúa thâm canh 150.000ha, ngô thâm canh 20.000ha, mía thâm canh 12.000ha, cây ăn quả tập trung 14.000ha, rau an toàn 14.300ha; đàn bò sữa 17.500 con, bò thịt chất lượng cao trên 70.000 con, heo hướng nạc 920.000 con, gà lông màu 12,5 triệu con…
Hiện toàn tỉnh Thanh Hóa có trên 220ha diện tích nhà màng, nhà lưới, 2.500ha sản xuất đạt chứng nhận VietGAP; gần 20ha cây trồng đạt tiêu chuẩn hữu cơ và khoảng 5.100ha diện tích cây trồng sản xuất theo hướng hữu cơ; bước đầu hình thành nhiều mô hình chăn nuôi, thủy sản, lâm nghiệp theo hướng hữu cơ, an toàn sinh học, tuần hoàn. Cùng với đó, Thanh Hóa đã thiết lập mã số vùng trồng cho gần 2.000ha, xây dựng bản đồ nông hóa. Đặc biệt, tỉnh đã thu hút được nhiều doanh nghiệp lớn đầu tư vào nông nghiệp như: Dabaco, Newhope, Tập đoàn TH, Mastergood - Hungary, Xuân Thiện..., góp phần đưa nông sản Thanh Hóa tham gia sâu vào chuỗi giá trị trong nước và quốc tế.
Ông Cao Văn Cường cho biết, trong thời gian tới, ngành NN-MT tỉnh Thanh Hóa sẽ hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, trong đó chú trọng xây dựng và ban hành các quy định, tiêu chuẩn rõ ràng về nông nghiệp số, sạch, hữu cơ, tuần hoàn nhằm định hướng và quản lý hoạt động sản xuất; gắn với đó là quy hoạch hợp lý vùng sản xuất tập trung, ưu tiên quỹ đất phát triển nông nghiệp sạch, hữu cơ, nông nghiệp công nghệ cao.
Bên cạnh đó, tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số trong toàn bộ chuỗi sản xuất và quản lý. Tăng cường ứng dụng các thành tựu của trí tuệ nhân tạo, Internet vạn vật, dữ liệu lớn để tối ưu quy trình sản xuất, quản lý tài nguyên, nâng cao năng suất; phát triển mô hình nông nghiệp thông minh, canh tác tự động hóa, ứng dụng cảm biến trong theo dõi và điều chỉnh môi trường sản xuất; đồng thời đầu tư cho nghiên cứu, lai tạo, chuyển giao giống cây trồng, vật nuôi năng suất cao, kháng bệnh tốt, phù hợp điều kiện của tỉnh và đáp ứng yêu cầu sản xuất sạch, hữu cơ.
"Việc triển khai đồng bộ các giải pháp nêu trên sẽ góp phần xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp của Thanh Hóa ngày càng hiện đại, bền vững, gia tăng giá trị, khẳng định thương hiệu và nâng cao vị thế nông sản của tỉnh trên thị trường trong nước và quốc tế”, ông Cao Văn Cường cho biết.
Phát triển chuỗi giá trị nông nghiệp, xây dựng liên kết chặt chẽ từ khâu cung ứng đầu vào, sản xuất, chế biến, phân phối đến tiêu thụ sản phẩm; bảo đảm truy xuất nguồn gốc, chất lượng sản phẩm và tăng cường vai trò của hợp tác xã trong tổ chức sản xuất, kết nối giữa nông dân với doanh nghiệp và thị trường. Đồng thời, khuyến khích phát triển mô hình nông nghiệp tuần hoàn, tái sử dụng và tái chế chất thải, phụ phẩm nông nghiệp nhằm hình thành chu trình sản xuất khép kín, giảm thiểu lãng phí, bảo vệ môi trường…
